Liệt nửa mặt: Nguyên nhân và phương pháp phục hồi

Có nhiều người không khỏi giật mình khi phát hiện tình trạng liệt nửa mặt sau khi ngủ dậy. Vậy nguyên nhân chính cũng như phương pháp khắc phục, đề phòng hiện tượng liệt cơ mặt như thế nào? Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ thông tin trên đến bạn đọc.

1. Liệt nửa mặt mùa lạnh nghĩa là gì?

Liệt nửa mặt trong mùa lạnh còn được biết tới với tên gọi là liệt mặt ngoại biên, liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Đây là hiện tượng bị mất vận động một phần hoặc hoàn toàn của cơ mặt. Theo đó, người bệnh có thể gặp phải tình trạng tê bì nửa mặt hay bị yếu, tê liệt các cơ đột ngột khiến khóe miệng bị xệ, chảy xuống. 

Ngoài ra, khi cười thì miệng của bạn bị lệch về một bên, gây khó khăn trong việc giữ nước bọt và mắt, thậm chí không thể nhắm mắt kín lại được. Liệt cơ mặt dễ dàng xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không có sự phân biệt giới tính và không có yếu tố lây nhiễm cho người khác.

Liệt nửa mặt khiến người bệnh tự ti về ngoại hình

2. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến liệt mặt

Dây thần kinh số 7 đi từ hệ thần kinh trung ương, qua vùng thái dương và mang tai rồi đến cơ mặt. Vì vậy, nguyên nhân khiến liệt nửa mặt có thể đến từ não, mang tai. Cụ thể bao gồm những lý do phổ biến về liệt cơ mặt như là:

• Những người bình thường khi gặp phải hiện tượng liệt dây thần kinh số 7 thông thường là liệt mặt do viêm hoặc bị nhiễm lạnh đột ngột. Đây cũng được coi là nguyên nhân dễ thấy nhất ở người bệnh cơ mặt bị liệt. Trong đó, thời gian bình phục hoàn toàn thường trong vòng 6 tháng

• Người có hiện tượng nhiễm virus, chức năng máu, hệ điều hòa tự động bị rối loạn

• Các yếu tố về một số bệnh lý: tai biến mạch máu não, có khối u tại hệ thần kinh trung ương, chấn thương vùng sọ thái dương, đột quỵ hoặc viêm tai mũi họng thường xuyên nhưng không chữa trị dứt điểm.

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh liệt nửa mặt 

3. Biểu hiện thường thấy của người liệt cơ mặt 

Biểu hiện của việc liệt nửa mặt dễ thấy và rõ ràng, có thể xuất hiện khá đột ngột:

• Bắt đầu nhanh chóng từ nhẹ đến liệt toàn bộ vùng mặt (bình thường chỉ xảy ra trong một vài giờ đến vài ngày);

• Mặt bị xệ xuống, biểu cảm trên khuôn mặt khó khăn như là mỉm cười hoặc nhắm mắt;

• Cảm thấy đau vùng hàm xung quanh mặt hoặc sau tai;

• Chảy nước dãi một bên miệng;

• Nhạy cảm với âm thanh tại bên vùng liệt cơ mặt;

• Có cảm giác đau đầu, tăng khả năng mất vị giác;

• Lượng nước mắt và nước bọt tiết ra có sự thay đổi;

Trong đó, đã có không ít trường hợp người bệnh bị liệt nửa mặt tác động xấu đến dây thần kinh tại hai bên mặt, làm xuất hiện các biến chứng sau:

• Dây thần kinh bị tổn thương nặng nề, khó khăn trong việc phục hồi chức năng;

• Các sợi thần kinh có sự phát triển khá bất thường, dẫn tới một số cơ bị co lại không tự chủ khi bạn đang di chuyển đến một cơ khác. Chẳng hạn, khi bạn đang cười, mắt của bên bị liệt sẽ nhắm lại;

• Người bệnh mù một phần hoặc mắt hoàn toàn không thể nhắm lại vì quá khô. Hoặc liệt cơ mặt làm xước lớp màng bảo vệ trong suốt của giác mạc (mắt).

