Cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi đúng phương pháp

Sau khi rời khỏi sự bảo bọc của cơ thể mẹ và cất tiếng khóc chào đời, trẻ sơ sinh phải tự học cách hít thở, thích nghi với môi trường mới,,.. Để trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh thì cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi vô cùng quan trọng, có khá nhiều việc mà bậc phụ huynh cần chú ý.

1. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh trong 1 tuần đầu

1.1. Lưu ý giữ ấm cho trẻ

Khoảng thời gian 7 ngày đầu sau khi chào đời là thời điểm cực kỳ quan trọng đối với trẻ. Bởi đây vẫn còn là giai đoạn chu sinh của trẻ và nguy cơ tử vong vẫn còn cao, chiếm 50% nếu chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi sai cách. Trong khoảng thời gian này, vì ngủ quá nhiều nên sọ não thần kinh của trẻ sơ sinh sẽ bị ức chế, chỉ khi ướt tã hoặc đói trẻ mới thức dậy. Vì vậy cha mẹ cần có sự chăm sóc và quan tâm đặc biệt.

Điều cha mẹ cần ghi nhớ khi chăm sóc trẻ dưới 1 tháng tuổi là luôn giữ ấm cho trẻ nhỏ. Nếu để thân nhiệt của trẻ sơ sinh bị hạ và bị rét kéo dài sẽ tạo cơ hội tốt cho vi khuẩn xâm nhập và khiến trẻ mắc nhiều bệnh. Hãy để trẻ nằm cùng mẹ nếu không có vấn đề gì xảy ra sau sinh, bởi điều này không chỉ gắn kết tình mẫu tử mà còn giúp trẻ nhận được hơi ấm từ cơ thể mẹ. Đồng thời, người mẹ có thể quan sát trẻ mọi thời điểm, xử lý kịp thời nếu có vấn đề xảy ra.

Cần giữ ấm tốt cho cơ thể cho trẻ sơ sinh chưa đầy tháng

1.2. Sữa non là nguồn dinh dưỡng chính

Cha mẹ cần ghi nhớ rằng trẻ sơ sinh có nhu cầu ăn rất lớn, cần cho bú mẹ càng sớm, tốt nhất là ngay sau khi chào đời. Vì vậy, khi chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 7 ngày tuổi, mẹ cần phải đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ ngay, chứ không nên tuân theo thời điểm cố định nào.

Trong thời điểm này, nguồn dinh dưỡng tốt nhất là sự tăng trưởng của trẻ sơ sinh là sữa non. Khoa học đã chỉ ra, trong 7 ngày đầu sau sinh sữa mẹ chứa lượng IgA cao gấp nghìn lần so với sữa công thức và trong 1cm3 có đến 4.000 bạch cầu với chức năng loại bỏ vi khuẩn đường ruột. Do đó, mẹ không nên bỏ sữa non mà hãy tận dụng cho trẻ ăn. Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi nếu được cho uống sữa non ngay sau khi chào đời sẽ làm giảm tỷ lệ bị tiêu chảy và viêm phổi.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh

1.3. Các dấu hiệu sinh lý thông thường của trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi thường xuất hiện một số dấu hiệu sinh lý thông thường như: phân đặc quánh, không mùi hoặc có màu xanh thẫm, đi ngoài phân su,... Tuy nhiên, nếu không thấy trẻ đi ngoài phân su quá 48h sau sinh, vàng da, sụt cân, thở rên hoặc thở nhanh, bị sặc khi bú, cứng hàm, tím tái, ngủ li bì, quấy khóc nhiều là biểu hiện bất thường. Lúc này, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế để thực hiện thăm khám sức khỏe để có biện pháp xử lý kịp thời. 

Đối với tình trạng đầu của trẻ xuất hiện bướu huyết thanh thì không nên chọc hút mà cần theo dõi thêm, bởi việc chọc hút có thể khiến trẻ gặp nguy hiểm và khả năng cao bị nhiễm khuẩn.

2. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi khoa học

Giai đoạn trẻ chu sinh diễn ra cho đến khi trẻ nhỏ dưới 1 tháng tuổi, đủ 28 ngày tuổi. Trong giai đoạn này, các khả năng dẫn đến nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ sẽ suy giảm nếu cha mẹ có biện pháp chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách. Do đó, học cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi là việc làm vô cùng cần thiết đối với tất cả các bậc làm cha mẹ. 

2.1. Chăm sóc trẻ khi ăn

Phản xạ của trẻ nhỏ khi mới chào đời còn rất non nớt, vì vậy rất cần sự giúp đỡ từ người mẹ, nếu trẻ được cho ăn không đúng cách sẽ khiến trẻ bị nôn trớ, ọc sữa vô cùng nguy hiểm. Bên cạnh việc thao tác đúng khi cho trẻ sơ sinh ăn, cha mẹ cũng nên hạn chế tình trạng trẻ bị nôn trớ sữa bằng cách bế trẻ và vỗ nhẹ tay vào lưng ngay sau khi cho trẻ bú sữa. 

