Ung thư tuyến tụy nguy hiểm mức độ nào và làm sao để phòng tránh?

Ung thư tuyến tụy được cho là bệnh lý ác tính vô cùng nguy hiểm. Theo khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, trong số các loại ung thư thì ung thư tuyến tụy chỉ đứng vị trí 14 về tỷ lệ ca mắc, nhưng lại xếp thứ 7 về tỷ lệ bệnh nhân tử vong do căn bệnh này. Do vậy người bệnh bị ung thư tụy thường có tiên lượng xấu nên việc phát hiện và điều trị bệnh từ sớm có ý nghĩa rất quan trọng.

1. Tìm hiểu chung về ung thư tuyến tụy

Tuyến tụy là một phần của hệ tiêu hóa, nằm ở giữa phúc mạc và dạ dày. Tụy được cấu tạo từ 3 phần: đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Cơ quan này sản xuất ra các hormone và enzyme với 2 nhiệm vụ chính là chức năng ngoại tiết hỗ trợ hoạt động tiêu hóa và chức năng nội tiết giúp điều chỉnh lượng đường huyết.

Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào mô tụy phát triển trái quy luật làm hình thành nên khối u ác tính ở tụy. Các loại ung thư tụy thường gặp bao gồm:

• Ung thư biểu mô tuyến tụy;

• Ung thư nang: nang là các túi chứa chất lỏng hình thành ở tuyến tụy, phần lớn thuộc dạng u lành tính nhưng cũng có khi nó tiến triển thành ung thư;

• Ung thư ở các tế bào Acinar tuyến tụy. Những tế bào này nằm tại hai đầu ống dẫn nơi tiết ra enzyme tiêu hóa. 

Vị trí của tuyến tụy trong cơ thể

Ung thư tuyến tụy thường khó chữa và có tỷ lệ tử vong cao hơn so với các loại ung thư khác là do vị trí của tuyến tụy nằm ở nơi rất sâu trong ổ bụng. Khi ung thư hình thành tại đây là ít khi có biểu hiện lâm sàng điển hình, triệu chứng nghèo nàn dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác nên đến khi phát hiện ra thì bệnh đã bước sang giai đoạn muộn. 

2. Nguyên nhân dẫn đến ung thư tụy là gì?

Nguyên nhân gây ra sự tăng sinh mất kiểm soát của các tế bào ung thư tuyến tụy vẫn chưa được giải mã. Theo các nhà nghiên cứu, một số yếu tố có liên quan tới việc hình thành khối u ác tính tại tuyến tụy bao gồm:

• Yếu tố di truyền: trong gia đình bệnh nhân có bố mẹ hoặc anh chị em ruột cùng bị ung thư tụy, hay bản thân người bệnh bị mắc hội chứng Lynch II (ung thư đại tràng không polyp có tính chất gia đình), mắc ung thư buồng trứng hoặc ung thư vú do đột biến gen,... đều có nguy cơ bị ung thư tụy;

• Đã hoặc đang mắc phải bệnh lý mạn tính ở tụy: viêm tụy mạn, tiểu đường, xơ nang tụy,... Trong đó bệnh tiểu đường vừa là nguyên nhân vừa là hệ quả của ung thư tụy;

• Thừa cân, béo phì;

• Tuổi tác: những người trên 50 tuổi có tỷ lệ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn so với người trẻ tuổi;

• Lối sống không lành mạnh: hút thuốc lá, nghiện rượu, ăn uống không khoa học, ít tập luyện thể dục thể thao,...

3. Các dấu hiệu giúp nhận biết ung thư tuyến tụy

Như đã đề cập, khi bệnh mới khởi phát không dễ dàng để phát hiện ra do triệu chứng ít ỏi mà nó thể hiện. Đến giai đoạn ung thư lan rộng thì khá nhiều triệu chứng ồ ạt diễn ra tùy theo vị trí và mức độ nghiêm trọng của khối u.

Một trong những dấu hiệu điển hình và phổ biến nhất của ung thư tuyến tụy phải kể đến đó là đau bụng. Cơn đau xuất hiện sớm, thoạt đầu đó chỉ là biểu hiện thoáng qua, âm ỉ vùng thượng vị nên nhiều khi người bệnh cho rằng đó là triệu chứng của đau dạ dày.

