Giải đáp băn khoăn về tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc

Việt Nam là một trong 30 nước có tỷ lệ người mắc bệnh lao kháng thuốc cao nhất thế giới. Căn bệnh này đã và đang cướp đi sự sống của rất nhiều người và có nguy cơ lây lan cao gây nguy hiểm cho cộng đồng. Điều đáng mừng là, nhờ sự tiến bộ của y học, đến nay tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc ở nước ta đang ngày càng nâng lên.

1. Tổng quan về bệnh lao kháng thuốc

1.1. Lao kháng thuốc là bệnh gì

Lao kháng thuốc là bệnh lý xảy ra khi vi khuẩn lao kháng lại các thuốc dùng để điều trị bệnh và làm cho việc trị bệnh sau đó trở nên khó khăn hơn rất nhiều, người bệnh trở thành nguồn lây bệnh nguy hiểm cho cả cộng đồng.

1.2. Vì sao bị lao kháng thuốc

Sở dĩ có tình trạng lao kháng thuốc chủ yếu là do:

- Không tuân thủ nguyên tắc điều trị

Điều trị lao là một quá trình dài và liên tục đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc: phối hợp nhiều loại thuốc theo đúng phác đồ của bác sĩ; dùng đúng liều thuốc đã chỉ định; dùng thuốc đều và đúng giờ nhất định trong ngày, cách xa bữa ăn; thời gian điều trị ít nhất là 6 tháng; dùng thuốc đủ thời gian theo đúng 2 giai đoạn: tấn công và duy trì. Người bệnh vì bất kỳ lý do nào mà không tuân thủ đúng nguyên tắc này sẽ tạo cơ hội cho vi khuẩn lao tìm cách chống lại thuốc thuốc điều trị và kết quả là bị lao kháng thuốc.

Không tuân thủ đúng nguyên tắc điều trị là một trong các nguyên nhân gây ra lao kháng thuốc

- Vi trùng lao

Vi trùng lao rất dễ đột biến hay nói cụ thể hơn là nó dễ thay đổi cấu trúc để chống lại thuốc điều trị lao. Vì thế có những trường hợp dù đã tuân thủ đúng nguyên tắc điều trị bệnh và điều trị đúng cách nhưng vi trùng lao vẫn tìm cách và chống lại được thuốc lao nên xảy ra tình trạng lao kháng thuốc.

- Hít phải vi khuẩn lao kháng thuốc

Trước khi tiến hành điều trị lao, có thể bệnh nhân đã hít phải vi khuẩn lao kháng thuốc từ người bị bệnh này trong cộng đồng. Khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn sinh sôi nảy nở và gây ra lao kháng thuốc.

- Phác đồ điều trị

Mặc dù hiếm khi xảy ra nhưng cũng có trường hợp do sai sót trong việc lựa chọn phác đồ điều trị lao khiến cho bệnh nhân không được dùng đủ các loại thuốc cần thiết hoặc cho bệnh nhân dừng thuốc quá lâu để điều trị tác dụng phụ do thuốc gây ra mà không theo dõi cẩn thận nên dẫn đến bệnh nhân bị lao kháng thuốc.

1.3. Cách thức phát hiện lao kháng thuốc như thế nào

Hầu hết các trường hợp lao kháng thuốc đều không thể biết được ngay khi mới phát hiện bệnh. Vì thế muốn phát hiện sớm tình trạng này tốt nhất bệnh nhân cần được chỉ định xét nghiệm phù hợp. Có như vậy thì việc chẩn đoán và điều trị sau đó mới đạt tỷ lệ thành công cao.

Xét nghiệm càng sớm càng dễ phát hiện lao kháng thuốc 

2. Tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc hiện nay ra sao

2.1. Mức độ nguy hiểm của bệnh lao kháng thuốc

Tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố trong đó có loại kháng thuốc mà người bệnh mắc phải. Hiện nay lao kháng thuốc được chia thành nhiều loại: siêu kháng thuốc, đa kháng thuốc, đơn kháng thuốc,...

