Viêm tụy cấp nên ăn gì và kiêng gì để phục hồi nhanh chóng?

Viêm tụy là chứng bệnh thường gặp ở đường tiêu hóa. Những ai mắc phải sẽ chịu các rối loạn chức năng tiêu hóa, nặng hơn là có nguy cơ dẫn đến bệnh tiểu đường. Quá trình điều trị căn bệnh viêm tụy này sẽ bị ảnh hưởng rất lớn từ chế độ ăn uống của bệnh nhân. Vậy viêm tụy cấp nên ăn gì và kiêng những thực phẩm nào để giúp kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả?

1. Bệnh viêm tụy cấp là gì?

Tụy là một tạng nằm phía trước cột sống và các mạch máu lớn, sau phúc mạc, ở vị trí giữa tá tràng và lách, phía sau dạ dày. Cơ quan này được chia thành 3 phần: đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Tụy đảm nhận chức năng nội tiết là chính, cụ thể chúng thực hiện tiết ra insulin để hỗ trợ quá trình kiểm soát đường huyết cơ thể. Ngoài ra, chúng còn chịu trách nhiệm cho chức năng ngoại tiết với vai trò tiết men tiêu hóa.

Chứng bệnh viêm tụy cấp thường đi kèm với những tổn thương viêm nhu mô từ nhẹ đến nặng tại tuyến tụy cấp tính. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh này có thể gây tử vong cho những ai mắc phải. Theo thống kê thì hiện nay, viêm tụy cấp ngày càng phổ biến hơn, trong số đó, những bệnh nhân chuyển biến nặng chiếm khoảng từ 10 đến 30%. Do đó, bạn nên nắm rõ viêm tụy cấp nên ăn gì để giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn.

2. Mắc phải bệnh viêm tụy cấp nên ăn gì?

Người bệnh nếu được ăn uống một cách khoa học thì sẽ giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn. Do đó, người nhà nên đưa những thực phẩm ít chất béo và mỡ động vật, giàu protein, giàu chất oxy hóa,… vào thực đơn ăn uống hằng ngày cho bệnh nhân. Chế độ ăn này sẽ hạn chế tình trạng quá tải của tuyến tụy. Nhưng bạn cần phải lưu ý cần nhịn ăn hoàn toàn trong giai đoạn đầu nhé. Khi được bác sĩ chỉ định bắt đầu được ăn, thì bạn cần lưu ý tuân thủ nghiêm ngặt các chế độ ăn mà bác sĩ khuyến cáo. Đến khi cơ thể ổn định, bạn có thể bổ sung một số loại thực phẩm sau:

Viêm tụy cấp nên ăn gì để hồi phục nhanh chóng

2.1. Sữa chua

Sữa chua chính là thực phẩm đầu tiên trong danh sách các đáp án cho câu hỏi viêm tụy cấp nên ăn gì. Bởi các men tiêu hóa và acid lactic trong sữa chua giúp hỗ trợ quá trình vận chuyển thức ăn khi nạp vào cơ thể, nhờ đó, việc tiêu hóa sẽ dễ dàng hơn. Người bệnh viêm tụy cấp được khuyến cáo nên ăn từ 1 đến 2 hộp sữa chua mỗi ngày (lưu ý chọn sữa chua không đường).

2.2. Trái nho

Vỏ nho có chứa nhiều vitamin, các chất tương tự hormone estrogen và chất chống oxy hóa rất có lợi cho bệnh nhân viêm tụy cấp. Do đó, người nhà nên thêm nho vào khẩu phần ăn theo tần suất tối thiểu 1-2 lần mỗi tuần, cụ thể mỗi lần khoảng 10 đến 15 trái nho.

Nho rất có lợi cho bệnh nhân viêm tụy cấp

2.3. Rau chân vịt

Rau chân vịt hay còn được biết với tên gọi rau bina được nhiều người tin dùng trong mỗi bữa ăn hằng ngày nhờ vào độ dinh dưỡng của nó. Loại rau này có chứa hàm lượng lớn vitamin B, chất oxy hóa, khoáng chất, sắt,… Ngoài ra, kết quả của các cuộc nghiên cứu cho thấy việc ăn rau chân vịt thường xuyên sẽ giúp ngừa sự phát triển của tế bào ung thư, nhờ đó giảm đáng kể nguy cơ ung thư.

2.4. Súp lơ

Nếu đang thắc mắc viêm tụy cấp nên ăn gì thì súp lơ là cái tên tiếp theo mà bạn cần nhớ. Súp lơ có thể chế biến thành nhiều món ăn đa dạng khác nhau. Tuy nhiên, lưu ý tránh những món xào hoặc nếu có thì hạn chế dầu mỡ ở mức ít nhất có thể. Thay vào đó, bạn nên cho người bệnh ăn sống hoặc làm theo kiểu salad để thúc đẩy hoạt động của hệ tiêu hóa.