Hãy thận trọng trước những biểu hiện đau bụng bất thường vì rất có thể đó là dấu hiệu của ung thư tuyến tụy

Bước sang thời kỳ tiến triển, cơn đau lan dần sang 2 bên, có thể đau xuyên ra sau lưng. Nhiều trường hợp cảm giác đau không liên tục nhưng sau khi ăn hoặc giữ cơ thể trong tư thế nằm ngửa sẽ khiến bụng đau nặng. Nếu cơn đau xuất hiện nhiều ở sau lưng thì có khả năng khối u nằm ở phía đuôi hoặc phần thân tụy.

Đau bụng do ung thư tuyến tụy thường diễn ra từ từ, tăng nặng theo thời gian nhưng cũng có trường hợp cơn đau đột ngột xuất hiện với tính chất dữ dội. Nguyên nhân là do khối u phát triển quá lớn gây tắc ống tụy dẫn đến viêm tụy cấp.

Ngoài đau bụng, bệnh nhân cũng cần lưu ý một số triệu chứng khác như: 

• Nước tiểu sẫm màu, vàng da: khối u làm tắc ống mật gây cản trở dịch mật không thể di chuyển từ gan xuống tá tràng, khiến mật đi vào máu và gây vàng da và đậm màu nước tiểu;

• Đại tiện phân sống, tiêu chảy;

• Chán ăn, sốt, sụt cân nhanh, cơ thể suy nhược.

4. Ung thư tuyến tụy được chẩn đoán và điều trị theo phương pháp gì? 

Bên cạnh việc dựa trên các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân tiến hành một số biện pháp chẩn đoán khác như siêu âm ổ bụng, chụp CT, chụp MRI, siêu âm nội soi,...

Tương tự như đối với các loại ung thư khác, việc điều trị ung thư tụy cũng tuân theo quy tắc điều trị đa mô thức (là kết hợp nhiều biện pháp khác nhau nhằm tăng hiệu quả tối ưu như phẫu thuật, xạ trị và hóa trị,...).

Bên cạnh can thiệp bằng phẫu thuật, điều trị cho bệnh nhân ung thư tuyến tụy cũng cần chú trọng chăm sóc giảm nhẹ, bao gồm giảm đau, ổn định tâm lý, kiểm soát các biến chứng và cải thiện chế độ ăn uống lành mạnh hơn... giúp cải thiện sức khỏe và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. 

5. Cách giúp phòng ngừa nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy

Không có phương pháp nào giúp ngăn ngừa triệt để ung thư tuyến tụy, nhưng nếu áp dụng những cách sau thì sẽ giúp bạn hạn chế được rủi ro này:

• Thay đổi thực đơn dinh dưỡng hàng ngày: ăn nhiều rau tươi và trái cây, hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo vì sẽ không tốt cho tuyến tụy;

• Duy trì chỉ số cân nặng ở mức hợp lý bằng cách chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao và giảm cân theo chế độ ăn khoa học;

• Bỏ hút thuốc lá và rượu bia;

• Hạn chế nguy cơ tiếp xúc với hóa chất độc hại. Khi làm việc ở môi trường ô nhiễm cần trang bị bảo hộ đầy đủ;

• Thăm khám sức khỏe định kỳ và đi khám ngay khi cơ thể có dấu hiệu bất thường cảnh báo ung thư.

Tránh xa thuốc lá và rượu bia là cách giúp phòng ngừa nguy cơ ung thư tuyến tụy

Nên nhớ rằng tuyến tụy là bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa và có mối liên hệ mật thiết với cơ quan khác là gan và mật. Khi ung thư trong tuyến tụy phát triển sẽ gây chèn ép vào đường mật, dẫn đến tình trạng tắc mật và suy gan. Do đó nhiều trường hợp người bệnh thậm chí tử vong vì suy gan trước nguyên nhân ung thư tuyến tụy.

Trên đây là những thông tin liên quan tới bệnh ung thư tuyến tụy, hy vọng những kiến thức này hữu ích đối với bạn. Để đăng ký khám tầm soát, chẩn đoán ung thư tuyến tụy, quý khách hàng vui lòng gọi tới tổng đài 1900 56 56 56, tổng đài viên của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn sàng 24/7 để hỗ trợ quý khách.