Tràn dịch màng phổi ác tính nguy hiểm và nguy cơ biến chứng cao

Tràn dịch màng phổi là tình trạng dịch tích tụ bất thường ở giữa màng phổi, gây ảnh hưởng đến hô hấp và hoạt động của phổi. Tràn dịch màng phổi ác tính do tế bào ung thư phát triển trên màng phổi, thường gây tổn thương và biến chứng nặng nề hơn. Phát hiện và điều trị sớm có vai trò quyết định đến tiên lượng sống của bệnh nhân.

1. Tràn dịch màng phổi ác tính khác tràn dịch màng phổi thông thường thế nào?

Khoang màng phổi là khoang ảo, nằm giữa thành ngực và phổi. Trong khoang này bình thường chứa một lượng dịch nhỏ từ 10 - 15 ml để đảm bảo vai trò như một hệ thống đệm. Tràn dịch màng phổi xảy ra khi lượng dịch trong khoang này nhiều bất thường, làm tăng áp lực màng phổi và cản trở hoạt động hô hấp của cơ quan này.

Tràn dịch màng phổi gây chèn ép và giảm hoạt động của phổi

So với ít dịch màng phổi, tràn dịch màng phổi nguy hiểm hơn, gây những tổn thương nặng nề và vĩnh viễn cho hoạt động của phổi. Tràn dịch màng phổi lành tính thường không tái phát hoặc có thể kiểm soát khi can thiệp y tế, còn tràn dịch màng phổi ác tính nguy hiểm hơn, nguy cơ biến chứng và tiến triển nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi ác tính là sự phát triển của tế bào ung thư trong khoang màng phổi, gây tổn thương và tràn dịch. Tế bào ung thư này có thể xuất phát từ ung thư trong phổi hoặc là ung thư di căn từ nhiều cơ quan khác như: ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư buồng trứng, u lympho,…

Ngoài ra, các trường hợp ung thư di căn đến hạch bạch huyết trung thất, gây tắc nghẽn dẫn lưu bạch huyết cũng gây ra tràn dịch màng phổi ác tính. Trường hợp này rất khó chẩn đoán tìm nguyên nhân do xét nghiệm sinh thiết đều cho kết quả âm tính. Điều này dẫn đến chẩn đoán và điều trị sai, kéo dài thời gian cho ung thư di căn xa.

Tràn dịch màng phổi ác tính dễ tái phát, khó điều trị hoàn toàn

Khó khăn trong điều trị tràn dịch màng phổi ác tính là khó loại bỏ hoàn toàn, bệnh dễ tái phát nhiều lần, nguy cơ biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. 

2. Triệu chứng và chẩn đoán tràn dịch màng phổi ác tính

Bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi ác tính có triệu chứng nhận biết khá rõ ràng, song chẩn đoán xác định còn gặp nhiều khó khăn.

2.1. Triệu chứng tràn dịch màng phổi ác tính

Đối tượng dễ mắc bệnh là người cao tuổi từ 40 - 50 tuổi, thường tái phát nhiều lần dù điều trị và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe hô hấp. Cụ thể, các triệu chứng bệnh gặp phải gồm:

Khó thở

Tràn dịch màng phổi càng nhiều thì tình trạng khó thở càng nghiêm trọng, đôi khi khiến người bệnh phải ngồi dậy thở, không thể thở nổi gây thiếu oxy toàn thân. Đôi khi tràn dịch màng phổi ít nhưng vẫn gây khó thở nhiều do khối u ung thư phổi hoặc ung thư di căn khác chèn ép vào đường thở.

Triệu chứng toàn thân

Bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi ác tính thường khi ung thư phổi hoặc các cơ quan khác đã bắt đầu hoặc đã di căn xa. Vì thế lúc này triệu chứng toàn thân khá rõ ràng như: cơ thể mệt mỏi, gầy sút nhanh chóng, thiếu máu, da xanh nhợt do thiếu oxy, ăn kém,… Cần cẩn thận với triệu chứng này xuất hiện ở bệnh nhân đã từng phát hiện bệnh lý ác tính, có thể ung thư đã tái phát và di căn đến màng phổi.

