Phổi nằm ở đâu? Tìm hiểu nguyên lý hoạt động của phổi

Tầm quan trọng của lá phổi đối với các hoạt động sống của cơ thể đã được chứng minh bằng nhiều nghiên cứu khoa học. Thế nhưng, không phải ai cũng biết rõ cấu tạo và nhiệm vụ của phổi cụ thể ra sao. Vậy phổi nằm ở đâu? Phổi có vai trò gì đối với cơ thể? Những thông tin sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ được tầm quan trọng của cơ quan này.

1. Phổi nằm ở đâu?

Trong tất cả các bộ phận của cơ thể, phổi là 1 trong những cơ quan đóng vai trò rất quan trọng. Vậy phổi nằm ở đâu? Theo giải phẫu, phổi nằm ở phía bên trong lồng ngực của cơ thể. Hai lá phổi được phân chia đồng đều ở hai bên lồng ngực trái và phải. Dựa trên giải phẫu, khi nhìn từ phía trước, chúng ta có thể nhìn thấy vị trí của phổi giới hạn từ xương quai xanh đến phần xương sườn số 6. 

Phổi nằm ở đâu: Vị trí ở trong khoang ngực

Trong khi đó, nếu nhìn từ phía sau thì vị trí cuối cùng của lá phổi là ở xương sườn số 10. Lớp màng bao ở bên ngoài có thể kéo dài xuống đến phía xương sườn số 12. Trong khoang ngực được lấp đầy bởi hai lá phổi và ở giữa chính là tim. 

Phổi chính là cơ quan giữ các nhiệm vụ quan trọng gồm: trao đổi khí, hỗ trợ cơ thể có thể hấp thụ một lượng khí O2 và đẩy các khí CO2 ra ngoài. Bên cạnh đó, phổi còn thực hiện các hoạt động sau:

• Hoạt động lọc bóng khí ở bên trong máu.

• Khi tĩnh mạch xuất hiện các cục máu đông thì phổi sẽ tham gia lọc chúng.

• Nếu máu bị nhiễm toan hoặc bị nhiễm kiềm thì phổi sẽ giúp điều chỉnh và cân bằng lại nồng độ pH ở trong máy thông qua việc giảm hoặc tăng CO2. 

• Giúp chuyển hóa các angiotensin I sang thành angiotensin II, đây là một chất hóa học có khả năng kiểm soát được huyết áp.

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của phổi trong hệ hô hấp

Bên cạnh thông tin phổi nằm ở đâu thì việc nắm rõ cấu tạo cùng nguyên lý hoạt động của cơ quan này sẽ giúp bạn hiểu được tầm quan trọng của chúng. Cụ thể:

Cách thức hoạt động của phổi ở bên trong hệ hô hấp

2.1. Phân tích cấu tạo của hệ hô hấp

Không khí ở môi trường bên ngoài sẽ đi từ mũi vào đến cổ họng, đến thanh quản và khu vực khí quản. Sau đó, từ khu vực khí quản sẽ phân ra thành phế quản trái và phải. Mỗi phần phế quản sẽ chịu trách nhiệm dẫn khí đến các lá phổi tương ứng. 

Khi không khí được đưa vào bên trong phổi thì phế quản cũng sẽ dần chia ra thành các nhánh nhỏ hơn. Trong đó, nhánh nhỏ nhất chính là tiểu phế quản. Ở điểm cuối của tiểu phế quản chính là các túi khí (một tên gọi khác là phế nang). 

Nhìn chung, hệ hô hấp có cấu tạo gần giống với một chiếc cây mọc ngược. Trong đó, phần thân rễ (tức khí quản) nằm ở phía trên và phần tán cây có nhiều nhánh nhỏ (gồm lá cuống phổi, các tiểu phế quản,...) nằm ở phía dưới. 

2.2. Nguyên lý hoạt động

Máu bị thiếu Oxy sẽ do các động mạch phổi vận chuyển từ tim vào trong phổi. Sau đó, dòng máy này sẽ di chuyển đến phế nang. Oxy từ bên ngoài sẽ được phế quản cùng các tiểu phế quản đưa qua những tế bào mỏng lót ở bên trong phế nang. Chúng sẽ theo phế quản thở và đi ra ngoài môi trường. 

Phổi có nhiệm vụ quan trọng đối với hệ hô hấp

Khi có đủ số lượng oxy cần thiết từ phổi thì máu sẽ có màu đỏ tươi (đây là lượng máu rất giàu oxy). Chúng đi theo các tĩnh mạch phổi quay lại tim và được cơ quan này bơm đi theo hệ tuần hoàn nuôi cơ thể, sử dụng cho các hoạt động hàng ngày. 

Bộ não hoặc hệ thần kinh trung ương là những cơ quan chịu trách nhiệm điều khiển các nhịp thở. Cụ thể hơn, thân não chính là bộ phận chính làm nhiệm vụ này. Ở đây sẽ có một khu vực riêng chịu trách nhiệm điều phối và duy trì nhịp thở cho cơ thể. Các tế bào thần kinh ở đây sẽ sản xuất ra các xung điện có thể điều khiển được hoạt động cơ thắt của cơ hoành và cả những nhóm cơ hô hấp khác. 

