Viêm tụy mạn tính: nguyên nhân biến chứng phương pháp điều trị

Viêm tụy mạn tính là tình trạng tụy bị tổn thương và viêm kéo dài khiến chức năng của cơ quan này giảm dần, ảnh hưởng tới sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. Nếu không điều trị tốt, viêm tụy mạn tính có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng tới tính mạng bệnh nhân, tỷ lệ tử vong lên tới 25% trong vòng từ 25 - 50 năm mắc bệnh.

1. Viêm tụy mạn tính do nguyên nhân nào?

Tụy là cơ quan thuộc hệ tiêu hóa, có chức năng nội tiết và ngoại tiết quan trọng. Chức năng nội tiết là tiết ra hormone insulin tham gia vào quá trình chuyển hoá Glucose trong cơ thể. Nếu chức năng này suy giảm, lượng đường trong máu tăng dễ dẫn đến bệnh đái tháo đường.

Viêm tụy mạn tính là bệnh lý nguy hiểm khiến chức năng tụy suy giảm

Chức năng ngoại tiết của tụy là sản xuất men tiêu hóa đổ vào tá tràng cùng với dịch mật để phân giải chất dinh dưỡng để hấp thụ đưa vào máu. Như vậy, chức năng ngoại tiết của tụy suy giảm cũng ảnh hưởng tới hoạt động tiêu hóa và hấp thu của cơ thể.

Viêm tụy mạn tính xảy ra khi các đợt viêm tụy cấp tính lặp lại trong thời gian dài không được điều trị tốt. Tế bào ở tụy bị tổn thương liên tục dẫn đến viêm mạn tính, xơ hóa và suy giảm chức năng. Nguyên nhân cụ thể dẫn đến viêm tụy cấp tính tái lại liên tục rất đa dạng, bao gồm:

1.1. Rượu và thức uống chứa cồn

Rượu là nguyên nhân chính gây viêm tụy mạn tính, có mặt trong khoảng 70% trường hợp mắc bệnh. Một số nghiên cứu đã chỉ ra, một người tiêu thụ ít nhất 150g rượu mỗi ngày, kéo dài trên 5 năm có nguy cơ cao mắc viêm tụy mạn.

Rượu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mạn

Trước khi tiến triển thành viêm tụy mạn, người bệnh thường gặp nhiều cơn viêm tụy cấp tính tái phát trong thời gian dài. Triệu chứng điển hình là những cơn đau ở tụy dữ dội, đột ngột và lặp lại. Dần dần, những cơn đau giảm về cả mức độ lẫn tần suất khiến người bệnh chủ quan, song thay vào đó là đau âm ỉ kèm theo suy kiệt cơ thể.

1.2. Nguyên nhân do độc chất và chuyển hóa

Các nguyên nhân như hút thuốc lá, rối loạn chuyển hoá Lipid máu, suy thận mạn,… cũng khá phổ biến ở các bệnh nhân viêm tụy mạn tính.

1.3. Nguyên nhân do tắc nghẽn kéo dài

Nhóm nguyên nhân này bao gồm: dị dạng phôi thai tụy đôi, tắc nghẽn ống tụy mật, nang tá tràng trước nhú, rối loạn cơ vòng Oddi,… Bên cạnh đó, viêm tụy mạn tính cũng có thể là biến chứng sau viêm tụy do bệnh lý mạch máu, viêm tụy hoại tử cấp, thiếu máu tại tụy cục bộ,…

1.4. Nguyên nhân khác

Bao gồm: các bất thường trong di truyền, bệnh lý tự miễn, ngoài ra nhiều trường hợp viêm tụy mạn tính không tìm được nguyên nhân.

Chức năng tụy suy giảm do viêm mãn tính không thể hồi phục

2. Viêm tụy mạn tính nguy hiểm như thế nào?

Viêm tụy mạn tính nói riêng và các bệnh lý mạn tính nói chung là những bệnh lý khó điều trị, tổn thương khó hồi phục như ban đầu và chức năng của cơ quan cũng giảm dần. Tụy là cơ quan có cả chức năng nội tiết và ngoại tiết quan trọng, viêm tụy mạn tính sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa chất trong cơ thể. 