Liệt nửa mặt để lại nhiều biến chứng nặng nề

4. Cách phòng ngừa triệu chứng liệt nửa mặt 

Để hiện tượng liệt mặt không thể xảy đến với bạn, hãy chú ý vào những biện pháp phòng ngừa được chúng tôi chia sẻ cụ thể sau đây:

• Tập thể dục đều đặn, có thể bằng các việc đơn giản như đi bộ, đạp xe hoặc vận động cơ thể;

• Tránh sử dụng rượu bia thường xuyên;

• Chế độ ăn trong mùa lạnh đảm bảo dinh dưỡng, hạn chế sử dụng các thức ăn, đồ uống làm lạnh cổ họng, lạnh người;

Giữ ấm cho cơ thể trong nhà, đặc biệt là khi ra khỏi nhà trước cái lạnh

Đặc biệt, khi bạn xuất hiện biểu hiện của liệt nửa mặt, hãy đến ngay cơ sở Y tế để được thăm khám, tìm ra nguyên nhân chính và có phác đồ điều trị rõ ràng từ bác sĩ chuyên môn. 

5. Biện pháp chữa trị bệnh liệt cơ mặt 

Phương pháp chữa trị liệt nửa mặt có thể kết hợp giữa dùng thuốc và vật lý để đẩy nhanh quá trình hồi phục của người bệnh.

5.1. Biện pháp phục hồi chức năng - nội khoa

Điều trị bệnh theo phương pháp nội khoa chủ yếu sử dụng các loại thuốc như là:

• Thuốc chống virus có thể được sử dụng để điều trị hoặc dự phòng các trường hợp liệt mặt do virus;

• Thuốc Corticosteroid: Thông thường dễ thấy như loại thuốc prednisolon có tính chất chống viêm mạnh mẽ, giúp người bệnh giảm sưng dây thần kinh mặt. Đồng thời, corticosteroid hoạt động tốt nhất khi có liều lượng cao trong vài ngày từ lúc bắt đầu triệu chứng liệt mặt.

5.2. Biện pháp vật lý trị liệu 

Các cơ liệt thông thường bị co và ngắn lại, từ đó khiến cơ mặt có thể bị liệt vĩnh viễn. Qua đó, chuyên gia về vật lý trị liệu sẽ giúp bạn biết về cách xoa bóp, vận động, điều hòa cơ mặt để bệnh tiến triển tốt hơn. Ngoài ra, bạn cần tránh việc kích thích mạnh, không cố gắng chữa trị trong giai đoạn cấp của bệnh. Đồng thời kết hợp với bảo vệ mắt của bên liệt an toàn.

5.3. Biện pháp điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa của tình trạng liệt nửa mặt là biện pháp phẫu thuật giải phóng các dây thần kinh. Tuy nhiên, biện pháp này ít được lựa chọn khi bạn bị liệt mặt ngoại biên vì nhiễm lạnh. Nếu trước đây, phương pháp phẫu thuật nhằm mục đích giảm áp lực đè nén lên dây thần kinh mặt. Được thực hiện bằng cách mở đoạn xương của dây thần kinh đi qua.

Còn với hiện tại, phẫu thuật không được khuyến khích áp dụng cho bệnh nhân. Bởi vì dễ làm tổn thương thần kinh mặt và khả năng mất thích giác vĩnh viễn là rất cao nên khó có thể dễ dàng thực hiện ca phẫu thuật trọn vẹn an toàn. 

Mặc dù, liệt nửa mặt khá lành tính nhưng bạn cũng không nên chủ quan nếu xuất hiện các triệu chứng của bệnh. Bạn hãy đi thăm khám định kỳ đến khi đã hết triệu chứng để việc theo dõi kết quả chữa trị cũng như có sự điều chỉnh về cách điều trị phù hợp nếu cần. Đồng thời, hãy tránh việc tiếp xúc với gió lạnh đột ngột, nên đeo khẩu trang khi ra đường để giữ ấm khuôn mặt. 

Nếu cần được tư vấn về sức khỏe hoặc đặt lịch thăm khám tại Chuyên khoa Thần Kinh của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, quý khách hãy liên hệ cho chúng tôi theo hotline: 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.