Với điều kiện bình thường, khi chúng ta thở trong vô thức chính là nhờ vào sự điều khiển của thân não. Tuy nhiên, một vài khu vực khác ở trong não cũng có khả năng làm được điều này trong thời gian ngắn. Đó cũng là lý do vì sao bạn có thể chủ động ngừng hoặc tiếp tục hít thở thông qua ý thức. 

Trong suốt quá trình điều khiển nhịp thở, não bộ cũng sẽ tiếp nhận thêm những thông tin do các cảm thụ quan ở trên khắp cơ thể mang lại. Lúc này, nộ não phải huy động những tế bào thần kinh có thể cung cấp thông tin cho mình và ghi nhận về độ sâu cũng như tần số của hơi thở. Nồng độ CO2 có ở trong máu sẽ được các cảm thụ quan này trực tiếp giám sát. 

Khi hàm lượng CO2 tăng cao thì cảm thụ quan sẽ thông qua xung điện và gửi tín hiệu đến cho não bộ. Khi cơ quan chính nhận được tín hiệu sẽ gửi thông tin và chỉ đạo các cơ hô hấp điều chỉnh lại hoạt động và làm hơi thở trở nên nhanh hơn, sâu hơn. Lúc này, cơ thể sẽ thải ra một lượng khí CO2 nhiều hơn và làm giảm nồng độ CO2 ở trong máu. Khi CO2 đang ở trạng thái cân bằng thì các cảm thụ quan sẽ không bắn tín hiệu đến cho não bộ. 

3. Một số bệnh lý thường gặp có liên quan đến sức khỏe của phổi

Ngoài những thông tin về phổi nằm ở đâu thì các vấn đề liên quan đến sức khỏe của bộ phận này cũng rất được quan tâm. Một vài loại bệnh lý phổ biến mà bạn cần lưu ý như sau:

Những loại bệnh lý về phổi thường gặp

• Bệnh liên quan đến màng phổi: Tràn dịch - tràn khí màng phổi hay viêm mủ màng phổi.

• Hen hoặc giãn phế quản.

• Xơ nang hay xơ phổi nguyên phát.

• Chứng phổi tắc nghẽn mạn tính COPD.

• Bệnh ung thư phổi.

• Ngưng thở khi đang ngủ.

• Sarcoidosis.

• Nhóm bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp như bị cảm lạnh, bị viêm phế quản, bị viêm xoang, viêm amidan,...

4. Các biện pháp phòng bệnh đơn giản

Để phòng ngừa nguy cơ bị mắc phải các nhóm bệnh về phổi, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau đây:

Mang khẩu trang khi ra ngoài để phòng tránh bệnh về phổi

• Luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài và sử dụng thêm các đồ bảo hộ chuyên dụng khi làm việc trong môi trường có nhiều khói bụi.

• Nói không với thuốc lá và tránh xa các chất kích thích.

• Bổ sung thêm các loại thực phẩm tốt cho phổi ví dụ các loại trái cây giàu vitamin C, bông cải xanh, rau bina,...

• Thường xuyên tập luyện thể chất, tập hít thở sâu và bổ sung đủ lượng nước mỗi ngày nhằm tăng cường sức đề kháng,...

• Tiêm vắc xin phòng bệnh lao phổi và phòng bệnh cúm.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện những tổn thương ở phổi và có được phương pháp điều trị thích hợp nhất.

Bài viết đã cập nhật những thông tin về thắc mắc phổi nằm ở đâu, cấu tạo và chức năng của phổi. Có thể khẳng định rằng phổi là một cơ quan vô cùng quan trọng với các hoạt động sống của cơ thể. Chính vì vậy, việc hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của cơ quan này sẽ giúp bạn biết cách chăm sóc sức khỏe của chúng. Ngoài ra, việc thăm khám sức khỏe định kỳ cũng sẽ giúp bạn nhanh chóng phát hiện được các vấn đề liên quan đến phổi. 

Thăm khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ phổi tốt hơn

Bạn có thể đến những cơ sở y tế uy tín như Hệ thống Y tế MEDLATEC để thăm khám. Với gần 30 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng, MEDLATEC vẫn luôn là đơn vị y tế được người dân  tin tưởng. Đội ngũ các y bác sĩ nhiệt tình, giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm sẽ luôn hỗ trợ khách hàng trong việc thăm khám, tư vấn và điều trị. 

Ngoài ra, MEDLATEC còn sở hữu hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, đảm bảo tính chính xác về kết quả thăm khám, xét nghiệm và chẩn đoán, có thể kể đến như: 

• Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn  ISO 15189:2012 và được cấp chứng chỉ CAP bởi Hội Bệnh học Hoa Kỳ. 

• Hệ thống máy chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như siêu âm, X-quang, MRI, ST Scan,...

Quý khách có thể đặt lịch khám tại MEDLATEC thông qua số điện thoại 1900 56 56 56 nhanh chóng và tiện lợi.