Khi ngủ nên để trẻ nằm nghiêng hoặc đặt đầu cao hơn một chút để giảm hiện tượng hít sặc, không nên để trẻ nằm sấp lúc ngủ khi trẻ chưa đầy tháng. 

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, nguồn bổ sung dưỡng tốt nhất cho sự tăng trưởng  và sức khỏe của trẻ nhỏ chính là sữa mẹ. Do đó, nếu các mẹ hãy sử dụng sữa mẹ để nuôi trẻ cho đến khi trẻ đủ 1 tuổi nếu có đủ sữa. Người mẹ nên ăn đủ chất, nhiều bữa và uống nhiều nước mỗi ngày để có nguồn sữa dồi dào cho con bú. 

Một số điều cần lưu ý khi cho trẻ ăn

2.2. Chăm sóc rốn và tắm cho trẻ

Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi là đối tượng có nguy cơ nhiễm trùng qua đường rốn rất cao, vì vậy chăm sóc rốn mỗi ngày là việc làm vô cùng quan trọng mà cha mẹ cần phải thực hiện. Sau khi cho bé tắm xong, hãy dùng nước muối sinh lý để vệ sinh rốn và lau khô, không nên dùng các chất gì bôi lên rốn của trẻ. Hãy để rốn của trẻ sơ sinh thông thoáng và không băng kín nếu muốn rốn mau rụng.

Cha mẹ cần chuẩn bị bỉm, quần áo, nước tắm, khăn tắm, thuốc nhỏ mũi nhỏ mắt,.. trước khi tắm cho trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi để giúp trẻ được làm sạch và giữ ấm ngay sau khi tắm. Không gian tắm của trẻ sơ sinh phải kín gió. Nếu không tắm cho trẻ sơ sinh bằng lá mát thì cha mẹ có thể dùng xà phòng sữa tắm dành riêng cho trẻ sơ sinh và trước khi mặc quần áo cần lau khô người trẻ. Không nhất thiết mỗi ngày phải tắm cho trẻ nếu thời tiết đang vào đông.

Mẹ có thể cho bé tắm trong thau, bồn khi cuống rốn của bé rụng

2.3. Quấn tã và đội mũ đúng cách cho trẻ 

Nhiều mẹ vì lo sợ trẻ lạnh nên đội mũ suốt ngày đêm, dù trời lạnh hay nóng, tuy nhiên việc làm này không hề tốt. Trẻ dưới 1 tuổi thường thoát nhiệt thông qua da đầu nên các bậc phụ huynh cần lưu ý vị trí phía sau gáy của bé, nếu ban đêm thời tiết nóng hoặc khi ra ngoài thì chỉ cần cho bé đội mũ che thóp. Còn khi ở nhà thì hãy để đầu của trẻ được thoáng khí. 

Cơ thể của trẻ dưới 1 tháng chưa thể tự điều chỉnh thân nhiệt nên việc đội mũ kín mít sẽ khiến trẻ ra nhiều mồ hôi, dẫn đến quấy khóc do ngứa, khó chịu, nhiều trường hợp làm thân nhiệt của trẻ tăng thêm và gây sốt cao.

Nhiều người cho rằng, trẻ sẽ ngủ ngon, ít quấy khóc và không bị giật mình nếu quấn tã chặt, tuy nhiên khoa học đã chỉ ra rằng việc làm này là không đúng. Hành động quấn chặt tã có thể làm cho khớp háng của trẻ bị ép phải hướng ra trước và duỗi thẳng, làm chân của trẻ nhỏ bị bí bách, khó chịu, nóng, lệch trục,..

Không nên quấn tã cho trẻ thật chặt bởi trẻ sẽ thấy khó chịu và thấy bí bách

2.4. Chăm sóc da, lưỡi, mắt, mũi 

Cha mẹ cần lưu ý đến đôi mắt và làn da non nớt của trẻ khi chăm sóc trẻ chưa đầy tháng. Việc chăm sóc mắt và da cũng như lựa chọn sản phẩm chăm sóc cần đáp ứng các nguyên tắc: 

• Không để da của trẻ sơ sinh trực tiếp tiếp xúc với mỹ phẩm, xà phòng khô có chứa chất kích thích.

• Ngay khi tã ướt cần thay tã ngay và dùng các sản phẩm có thành phần dịu nhẹ để ngăn ngừa tình trạng kích thích (nước tiểu, phân,...) làm hăm đỏ da bé.

• Luôn điều chỉnh độ ẩm phù hợp với da trẻ.

• Không để mắt trẻ dính các hóa chất độc hại. Nếu trẻ xuất hiện tình trạng nhiều ghèn và nước mắt chảy nhiều sau sinh thì cha mẹ hãy dùng nước muối sinh lý chuyên dụng cho trẻ em để vệ sinh mắt mỗi ngày cho trẻ.  

• Lau mặt cho trẻ bằng khăn riêng.

Trên đây là toàn bộ kiến thức về cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi mà các bậc phụ huynh lần đầu làm cha mẹ cần nắm. Các bạn hãy nghiên cứu thật kỹ lưỡng để giúp trẻ có những bước đi đầu đời đầy hạnh phúc và thật vững chắc.