Từ điển y khoa: bệnh viêm khớp tinh thể là gì và cách điều trị

Những người bị viêm khớp tinh thể đều có chung biểu hiện là viêm ở một hoặc vài khớp cấp tính, dẫn tới đau đớn và bệnh thường bị nhầm lẫn với viêm khớp nhiễm trùng. Vậy bệnh viêm khớp tinh thể là gì và có cách nào để đối phó với căn bệnh này?

1. Khái niệm bệnh viêm khớp tinh thể

Nguyên nhân gây nên bệnh viêm khớp tinh thể là do sự lắng đọng của tinh thể trong bao hoạt dịch dẫn đến hiện tượng viêm, đau và tổn thương tại ổ khớp. Các loại tinh thể lắng đọng này có thể là: monosodium urat, canxi pyrophosphate dihydrate, canxi oxalat, canxi photphat.

Những tinh thể này có thể tồn tại trong dịch khớp, ở trong hoặc ở ngoài tế bào bạch cầu. Mặt khác, việc tìm thấy sự hiện diện của những tinh thể cũng không loại trừ trường hợp bệnh nhân bị nhiễm trùng khớp hoặc mắc bệnh lý viêm khớp khác. 

Sự lắng  đọng của các loại tinh thể là nguyên nhân gây bệnh viêm khớp tinh thể

Để chẩn đoán xác định một người có bị viêm khớp tinh thể hay không, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút lấy dịch khớp, sau đó thực hiện các xét nghiệm phân tích cần thiết bằng loại kính hiển vi ánh sáng phân cực. Nếu các tinh thể là dạng canxi photphat thì sẽ cần dùng các phương pháp khác để xét nghiệm vì chúng có kích thước siêu hiển vi rất nhỏ.

Ngoài ra, biện pháp siêu âm và chụp cắt lớp vi tính cũng được sử dụng trong chẩn đoán bệnh viêm khớp tinh thể. Đây là 2 phương pháp không xâm lấn nên bệnh nhân sẽ không phải chịu đau như khi chọc dịch khớp.

2. Dấu hiệu nhận biết khi bị bệnh viêm khớp tinh thể 

Dưới đây là một số biểu hiện ở bệnh nhân bị viêm khớp tinh thể cấp tính:

• Khớp có triệu chứng sưng và đau;

• Cứng khớp, đau khớp dữ dội là dấu hiệu đặc trưng nhất. Các cơn đau có thể xuất hiện liên tục và thường xảy ra ở vị trí khớp gối. Cứng khớp xuất hiện rất nhanh và mức độ đau càng ngày càng tăng nặng, nhất là sau khoảng 12 - 24 giờ;

• Vùng da trên khớp đau có màu đỏ;

• Bệnh nhân thỉnh thoảng bị sốt, thân nhiệt tăng, đổ mồ hôi và toàn thân mệt mỏi;

• Ngoài khớp gối, viêm khớp tinh thể cấp tính còn lan sang các khớp ở vai, cổ tay, mắt cá chân và cả những khớp khác trên cơ thể. 

Thông thường các biểu hiện trên có thể kéo dài trong vài ngày hoặc đến 2 tuần. Trong những ngày đầu khởi phát, các khớp thường biểu hiện cơn đau dữ dội nhưng tình trạng sưng đau có thể giảm dần trong khoảng 1 tuần và trở lại được bình thường trong tầm 2 - 3 tuần.

3. Một số biện pháp giúp điều trị bệnh viêm khớp tinh thể

Trên thực tế bệnh viêm khớp tinh thể có khả năng tự khỏi mà không cần điều trị. Nhưng có những trường hợp người bệnh phải trải qua cơn đau rất khó chịu nên cần phải áp dụng các phương pháp điều trị với mục đích giúp giảm viêm và giảm đau nhanh chóng cho người bệnh. Cụ thể có những cách như sau:

Hút bớt dịch viêm ra khỏi khớp bị đau:

Bác sĩ sẽ dùng kim và ống tiêm nhằm hút một lượng dịch viêm ra khỏi khớp. Tác dụng của thủ thuật này là giúp giảm thiểu áp lực bên trong khớp một cách nhanh chóng, bệnh nhân nhờ đó đỡ đau hơn đồng thời cung cấp mẫu bệnh cho mục đích xét nghiệm.

