U tuyến giáp là gì và những điều cần biết về u tuyến giáp

U tuyến giáp là một trong những căn bệnh khá phổ biến hiện nay, trong một số trường hợp có thể đe dọa đến tính mạng. Vậy u tuyến giáp là gì và chúng ta cần biết gì về u tuyến giáp để phòng và chữa bệnh?

1 .U tuyến giáp là gì? 

U tuyến giáp là tình trạng một khối u dạng rắn hoặc lỏng xuất hiện ở tuyến giáp, về mặt số lượng u có thể chia thành 2 loại là u tuyến giáp đa nhân và u tuyến giáp đơn nhân, về mặt tế bào học thì được chia thành u lành tính và u ác tính.

Tuyến giáp có hình dạng giống cánh bướm

Tại Việt Nam, theo một số thống kê chưa đầy đủ, hiện có khoảng trên 4,6 triệu người mắc u tuyến giáp, trong đó, có 2% là u ác tính, còn lại là u lành tính, tỉ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao gấp 3 - 5 lần so với nam giới. Bệnh có thể xảy ra với bất cứ độ tuổi nào, tuy nhiên phổ biến nhất ở những đối tượng sau tuổi 30. Khoảng 2% bệnh nhân là trẻ em và thanh thiếu niên.

2. Nguyên nhân gây bệnh u tuyến giáp là gì?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, nguyên nhân gây bệnh u tuyến giáp là gì đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng, một số yếu tố dưới đây có thể gây khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm bệnh này.

- Thừa hoặc thiếu i-ốt: các chuyên gia khuyến cáo, mỗi người nên sử dụng 150mg I-ốt mỗi ngày. Một chế độ ăn ăn thừa i-ốt có thể dẫn đến tăng chức năng tuyến giáp và gây bệnh cường giáp, ngược lại, chế độ ăn thiếu i-ốt có thể gây ra bệnh suy giáp. 

- Mắc các bệnh tự miễn: các tế bào miễn dịch sẽ tấn công những tế bào trong cơ thể người, khiến người bệnh mắc phải nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó có bệnh về tuyến giáp.

- Hệ miễn dịch suy yếu: khi hệ miễn dịch suy yếu sẽ kéo theo sự thay đổi hormone trong cơ thể,
làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tuyến giáp.

- Tiền sử gia đình: trong gia đình có người từng mắc các bệnh tuyến giáp, đặc biệt là ung thư tuyến giáp sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho các thành viên còn lại.

- Tiền sử bệnh cá nhân: người bệnh đã từng mắc bệnh tuyến giáp hoặc từng phẫu thuật, xạ trị ảnh hưởng tới tuyến giáp cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

- Tác dụng của thuốc: người sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch, thuốc kháng virus… hoặc tiếp xúc với bức xạ do tai nạn hay trong thử nghiệm hạt nhân… đều làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh này.

3. Lý do khiến nữ giới thường mắc bệnh u tuyến giáp là gì?

Thống kê cho thấy, u tuyến giáp đứng hàng thứ 9 trong số các loại ung thư ở nữ giới với khoảng hơn 160.000 ca mới mắc hàng năm, đứng hàng thứ 20 trong số các loại ung thư ở nam giới với gần 50.000 ca mới mắc hàng năm và đứng hàng thứ 17 chung cho cả 2 giới. Vậy, lý do khiến nữ giới thường mắc bệnh u tuyến giáp là gì? 

Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn nam giới 3-5 lần

Các bác sĩ cho rằng, sự khác biệt trong cấu tạo cơ thể là nguyên nhân chính để lý giải điều này. Phụ nữ thường xuyên phải trải qua những biến động trong nội tiết tố ở các giai đoạn và thời kỳ khác nhau như: chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, khi mang thai, sau khi sinh và khi mãn kinh. 

Ngoài ra, phụ nữ cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc sử dụng thuốc tránh thai, tiền sử thai nghén, sử dụng các liệu pháp hormone... Những biến động này đều có tác động tới hormone tuyến giáp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tuyến giáp. 

