Mắt cá chân có thể chịu được trọng lượng lớn và có vai trò quan trọng đối với chức năng vận động của hệ chi dưới, giúp bàn chân cử động linh hoạt hơn. Tình trạng gãy hay vỡ mắt cá chân cần được khắc phục kịp thời để bảo toàn khả năng vận động của người bệnh.
10/08/2022 | Hướng dẫn xử trí khi bị bong gân mắt cá chân 08/05/2022 | Cách xử lý và điều trị khi bị đau sưng mắt cá chân
1. Vỡ mắt cá chân là gì?
1.1. Cấu tạo và chức năng của mắt cá chân
- Mắt cá chân bao gồm mắt cá chân trong và mắt cá chân ngoài. Trong đó:
+ Mắt cá chân trong thuộc phần đầu dưới xương chày.
+ Mắt cá chân ngoài chính là phần đầu dưới của xương mác và thấp hơn mắt cá trong khoảng 1cm.
Cấu tạo của mắt cá chân rất phức tạp
- Cấu tạo của mắt cá chân rất phức tạp vì nó có liên quan mật thiết đến xương chày, xương mác ở vùng cẳng chân và xương sên ở vùng bàn chân.
1.2. Chức năng của mắt cá chân
Mắt cá chân có thể chịu được trọng lượng của toàn bộ cơ thể. Đây là bộ phận rất quan trọng, hỗ trợ chức năng hoạt động của chi dưới. Bàn chân hoạt động linh hoạt(quay sấp và quay ngửa) là nhờ có hệ thống các khớp và dây chằng ở vùng mắt cá chân.
1.3. Vỡ mắt cá chân là gì?
Tình trạng gãy hay vỡ mắt cá chân là gãy hoặc vỡ mắt cá trong hay ngoài. Trong đó có nhiều dạng gãy khác nhau, có thể gãy di lệch hoặc không di lệch. Một số trường hợp không chỉ là gãy xương đơn thuần mà dây chằng ở vùng cổ chân người bệnh cũng xảy ra những tổn thương theo nhiều mức độ khác nhau.
Tình trạng gãy xương mắt cá chân kèm theo trật khớp cổ chân rất nghiêm trọng. Nếu không được khắc phục kịp thời, bệnh nhân sẽ có nguy cơ bị mất khả năng vận động cổ chân, ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt và lao động về sau.
2. Những nguyên nhân dẫn đến vỡ mắt cá chân
Vỡ mắt cá chân thường xảy ra do vùng này phải chịu tác động ngoại lực quá mạnh. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
Vỡ mắt cá chân do nhiều nguyên nhân khác nhau
- Do bước hụt và vấp ngã:
Trong khi di chuyển, tình trạng mất thăng bằng có thể khiến bạn bước hụt và té ngã. Từ đó gây ra áp lực lớn lên mắt cá chân và gây vỡ mắt cá chân.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bước hụt và té ngã có thể kể đến như đi giày không đúng kích cỡ chân, di chuyển trên con đường gồ ghề, đi lại trong bóng tối. Khi bàn chân tiếp đất không đúng cách, mắt cá chân có thể bị vặn xoắn và vỡ.
- Lực tác động lớn: Khi thực hiện một cú nhảy không đúng kỹ thuật, bạn có thể gây ra áp lực lớn lên cổ chân và dẫn đến gãy xương.
- Chơi thể thao: Nhiều trường hợp gãy mắt cá chân là do chơi thể thao. Những môn thể thao yêu cầu chuyển động thường xuyên với cường độ mạnh sẽ gây ra những áp lực rất lớn lên cổ chân. Nếu không tập luyện theo đúng quy trình, đúng kỹ thuật, bạn sẽ có nguy cơ bị gãy xương. Một số môn thể thao có nguy cơ cao dẫn đến tình trạng vỡ mắt cá chân như bóng đá, bóng chuyền hay bóng chày,… và nhiều môn khác.