Các biến chứng thường gặp do viêm tụy mạn tính bao gồm:

2.1. Nhiễm trùng

Viêm tụy mạn tính có nguy cơ cao bị nhiễm trùng tuyến tụy. Nếu không điều trị kịp thời, mô tụy nhiễm trùng có khả năng bị xơ hoá dẫn đến mất chức năng tuyến tụy hoặc bị hoại tử gây nguy hiểm đến tính mạng.

2.2. Nang giả tụy

Nang lớn ở tụy vỡ ra có thể gây nguy hiểm do biến chứng nhiễm trùng, chảy máu nội tạng.

2.3. Suy dinh dưỡng

Viêm tụy mạn tính khiến việc sản xuất các enzyme cần thiết trong việc hấp thu, xử lý chất dinh dưỡng bị rối loạn nên cơ thể người bệnh thường bị thiếu chất, tiêu chảy, suy dinh dưỡng,…

2.4. Ung thư tuyến tụy

Viêm tụy mạn tính dễ phát triển thành ung thư tụy hơn so với người không mắc căn bệnh này, tỉ lệ tử vong rất cao và khó điều trị.

Viêm tụy mạn tính thường gây bệnh tiểu đường

2.5. Tiểu đường

Viêm tụy mạn tính ảnh hưởng tới khả năng kiểm soát đường huyết, tế bào sản xuất insulin bị tổn thương nên bệnh nhân thường mắc bệnh tiểu đường.

Với các biến chứng này, bệnh nhân bị viêm tụy mạn tính phải sống chung với bệnh trong nhiều năm, sức khỏe suy giảm và nguy cơ tử vong cao. Khoảng 50% bệnh nhân viêm tụy mạn tính tử vong do các biến chứng bệnh trong vòng 20 - 25 năm.

Cùng với đó, điều trị viêm tụy mạn tính rất khó khăn do tế bào tụy bị tổn thương không thể hồi phục, chức năng vì thế cũng bị ảnh hưởng vĩnh viễn. Tuy nhiên, nếu đáp ứng điều trị tốt, sức khỏe của bệnh nhân cũng có thể được duy trì và thời gian sống được kéo dài.

3. Điều trị viêm tụy mạn tính như thế nào?

Hiện chưa có phương pháp điều trị viêm tụy mạn tính hoàn toàn, các phương pháp điều trị hiện nay nhằm mục tiêu giảm đau, kiểm soát triệu chứng và biến chứng, tăng chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Các phương pháp điều trị viêm tụy mạn tính hiện áp dụng bao gồm:

3.1. Điều trị nội khoa

Chế độ ăn của bệnh nhân viêm tụy mạn tính cần được thay đổi theo chế độ ăn kiêng, chia nhỏ các bữa ăn và hạn chế chất béo. Người  bệnh không được phép uống rượu, hạn chế trong dùng thuốc điều trị và các chất kích thích như caffeine.

Một số thuốc để điều trị viêm tụy mạn tính như: viên nang lipase, thuốc đối kháng receptor H2, Natri Bicarbonat, thuốc giảm đau, enzyme tụy thứ phát, bổ sung insulin.

3.2. Điều trị ngoại khoa

Các phương pháp phẫu thuật trong điều trị viêm tụy mạn tính bao gồm:

• Phẫu thuật loại trừ tắc nghẽn ống tụy: nhằm dẫn lưu nang giả, giảm đau, điều trị biến chứng do viêm tụy mạn tính.

• Phẫu thuật dẫn lưu ống tụy: làm giãn ống tụy hoặc cắt đuôi tụy nối thông tụy - hỗng tràng để giảm đau.

• Phẫu thuật cắt tụy: Cắt tụy một phần hoặc toàn phần được coi là phương pháp điều trị cuối cùng cho bệnh nhân viêm tụy mạn tính tiến triển nặng, tránh vỡ ống tụy và các biến chứng khác.

• Phẫu thuật phong bế cắt đám rối thần kinh qua nội soi: nhằm giảm đau do viêm tụy mạn tính.

Điều trị ngoại khoa giúp giảm đau, giảm biến chứng viêm tụy mạn

Điều trị tích cực với phương pháp phù hợp có thể giúp bệnh nhân viêm tụy mạn tính kéo dài thời gian sống, giảm đau và tăng chất lượng cuộc sống hiệu quả. Điều trị bệnh càng sớm thì kết quả thường khả quan và hiệu quả hơn. Hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 nếu cần tư vấn thêm về điều trị viêm tụy mạn tính.