Xét nghiệm nhanh vi khuẩn H.pylori giúp đánh giá hiệu quả điều trị bệnh

Vi khuẩn HP là một loại vi khuẩn cộng sinh có trong dạ dày của con người, tuy nhiên một số thể khuẩn động lực có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày. Khuẩn HP cũng là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày tá tràng, điều trị bệnh khó khăn, triệu chứng dai dẳng tiến triển âm thầm. Để phát hiện và đánh giá hiệu quả điều trị, xét nghiệm nhanh vi khuẩn H.pylori được thực hiện.

1. Khi nào nên xét nghiệm nhanh vi khuẩn H.pylori?

Thực tế, số người nhiễm vi khuẩn HP hiện nay là rất lớn song không phải ai cũng mang vi khuẩn thể độc lực và phát triển thành bệnh viêm loét dạ dày, tá tràng. Một thống kê y tế được thực hiện cho thấy, tỷ lệ nhiễm vi khuẩn H.pylori ở nước ta trung bình đạt 70%, nghĩa là cứ 100 người sẽ có 70 người nhiễm vi khuẩn H.pylori.

Vi khuẩn H.pylori sống và gây bệnh ở dạ dày

Tuy nhiên, thể độc lực của vi khuẩn gây ra bệnh viêm loét dạ dày tá tràng ít hơn. Ở những bệnh nhân này, cần kiểm tra thể vi khuẩn và mức độ bệnh để điều trị, tránh tổn thương và biến chứng nặng cho hệ tiêu hóa.

Như vậy xét nghiệm nhanh vi khuẩn H.pylori sẽ thực hiện để sàng lọc cộng đồng, ở người có triệu chứng bệnh nghi ngờ hoặc từng tiếp xúc gần với người bệnh, có nguy cơ lây lan cao. Xét nghiệm này chỉ chi ra người bệnh có nhiễm vi khuẩn này hay không, không giúp xác định vi khuẩn gây bệnh cũng như tình trạng bệnh. 

Do đó, khi kết quả dương tính, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu hơn.

Thể H.pylori lành tính giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột

2. Các xét nghiệm vi khuẩn H.pylori phổ biến, thường dùng

2.1. Xét nghiệm nhanh vi khuẩn HP trong hơi thở

Đây là xét nghiệm không xâm lấn, được áp dụng khá phổ biến trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Một thiết bị nhỏ sẽ tiếp nhận hơi thở của người bệnh, sau đó phân tích để đưa ra kết quả dương tính hoặc âm tính với vi khuẩn HP.

Có 2 loại máy test hơi thở nhanh gồm:

• Test hơi thở sử dụng bóng: thiết bị có dạng như quả bóng, bệnh nhân sẽ thổi hơi vào thiết bị này và được lưu trữ trong không gian quả bóng.

• Test hơi thở sử dụng thẻ: Thiết bị phân tích hơi thở có cấu tạo giống như thẻ ATM.

Kết quả chẩn đoán dương tính với vi khuẩn HP trong xét nghiệm hơi thở này đạt tới 95%, đặc biệt trong thời gian rất nhanh. Vì thế, xét nghiệm này được khuyến khích dùng trong phát hiện và chẩn đoán với nhiều đối tượng, trong đó có trẻ nhỏ. Ngoài ra, ở bệnh nhân đang và đã điều trị nhiễm khuẩn HP, test hơi thở cũng được dùng để đánh giá hiệu quả điều trị cũng như nguy cơ tái phát.

Xét nghiệm H.pylori nhanh bằng test hơi thở

2.2. Xét nghiệm máu

Khi vi khuẩn HP tồn tại trong cơ thể và gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày - tá tràng, hệ miễn dịch sẽ nhận biết chúng là tác nhân có hại. Từ đó sản xuất kháng thể kháng HP đặc hiệu để tiêu diệt vi khuẩn, kháng thể này sẽ tồn tại trong máu và có thể xác định được qua xét nghiệm máu.

Hiện nay, xét nghiệm máu phát hiện và xác định vi khuẩn HP được thực hiện tại nhiều cơ sở y tế tuyến tỉnh và thành phố cũng như các bệnh viện tư nhân. Kết quả xét nghiệm có thể bị dương tính giả với tỉ lệ cao, nguyên nhân do vi khuẩn HP tồn tại ở nhiều thể tại nhiều vị trí như: xoang, khoang miệng, đường ruột,… nhưng không gây bệnh.

