Khám mắt cho trẻ sơ sinh và những điều cần lưu ý

Khám mắt cho trẻ sơ sinh là rất cần thiết. Rất khó để nhận biết những bất thường về mắt mà trẻ đang gặp phải. Chính vì thế, chuyên gia khuyên các bậc phụ huynh nên đưa con đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các bệnh về mắt ở trẻ, đồng thời điều trị đúng cách để bảo vệ thị lực cho trẻ.

1. Sự phát triển thị giác của trẻ sơ sinh 

Ngay từ khi mới chào đời, đôi mắt của trẻ đã có thể nhìn thấy sự vật. Tuy nhiên, lúc này não của trẻ vẫn chưa sẵn sàng để có thể xử lý những thông tin phức tạp nên trẻ vẫn có những hạn chế về khả năng xử lý màu sắc. Thị lực của bé sẽ dần phát triển qua từng giai đoạn như sau: 

Thị lực của trẻ được phát triển qua từng giai đoạn

- Trong tuần tuổi đầu tiên: Trẻ chỉ nhìn thấy sự vật trong phạm vi khoảng 20cm đến 30 cm và thường chỉ tập trung vào sự vật trong khoảng vài giây. Trong giai đoạn này, bé thường chỉ nhìn sự vật xung quanh trong sắc màu đen, trắng. 

- Ở tuần tuổi thứ hai: Bé có thể nhận diện được khuôn mặt mẹ và những người thường xuyên chăm sóc bé. Tuy nhiên, phạm vi tầm nhìn của trẻ vẫn ở trong khoảng 20 đến 30cm. 

- Ở tuần tuổi thứ 3: Lúc này trẻ có thể tập trung vào sự vật khá lâu. Bé có thể nhìn chăm chú khuôn mặt của mẹ trong khoảng 10 giây. 

- Tuần tuổi thứ 4: Trẻ có thể nhìn sự vật khi chúng di chuyển qua lại. Tuy nhiên, bé cần thực hiện xoay cả đầu mới có thể quan sát được sự vật di chuyển rõ ràng. Thông thường, phải đạt từ 2 đến 4 tháng tuổi, trẻ mới có thể di chuyển mắt theo sự chuyển động của vật thể. 

- 1 tháng tuổi: Ở giai đoạn này trẻ có thể di chuyển mắt và đầu theo hướng ánh sáng. Đôi mắt của trẻ đang có sự phát triển nhanh chóng. 

- Từ 2 đến 3 tháng tuổi: Trẻ có thể di chuyển mắt theo hướng di chuyển của sự vật, nhạy cảm hơn với ánh sáng, dễ bị mất tập trung bởi những hình ảnh thú vị xung quanh, có thể nhìn chăm chú vào sự vật trong một thời gian dài hơn. 

- Từ 3 đến 6 tháng tuổi: Trẻ có thể quan sát đồ chơi khi chúng bị rơi và lăn đi, mở rộng phạm vi tầm nhìn cũng như mức độ tập trung, trẻ có thể quan sát được khắp căn phòng,…

2. Vì sao cần khám mắt cho trẻ sơ sinh?

Trẻ sơ sinh chưa thể nói chuyện với mọi người xung quanh và chỉ biết khóc khi trẻ cảm thấy đói hay mệt. Chính vì thế, cha mẹ cần quan sát, theo dõi con liên tục để cảm nhận những bất thường ở trẻ và đưa con đi khám kịp thời. Tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả những bậc phụ huynh đã có nhiều kinh nghiệm cũng rất bối rối và gặp nhiều khó khăn về việc đánh giá thị lực của con em mình. 

Mắt của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm 

Cấu trúc đôi mắt của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện nên rất nhạy cảm và dễ bị tác động của những yếu tố bên ngoài. Một số trẻ còn có thể mắc phải các bệnh về mắt khi mới chào đời. 

Nếu không can thiệp kịp thời, các bệnh lý về mắt không chỉ khiến trẻ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt, tăng nguy cơ mù lòa và những biến chứng nguy hiểm khác. Hơn nữa, khi cho trẻ đi khám mắt, bác sĩ có thể phát hiện được những vấn đề bất thường trước khi chúng trở thành bệnh lý.