Ho ra máu là triệu chứng thường gặp của tràn dịch màng phổi ác tính

Ho khan, ho ra máu

Tế bào ung thư không chỉ gây tổn thương và tràn dịch màng phổi mà còn ảnh hưởng tới hoạt động của phổi, triệu chứng điển hình là ho khan, ho ra máu đi kèm với cơn đau ngực.

Đau ngực điển hình

Bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi ác tính thường xuất hiện những cơn đau ngực nổi trội, âm ỉ kéo dài. Mức độ đau sẽ tăng dần theo thời gian.

2.2. Chẩn đoán tràn dịch màng phổi ác tính

Các triệu chứng trên có vai trò gợi ý bệnh, để chẩn đoán chính xác cần dựa trên thăm khám và chẩn đoán cận lâm sàng.

Chụp X-quang phổi

Kỹ thuật này cho phép quan sát và phát hiện rõ hình ảnh tràn dịch màng phổi ác tính, khi dịch tràn nhiều làm mờ cả một bên phổi. Ngoài ra, chụp X-quang phổi cũng cho thấy hình ảnh khối u ung thư ở nhu mô phải, tình trạng xẹp phổi, hạch trung thất,… 

Với bệnh nhân đang điều trị, chụp X-quang phổi cũng sử dụng để kiểm tra tiến triển bệnh xem dịch đã được hút hoàn toàn chưa. Đôi khi hút dịch nhằm kiểm tra hạch trung thất và khối u dễ dàng hơn.

Xét nghiệm dịch màng phổi

Đây là chẩn đoán có giá trị nhất để phân biệt tràn dịch màng phổi thông thường và tràn dịch màng phổi ác tính. Bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết để kiểm tra dịch màng phổi, tìm kiếm tế bào ác tính. Dịch tiết này thường có màu, đôi khi là màu vàng chanh.

Chụp CT lồng ngực có thể phát hiện các bất thường tại cơ quan này

Chụp CT lồng ngực

So với chụp X-quang, Scan lồng ngực cho hình ảnh rõ nét hơn, phát hiện được hạch trung thất và khối u. Ngoài ra, bác sĩ có thể kết hợp kiểm tra bằng siêu âm để xác định chính xác lượng dịch tràn cũng như các khối u ung thư di căn khác vùng ổ bụng.

3. Các phương pháp giúp điều trị tràn dịch màng phổi ác tính

Với bệnh nhân tràn dịch màng phổi ác tính, điều trị tạm thời bằng hút dịch không quá khó khăn. Tuy nhiên đặc điểm bệnh là dễ tái phát do tế bào ác tính không được loại bỏ hoàn toàn, nên có thể phải thực hiện nhiều lần để cải thiện triệu chứng.

Ngoài chọc hút dịch màng phổi, dẫn lưu dịch, bác sĩ có thể sử dụng một số chất gây dính màng phổi để tránh bệnh tái phát. Điều quan trọng là điều trị tế bào ác tính đã di căn đến nhiều cơ quan trên cơ thể. Cần xác định vị trí cơ quan ung thư nguyên phát để điều trị trúng đích với các phương pháp như: phẫu thuật, hóa trị tàn thân, xạ trị,… 

Tràn dịch màng phổi ác tính là bệnh lý nguy hiểm, khó điều trị và dễ tái phát nhiều lần. Phát hiện sớm là cách tốt nhất để điều trị hiệu quả, cải thiện tiên lượng bệnh. Muốn vậy, mỗi chúng ta cần chủ động khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc ung thư nguy cơ cao theo độ tuổi và đối tượng. Nếu cần tư vấn thêm về các gói sàng lọc ung thư, hãy liên hệ MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.