4. Dấu hiệu nhận biết u tuyến giáp là gì?

Theo Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng - Chủ tịch hội Ung thư học Việt Nam, u tuyến giáp là một trong 5 loại ung thư thường gặp nhất ở nữ giới. Bệnh có độ ác tính thấp hơn các bệnh ung thư khác như gan, phổi, buồng trứng… Vậy, dấu hiệu nhận biết u tuyến giáp là gì? Cách phòng và chữa bệnh như thế nào?

Nuốt khó, đau ở cổ và họng có thể là dấu hiệu u tuyến giáp

Giáo sư cho biết, triệu chứng của bệnh u tuyến giáp rất nghèo nàn. Khi khám sức khỏe, các bác sĩ siêu âm tuyến giáp phát hiện nhân xơ có kích thước rất nhỏ, chỉ vài mm ở tuyến giáp, chọc sinh thiết phát hiện có tế bào ung thư hoặc là lành tính. Sau một thời gian, u tuyến giáp to mới lộ ra ngoài với 4 dấu hiệu sau: 

• Có thể thấy vùng cổ to lên một hoặc hai bên, hoặc có khối lồi dưới da cổ, di động được theo nhịp nuốt.. Đây được xem là triệu chứng sớm nhất của bệnh.

• Giọng nói khàn, độ khàn tiếng ngày càng nặng lên.

• Nuốt khó, nuốt vướng đau ở cổ và họng

• Có thể dùng tay sờ thấy hạch ở bên cổ

Khi phát hiện các triệu chứng trên, người bệnh nên nhanh chóng tới các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra xác định tình trạng của bệnh. Các bác sĩ sẽ siêu âm u tuyến giáp sau đó dùng kim nhỏ chọc vào bướu hút lấy tế bào để xác định ung thư. 

Siêu âm tuyến giáp phát hiện u tuyến giáp

Trong các phương pháp điều trị, phẫu thuật được đánh giá là phương pháp tốt nhất. Bác sĩ sẽ mổ cắt trọn hoặc một phần tuyến giáp, đồng thời lấy hạch lympho.Tùy từng trường hợp bệnh nhân có thể được uống i ốt 131 - loại i-ốt có tác dụng phát tia phóng xạ giết chết tế bào lành còn sót lại sau khi cắt tuyến giáp, tiêu diệt các tế bào ung thư, sau đó sẽ đào thải qua đường tiểu sau vài ngày uống nó.

Tuy nhiên, u tuyến giáp có thể tái phát lại sau vài năm, hoặc vài chục năm, ở các vị trí khác. Mặc dù vậy, đây là loại ung thư có tiên lượng khá tốt trong các bệnh ung thư, tỷ lệ chữa khỏi lên tới 90-95% nên người bệnh không cần quá lo lắng.

5. Biện pháp phòng ngừa u tuyến giáp là gì?

Cùng với việc kết hợp phương pháp y tế, người bệnh cũng cần thay đổi thói quen sống để giúp tuyến giáp khỏe mạnh trở lại. 

• Ăn uống khoa học: ăn nhiều rau xanh và trái cây có tác dụng cân bằng hormone tuyến giáp. Ngoài ra, cần bổ sung đầy đủ lượng i-ốt cần thiết trong các bữa ăn hằng ngày, đặc biệt là phụ nữ đang mang thai, giúp tránh được nhiều biến chứng ở cả mẹ và thai nhi.

• Bỏ thuốc lá: trong khói thuốc lá có nhiều chất độc hại như thiocyanate ảnh hưởng xấu đến tuyến giáp. Trên thực tế, những người hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc các biến chứng về mắt của bệnh cường giáp cao hơn người bình thường.

• Tập thể dục hàng ngày: việc tập thể dục mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe, đẩy lùi bệnh tật,
  trong đó có các bệnh tuyến giáp.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6-12 tháng/ lần tại các cơ sở y tế uy tín để kịp thời phát hiện bệnh 

Bệnh viện MEDLATEC trở thành địa chỉ khám, điều trị bệnh lý tuyến giáp uy tín tại Hà Nội với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ y, bác sỹ giàu kinh nghiệm,  đáp ứng đầy đủ các kỹ thuật phục vụ khám và điều trị bệnh lý tuyến giáp như: Chẩn đoán hình ảnh (Siêu âm tuyến giáp, chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), chọc hút tế bào học nhân giáp bằng kim nhỏ), xét nghiệm (TSH, FT4, T.G, Calcitonin, anti TPO,…).