3. Quá trình khám mắt cho trẻ sơ sinh

Tốt nhất nên đưa trẻ đi khám mắt vào lần đầu tiên khi trẻ đạt sáu tháng tuổi. Sau đó, khám bổ sung vào thời điểm trẻ 3 tuổi và tiếp đó nên khám vào thời điểm trẻ được 5 hay 6 tuổi – chính là thời điểm trẻ bắt đầu bước vào lớp 1. 

Nên đưa trẻ đi khám mắt khi trẻ đạt 6 tháng tuổi

Người khám mắt trực tiếp cho trẻ sơ sinh là bác sĩ Nhi khoa. Trong quá trình khám mắt, bác sĩ cũng sẽ tiến hành kiểm tra nhịp thở, tim, tai,… cho trẻ. Nếu phát hiện một số vấn đề nhỏ ở mắt, bác sĩ Nhi khoa sẽ điều trị cho bé. Tuy nhiên, nếu phát hiện ra những vấn đề nghiêm trọng hơn, trẻ sẽ được đưa tới chuyên khoa Mắt để được các bác sĩ chuyên khoa điều trị. 

Trong mỗi lần khám mắt, bác sĩ sẽ kiểm tra về cấu trúc mắt, khả năng di chuyển của mắt như thế nào. 

- Bác sĩ sẽ dùng đèn bút để kiểm tra mí mắt, nhãn cầu, dịch tiết hay các dấu hiệu nhiễm trùng, tắc ống tuyến lệ. 

- Kiểm tra hai đồng tử ở 2 mắt có bằng nhau không, có phản ứng với ánh sáng không.

- Kiểm tra về khả năng chuyển động mắt của bé. Từ 2 tháng tuổi, bé đã có thể chuyển động theo hướng di chuyển của sự vật.

- Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ yêu cầu gia đình cung cấp một số thông tin cần thiết khác như tiền sử bệnh gia đình,…

- Để kiểm tra thị lực của bé, bác sĩ sẽ che từng mắt của trẻ để quan sát cách mà trẻ theo dõi sự vật. 

4. Một số lưu ý khi chăm sóc mắt cho trẻ

Ngoài việc khám mắt cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau khi chăm sóc mắt cho trẻ: 

- Hạn chế ánh sáng phòng ngủ để mắt của trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ khi ngủ. Nếu đèn phòng ngủ quá sáng thì đồng tử vẫn có thể co giãn, đồng thời cơ mi của trẻ cũng không được nghỉ ngơi tuyệt đối. 

Cần vệ sinh mắt đúng cách cho trẻ

- Vệ sinh mắt cho trẻ sơ sinh bằng nước muối sinh lý đẳng trương. Dùng khăn mềm hoặc bông gòn nhúng vào nước muối và lau theo chiều từ đầu mắt ra đuôi mắt. Mỗi ngày cần vệ sinh mắt cho trẻ 3 lần mỗi ngày vào lúc mới thức dậy vào buổi sáng, sau khi tắm và vào buổi tối trước khi cho bé đi ngủ.

Lưu ý thực hiện nhẹ nhàng, không tì mạnh để tránh gây tổn thương cho mắt của trẻ. Sau khi lau xong cần giặt khăn và phơi khô ngoài nắng. Mẹ cũng cần lưu ý rửa tay bằng xà phòng trước khi vệ sinh mắt cho trẻ. 

- Cho trẻ bú sữa mẹ đầy đủ. Nếu trẻ đang ở giai đoạn ăn dặm thì cần bổ sung một số thực phẩm tốt cho mắt như cá, trứng, dầu mè,…

- Cho trẻ ăn ngủ đủ giấc. 

- Khi cho trẻ ra ngoài thì cần đeo kính chống bụi, chống nắng cho trẻ để tránh bụi bẩn và ánh nắng, bảo vệ thị lực, tránh tổn thương cho mắt của trẻ. 

- Nếu có dịch đau mắt đỏ cần lưu ý cách ly với người bệnh để tránh nguy cơ lây bệnh cho trẻ.

Hi vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu hơn về tầm quan trọng của việc khám mắt cho trẻ sơ sinh cũng như một số lưu ý cần thiết về cách chăm sóc mắt cho trẻ. Để tìm hiểu thêm thông tin về vấn đề này hoặc có nhu cầu khám mắt cho trẻ, cha mẹ có thể liên hệ đến tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.