Đối với bệnh lao kháng thuốc, thời gian điều trị kéo dài hơn lao bình thường rất nhiều, chưa kể thuốc được sử dụng có độc tính khá cao nên người bệnh sẽ phải chịu cực nhiều tác dụng phụ do thuốc gây ra, sức khỏe vì thế bị tổn thương nghiêm trọng. Thậm chí có những trường hợp sức khỏe bệnh nhân không thể đủ điều kiện để chịu đựng các bất lợi do thuốc gây ra nên phải ngưng điều trị.

Thực tế quá trình điều trị bệnh lao kháng thuốc cho thấy có những bệnh nhân cảm thấy rất khỏe dù đã dùng thuốc có độc tính cao nhưng cũng có những bệnh nhân lại gặp bất lợi cho sức khỏe kể từ khi dùng thuốc. Tùy vào từng loại thuốc mà bệnh nhân điều trị, cơ địa và bệnh lý của mỗi bệnh nhân mà thuốc trị lao kháng thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như: ngộ độc gan - thận, rối loạn tiêu hóa, tăng mẫn cảm,...

Không những thế, điều trị lao kháng thuốc có chi phí rất cao và cao hơn gấp nhiều lần so với bệnh lao thông thường nên xét về lâu dài không phải bệnh nhân nào cũng có đủ điều kiện để đi đến cùng. Điều nguy hiểm hơn nữa đó là vi khuẩn lao kháng thuốc, siêu kháng thuốc có khả năng lây lan cho cộng đồng rất cao nên sẽ rất nguy hiểm cho những người xung quanh nên chẳng may bị lây vi khuẩn này.

2.2. Tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc như thế nào

Tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc là bao nhiêu luôn là mối quan tâm chung của những bệnh nhân mắc phải bệnh lý này. Không thể phủ nhận rằng điều trị lao kháng thuốc thành công là tương đối gian nan nhưng khả năng khỏi là có. Tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh mà bác sĩ sẽ tìm ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân.

Hiện nay, nhờ phác đồ điều trị mới, tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc đã cao hơn rất nhiều

Thời gian điều trị lao kháng thuốc dài, phức tạp, tiên lượng xấu hơn so với lao thông thường. Nếu như người bị lao chỉ cần điều trị 6 tháng là đã có tỷ lệ khỏi bệnh tới 91% thì ở bệnh nhân bị lao kháng thuốc dù áp dụng phác đồ điều trị tiên tiến nhất thì tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc cũng chỉ đạt 75% và phải cần tới 9 tháng điều trị, thậm chí có trường hợp phải kéo dài đến 24 tháng. Nếu như điều trị cho bệnh nhân lao bình thường sẽ thấy bệnh thuyên giảm rõ rệt trong thời gian dưới 6 tháng thì bệnh nhân lao kháng thuốc hoặc siêu kháng thuốc hầu như không thuyên giảm hoặc thuyên giảm ít, thậm chí còn nặng hơn. 

Trước đây bệnh nhân bị lao kháng thuốc ở nước ta có rất ít lựa chọn điều trị và tỷ lệ khỏi bệnh cũng rất thấp, chỉ khoảng 70%. Tuy nhiên, thời gian gần đây tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc ở nước ta đã lên tới 80 - 85% và có nhiều phác đồ thuốc mới với thời gian điều trị ngắn hơn trước đây rất nhiều. Còn đối với các trường hợp lao siêu kháng thuốc thì tỷ lệ khỏi bệnh khoảng dưới 50%.

Với những tiến bộ không ngừng của y học hiện đại chúng ta có thể thấy tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc ở nước ta đang ngày càng cao hơn. Hy vọng trong tương lai gần, lao kháng thuốc sẽ không còn trở thành nỗi ám ảnh cho bệnh nhân và cộng đồng.

Những chia sẻ trong bài viết trên đây mong rằng sẽ trở thành nguồn tài liệu hữu ích cho bạn đọc trong quá trình tìm hiểu về bệnh lao nói chung và lao kháng thuốc nói riêng. Nếu còn thắc mắc nào khác về bệnh lý này các bạn có thể liên hệ tổng đài 1900565656 để được chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC giải đáp xác đáng và cặn kẽ.