Nhiễm trùng hô hấp trên và những điều bạn cần biết

Nhiễm trùng hô hấp trên là cụm từ được dùng để chỉ các bệnh lý xảy ra tại đường hô hấp trên, ví dụ như viêm mũi, viêm họng, thanh quản và phần trên khí quản. Nhiễm trùng đường hô hấp trên mang tính chất nhẹ và ít xảy ra biến chứng hơn so với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới.

1. Nhiễm trùng hô hấp trên là do đâu gây nên?

Trong điều kiện hít thở bình thường, bộ phận đầu tiên mà không khí tiếp xúc trong cơ thể người đó chính là phần niêm mạc của đường hô hấp trên. Nơi đây đảm nhận nhiệm vụ sưởi ấm, làm ẩm, lọc sạch không khí trước khi chuyển vào khí quản. Và bộ phận nắm giữ vai trò thực hiện điều này đó là hệ thống các lông nhỏ hoặc lớp dịch nhầy ở niêm mạc của các cơ quan đường hô hấp trên.

Cụ thể, lớp dịch nhầy có tác dụng kết dính vi khuẩn, các phân tử bụi và virus trong không khí, còn các lông mao sẽ là nơi giữ lại vi sinh vật và bụi bẩn để ngăn không cho những thành phần này xâm nhập vào hệ hô hấp dưới.

Nhiễm trùng hô hấp trên là cụm từ được dùng để chỉ các bệnh lý xảy ra tại đường hô hấp trên

Tuy nhiên cũng chính vì chức năng này mà lớp niêm mạc ở các cơ quan đường hô hấp trên cũng dễ gặp phải tình trạng viêm nhiễm. Đây được coi là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên. Một số bệnh lý phổ biến ở đường hô hấp trên bao gồm: viêm xoang, cảm cúm, viêm amidan, viêm thanh quản,...

2. Những tác động do các bệnh đường hô hấp trên gây ra đối với sức khỏe 

Thời điểm khi thời tiết chuyển mùa, kết hợp với các yếu tố như virus lây lan nhanh các bệnh nhiễm trùng hô hấp trên rất dễ xuất hiện và bùng phát thành dịch. Khi dịch đường hô hấp vào mùa cao điểm dễ trở thành gánh nặng cho hệ thống y tế do số lượng người mắc quá đông, một bộ phận người dân lúc này cũng không được tiếp xúc với các điều kiện chăm sóc y tế thích hợp, kịp thời.

Đa phần những bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên thường không quá nguy hiểm và phức tạp. Tuy nhiên nhiều trường hợp gặp phải tình trạng bệnh tái phát nhiều lần, kéo dài dai dẳng sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người bệnh. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, khả năng đáp ứng các phương pháp điều trị bệnh có thể kéo dài từ vài ngày cho đến vài tuần, đôi khi còn gây ra các biến chứng khác như viêm phổi, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), giãn phế quản, hen phế quản,...

Đối với các trường hợp bị nhiễm trùng hô hấp trên do tác nhân vi khuẩn gây ra thường dẫn đến triệu chứng nặng, tình trạng bệnh kéo dài và nghiêm trọng hơn so với tác nhân virus. Lúc này bệnh nhân cần bổ sung nhiều nước, nghỉ ngơi, điều trị bằng các loại thuốc hạ sốt, giảm ho và thuốc kháng sinh,... dựa trên các biểu hiện bệnh.

Đối với những người có hệ miễn dịch tốt, nhiễm trùng hô hấp thường không quá đáng lo ngại nhưng ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có sức đề kháng yếu thì tình trạng này lại nguy hiểm hơn rất nhiều lần. Trên thực tế hàng năm có không ít người bệnh bị tử vong do bị mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp trên và gặp phải các biến chứng của bệnh. 

Nhiễm trùng hô hấp ở trẻ nhỏ sẽ có tính chất nguy hiểm hơn so với người lớn có hệ miễn dịch tốt

Thời gian đầu tình trạng nhiễm trùng chỉ phát triển ở đường hô hấp trên, tuy nhiên nếu không được điều trị tích cực nó sẽ lan xuống các cơ quan đường hô hấp dưới với nguy cơ biến chứng rất cao, ví dụ như:

• Biến chứng tại phổi: khi nhiễm trùng lan sang các thùy tại phổi sẽ dẫn tới hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển. Theo ước tính biến chứng này có thể gây ra tỷ lệ tử vong rất cao (lên đến 60%), đặc biệt là khi dùng kháng sinh không đủ liều, chậm trễ trong điều trị và đã hình thành áp xe phổi;

• Biến chứng ngoài phổi: phổi là cơ quan cuối cùng của hệ hô hấp nhưng nhiễm trùng hoàn toàn có khả năng lây lan sang những phủ tạng khác, thậm chí là đi vào máu dẫn tới biến chứng suy đa phủ tạng, viêm mủ màng phổi, sốc do nhiễm trùng huyết,... vô cùng nguy hiểm, thậm chí có thể khiến người bệnh bị tử vong;

• Biến chứng thần kinh: người bệnh có thể gặp triệu chứng vật vã, mê sảng, lú lẫn do sốt cao vì bị nhiễm trùng hô hấp trên;

• Biến chứng tiêu hóa: tiêu chảy, suy gan gây vàng da, vàng mắt,... thường xảy ra ở trẻ em khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên;

• Biến chứng tim mạch: nhiễm trùng đường hô hấp trên do nhiễm phế cầu khuẩn có thể tấn công sang hệ tim mạch, dẫn đến một số biến chứng như rối loạn nhịp tim, tràn dịch màng tim, suy tim vì sốc hoặc do viêm nội tâm mạc cấp,...;

• Biến chứng xa: các biến chứng ít gặp khác bao gồm viêm khớp, viêm tai xương chũm hay viêm màng não,...

3. Các phương pháp giúp phòng tránh nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp trên

Tuy rằng không thể phòng tránh được hoàn toàn nhưng bạn cũng nên áp dụng những biện pháp giúp hạn chế tối đa nguy cơ mắc phải những bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên bằng các cách như sau:

• Không hút thuốc lá: trong khói thuốc lá chứa rất nhiều hóa chất độc hại, nhất là đối với hệ hô hấp. Vì vậy bạn nên chủ động tránh xa khói thuốc lá và từ bỏ thói quen sử dụng sản phẩm này càng sớm càng tốt;

• Đeo khẩu trang mỗi khi ra ngoài và khi đến những nơi đông người: điều này sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi khói bụi, hóa chất, sự thay đổi của thời tiết cũng như các bệnh lý dễ lây truyền qua đường hô hấp;

• Hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm: vệ sinh sạch sẽ không gian sống và sinh hoạt, môi trường làm việc thường xuyên giúp hạn chế bụi bẩn tích tụ, các dị nguyên gây dị ứng đường hô hấp;

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn, nhất là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi tiếp xúc với các bề mặt nơi công cộng. Hạn chế đưa tay lên sờ vào mũi, mắt miệng để tránh nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn gây bệnh.

Rửa tay thường xuyên, đúng cách sẽ giúp hạn chế nguy cơ mắc phải bệnh nhiễm trùng hô hấp

Mong rằng với những thông tin do MEDLATEC cung cấp đã giúp bạn hiểu rõ hơn về một số bệnh lý nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Nếu chẳng may mắc phải các bệnh này, bạn nên nghỉ ngơi và áp dụng các phương pháp điều trị tích cực để cải thiện triệu chứng bệnh. 

Nếu cần được tư vấn điều trị thêm, bạn có thể liên hệ đặt lịch khám cùng các bác sĩ Chuyên khoa Hô hấp của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56.