Súp lơ hỗ trợ quá trình điều trị viêm tụy cấp hiệu quả hơn

3. Những thực phẩm cần kiêng cữ khi mắc bệnh viêm tụy cấp

Tình trạng viêm tụy thường bắt nguồn từ thói quen sử dụng rượu bia quá nhiều hoặc do bệnh nhân mắc chứng sỏi mật (hay các bệnh lý có liên quan) từ trước. Do đó, ngoài việc biết được viêm tụy cấp nên ăn gì, bạn cũng cần phải tìm hiểu các thực phẩm mà bệnh nhân nên kiêng cữ để tránh làm bệnh tình chuyển biến nặng hơn.

3.1. Các loại bánh từ tinh bột

Bánh ngọt và bánh mì là cái tên điển hình trong nhóm thực phẩm này. Chúng có chứa hàm lượng chất béo cao, giàu tinh bột rất tốt cho sức khỏe người bình thường. Tuy nhiên, hai loại bánh này đều không phù hợp cho bệnh nhân viêm tụy cấp sử dụng. 

Bánh mì chứa nhiều tinh bột không tốt cho bệnh nhân viêm tụy cấp

Nguyên do là khi mắc bệnh đồng nghĩa với việc tuyến tụy của bạn đang hoạt động kém hơn bình thường, lúc này quá trình tiết ra enzym tiêu hóa giảm theo nên khả năng tiêu hóa cũng bị hạn chế đáng kể. Đặc biệt là với những loại thức ăn chứa nhiều tinh bột và chất béo như: bánh quy, bánh rán, bánh quế, bánh sừng bò,… Thay vào đó, người nhà nên thêm các loại tinh bột ngũ cốc vào chế độ ăn của bệnh nhân.

3.2. Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ

Bạn nên hạn chế sử dụng các món ăn có lượng dầu mỡ cao như: xào, rán, chiên,… hoặc nếu có thì hãy tiết chế việc thêm dầu vào trong lúc chế biến. Bù lại, người bệnh viêm tụy cấp nên bổ sung nhiều loại trái cây tươi, rau xanh nấu canh, luộc hoặc uống nước ép,…

Đa số các hoa quả tươi đều có tác dụng rất tích cực với bệnh nhân trừ trái bơ ra. Vì trong loại quả này chứa nhiều chất béo không tốt cho người bệnh. Không chỉ trái bơ tươi mà các món ăn được chế biến từ bơ hoặc sốt dầu hay pho mát cũng nên hạn chế tối đa.

3.3. Rượu bia

Rượu bia là yếu tố hàng đầu dẫn đến chứng viêm tụy cấp. Vì thế nên việc đưa loại đồ uống kích thích này vào cơ thể trong quá trình điều trị không những không giúp ích được gì mà ngược lại còn làm cho bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài rượu bia ra thì bạn cũng nên tránh sử dụng bất kì loại thức uống có cồn nào khác.

3.4. Sữa

Sau khi đã tìm hiểu viêm tụy cấp nên ăn gì thì việc nắm rõ những thực phẩm cần tránh cũng rất quan trọng trong việc quyết định thời gian khỏi bệnh của bạn. Trong số đó, sữa cũng là một loại thức uống mà bệnh nhân phải kiêng kị bởi chúng chứa hàm lượng chất béo cao. 

Hạn chế uống sữa vì hàm lượng chất béo cao ảnh hưởng đến quá trình điều trị

Ngoài ra, người nhà cũng lưu ý tránh các loại chế phẩm từ sữa có liên quan như: phomat, sữa chua, bánh sữa,… Thay vào nên sử dụng nước lọc, trà, nước trái cây, cà phê nhẹ hoặc những đồ uống bổ sung dinh dưỡng dễ tiêu hóa khác,…

3.5. Thịt đỏ

Thịt đỏ chứa hàm lượng chất béo cao (15 - 20%) cùng nguồn protein dồi dào không tốt cho bệnh nhân viêm tụy cấp. Nếu nhất thiết phải dùng thịt trong bữa ăn, bạn nên chọn loại thịt nào ít mỡ nhất. Ngoài ra, người nhà cần nhớ tránh cả những thức ăn chế biến từ thịt như: lạp xưởng, xúc xích,…Bạn có thể dùng trứng hoặc đậu để thay thế cho nguồn protein khó tiêu hóa từ thịt đỏ.

3.6. Các loại bánh kẹo chứa nhiều đường tinh luyện

Viêm tụy cấp thường dẫn đến sự suy giảm tổng hợp insulin gây tăng đường huyết, trường hợp nặng dẫn đến bệnh tiểu đường. Do đó, bệnh nhân không nên tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có đường, nhất là đường tinh luyện có trong bánh kẹo.

Có thể thấy chế độ ăn uống rất quan trọng trong quá trình điều trị căn bệnh viêm tụy cấp. Vì vậy, bệnh nhân nắm rõ viêm tụy cấp nên ăn gì, kiêng ăn gì và tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.