- Tai nạn giao thông: Những va chạm mạnh và đột ngột xảy ra khi tham gia giao thông làm tăng nguy cơ gãy xương mắt cá chân và mang đến nhiều nguy cơ rủi ro sức khỏe khác. Thông thường những chấn thương do tai nạn giao thông thường rất nghiêm trọng và cần được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.
3. Những đối tượng có nguy cơ cao bị vỡ mắt cá chân
Bất cứ ai cũng có thể bị vỡ mắt cá chân nhưng những trường hợp dưới đây được cho là có nguy cơ cao hơn:
- Những người hay chơi các môn thể thao yêu cầu cường độ tập luyện cao, đặc biệt là những môn thể thao có tính đối kháng gây ra những tác động trực tiếp lên xương khớp.
- Người không sử dụng các dụng cụ thể thao đúng kỹ thuật hoặc không tập luyện đúng kỹ thuật.
- Những trường hợp đi giày không vừa chân.
- Không khởi động trước khi tập luyện.
- Thực hiện các hoạt động thể chất với cường độ cao một cách đột ngột. Dù tập thể dục hay chơi thể thao, bạn cũng cần áp dụng một chế độ tập luyện khoa học và hợp lý. Cần tránh tăng tần suất hoặc thời gian tập đột ngột để tránh nguy cơ chấn thương dẫn đến gãy xương.
- Bệnh lý xương khớp: Nếu bạn mắc các bệnh về xương khớp, chẳng hạn như loãng xương thì nguy cơ gãy xương của bạn cũng sẽ cao hơn những đối tượng khác.
4. Phương pháp điều trị gãy mắt cá chân
- Khi áp dụng điều trị mắt cá chân, cần thực hiện theo đúng những nguyên tắc sau:
+ Phục hồi cấu trúc giải phẫu của mắt cá đồng thời độ vững chắc của gọng chày mác cổ chân cũng cần được đảm bảo.
+ Đảm bảo không để xảy ra nhiễm trùng trong quá trình lành xương.
+ Giúp người bệnh có thể phục hồi tốt chức năng hoạt động của khớp cổ chân và toàn thân.
Mỗi trường hợp cụ thể sẽ được điều trị theo phương pháp khác nhau
- Áp dụng các phương pháp điều trị cụ thể với từng người bệnh như sau:
+ Với những trường hợp bị gãy xương hở thì cần cắt lọc và phẫu thuật gãy xương bằng cách mổ kết hợp xương. Mổ kết hợp xương có thể là dùng nẹp vis hay vis xốp, có thể dùng chỉ thép hay đinh kirschner.
+ Đối với gãy kín: Tùy từng trường hợp, có thể thực hiện những phương pháp sau:
-
Nắn bột xương bàn chân. Cần chụp X-quang kiểm tra trong 6 đến 8 tuần. Trong thời gian này, người bệnh cần kết hợp vận động, tập luyện nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ. Trong trường hợp kết quả chụp X-quang không tốt chẳng hạn như khe khớp không đều, bị toác rộng gọng chày mác, mặt khớp bị kênh, có mảnh gãy trong khe khớp,… bác sĩ có thể chỉ định mổ kết hợp xương.
-
Mổ kết hợp xương và phục hồi dây chằng nếu vỡ mắt cá chân kèm theo những tổn thương ở dây chằng.
Người bệnh nên tập luyện theo hướng dẫn của bác sĩ để nhanh chóng phục hồi xương
Ngoài ra, bệnh nhân cũng cần tập vật lý trị liệu để đẩy nhanh quá trình hồi phục chức năng khớp cổ chân. Người bệnh nên:
+ Tập luyện trong bột. Sau 4 tuần có thể đi chống chân và chịu một phần sức nặng của cơ thể.
+ Tập luyện sau thời gian bó bột.
+ Những trường hợp mổ kết hợp xương cũng cần tập luyện sớm nhất có thể.
Để được giải thích chi tiết hơn về vỡ mắt cá chân hay các vấn đề xương khớp khác hoặc có nhu cầu thăm khám bệnh, quý khách hàng vui lòng liên hệ đến tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.
1900 565656