Hoặc có thể vi khuẩn HP đã bị tiêu diệt hết trong dạ dày, bệnh nhân khỏi bệnh hoàn toàn nhưng trong máu vẫn còn có khả thể HP lưu lại nhiều tháng tới vài năm sau đó.

Do đó, nếu xét nghiệm máu cho kết quả dương tính với vi khuẩn HP, vẫn cần thực hiện xét nghiệm khác để khẳng định cũng như chẩn đoán bệnh chi tiết hơn.

2.3. Xét nghiệm phân

Không chỉ có mặt trong hơi thở, vi khuẩn HP gây bệnh dạ dày còn xuất hiện trong phân với tần suất liên tục. Vì thế, với mẫu phân thu thập được, bác sĩ có thể xác định sự tồn tại của vi khuẩn này để chẩn đoán người bệnh có nhiễm khuẩn HP hay không và nhiễm thể khuẩn này.

Xét nghiệm phân ít khi được chỉ định trong phát hiện H.pylori

Xét nghiệm phân được thực hiện bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang, vi khuẩn HP bắt sáng giúp phát hiện ra chúng. Mặc dù không phải là xét nghiệm nhanh nhưng xét nghiệm phân được ưu tiên khi cần đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn HP. 

Mặc dù cho kết quả chính xác nhưng thời gian thực hiện lâu, thu thập mẫu liên quan đến vấn đề vệ sinh, sự tiện lợi nên không nhiều bệnh nhân lựa chọn xét nghiệm này để xác định vi khuẩn H.pylori.

2.4. Xét nghiệm nội soi

Xét nghiệm nội soi dạ dày thường thông qua ống mềm đưa từ thực quản vào với camera nhỏ gắn ở đầu, từ hình ảnh thu được bác sĩ có thể xác định được vị trí loét. Đồng thời, mẫu mô tại vị trí loét được thu thập, làm xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn hoặc Clo Test. Không chỉ xác định được vi khuẩn HP, xét nghiệm nội soi này còn giúp đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn HP khá chi tiết và chính xác.

Các thông tin về bệnh như: vị trí tổn thương, mức độ viêm loét dạ dày, thể khuẩn H.pylori, mức độ kháng thuốc,… được xét nghiệm này cung cấp hỗ trợ điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, thủ thuật xâm lấn này gây ảnh hưởng nhất định nên hạn chế thực hiện với trẻ nhỏ, người cao tuổi. 

3. Cần làm gì khi kết quả xét nghiệm HP dương tính?

Xét nghiệm HP dương tính không khẳng định rằng vi khuẩn này gây hại cho dạ dày và bạn sẽ gặp phải những vấn đề sức khỏe liên quan. Cần xác định vi khuẩn H.pylori bạn mắc phải thuộc thể khuẩn nào, có động lực và có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày hay không. Có khoảng 20% bệnh nhân nhiễm H.pylori gặp phải bệnh lý dạ dày và tiêu hóa, các trường hợp này phải điều trị bằng kháng sinh đồ phù hợp.

Xét nghiệm H.pylori dương tính cần kiểm tra thêm

Những người nhiễm khuẩn HP có nguy cơ cao sau cần được kiểm tra cẩn thận và thường xuyên để phát hiện sớm tổn thương như:

• Người mắc bệnh lý dạ dày.

• Người mắc ung thư dạ dày hoặc nguy cơ cao.

• Người bị thiếu máu nghi ngờ do chảy máu dạ dày.

• Người thường xuyên dùng thuốc giảm đau, thuốc chống tập kết tiểu cầu,…

• Người sống trong khu vực hoặc gia đình có tiền sử ung thư dạ dày.

Để thực hiện xét nghiệm nhanh vi khuẩn H.pylori, hãy liên hệ với Trung tâm xét nghiệm Bệnh viện MEDLATEC để được tư vấn, hotline của chúng tôi: 1900 56 56 56. Trung tâm Xét nghiệm của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là 1 trong số ít các Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP (từ ngày 7/1/2022) hiện nay, đảm bảo cho kết quả nhanh và chính xác.