Trước khi tiến hành hút dịch, người bệnh sẽ được gây tê tại chỗ. Sau khi đã hút ra ngoài một lượng dịch dư thừa nhất định, bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim để tiêm tầm 1 - 2ml steroid vào khớp. Dung dịch này góp phần làm giảm các phản ứng viêm và ngăn chặn các chất lỏng tích tụ trong khớp.

Chườm lạnh:

Một cách khác giúp giảm đau nhanh chóng và an toàn đó là chườm lạnh ở khu vực khớp bị sưng đau. Dụng cụ cần chuẩn bị là một túi chườm đá, hoặc đá viên bọc bằng khăn ẩm hay gói đậu đông lạnh, sau đó chườm lên da trong khoảng từ 15 - 20 phút/lần.

Dùng thuốc:

Một số thuốc như naproxen hoặc ibuprofen giúp giảm đau và giảm viêm. Cũng giống như những thuốc điều trị khác, thuốc chống viêm không steroid cũng có khả năng gây nên những tác dụng phụ. Do đó cần tham khảo hướng dẫn của bác sĩ trước khi sử dụng để điều trị bệnh viêm khớp tinh thể.

Dựa trên tình hình bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp

Bệnh cạnh đó, một loại thuốc có tên Colchicine cũng có tác dụng xoa dịu cơn đau và biểu hiện sưng tấy ở những bệnh nhân bị viêm khớp tinh thể gây ra bởi sự lắng đọng canxi pyrophosphate dihydrate. Cơ chế hoạt động của Colchicine là làm giảm sự tương tác giữa hệ miễn dịch của cơ thể và các tinh thể. Thuốc sẽ phát huy tối đa được hiệu quả nếu bắt đầu sử dụng trong vòng 24h kể từ khi xuất hiện cơn đau khớp. Thông thường bệnh nhân sẽ sử dụng liều Colchicine 0,5mg với 2 - 4 lần/ngày. 

Nếu bệnh nhân có những đặc điểm sau, bác sĩ có thể không kê Colchicine:

• Suy giảm chức năng thận;

• Bệnh nhân đang dùng một số loại thuốc khác như statin trong điều trị giảm cholesterol máu, hoặc những thuốc kháng sinh tương tác với Colchicine gây tác dụng phụ.

4. Giúp người bệnh sống chung với viêm khớp tinh thể

Vì chưa có biện pháp điều trị dứt điểm và khả năng tái phát của viêm khớp tinh thể khá cao nên bệnh nhân nhiều khi phải chấp nhận sống chung với căn bệnh này. Những biện pháp giúp hỗ trợ bệnh nhân cải thiện các triệu chứng khó chịu do viêm khớp tinh thể gây nên bao gồm:

• Chế độ dinh dưỡng: việc bệnh viêm khớp tinh thể có liên quan tới sự tích tụ canxi trong khớp không phải do những thức ăn mà người bệnh thu nạp vào cơ thể. Chỉ những người bị thiếu magie hoặc gặp vấn đề về thận thì mới cần áp dụng một chế độ ăn kiêng đặc biệt và bổ sung thêm những chất cần thiết khác. Do đó, bệnh nhân bị viêm khớp tinh thể cần duy trì một thực đơn dinh dưỡng khoa học, cân bằng, tránh để thừa cân. Lưu ý là vẫn cần phải bổ sung canxi đầy đủ trong những bữa ăn hàng ngày, nếu kiêng khem thì bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao phát triển tình trạng loãng xương, xương trở nên yếu dần và dễ bị gãy;

• Chế độ vận động: sau khi bị tấn công bởi các đợt viêm khớp tinh thể cấp tính, bệnh nhân cần được hướng dẫn tập luyện, vận động các cơ và khớp bị ảnh hưởng trong thời gian càng sớm càng tốt. Việc thường xuyên thực hiện các bài tập thể dục sẽ giúp ngăn chặn biến chứng như suy yếu cơ xung quanh khớp và đẩy nhanh tốc độ chữa lành các mô viêm;

• Thăm khám sức khỏe: khi người bệnh gặp các dấu hiệu bệnh viêm khớp tinh thể, hãy đến thăm khám tại các cơ sở y tế, phòng khám hoặc bệnh viện để được chẩn đoán, tư vấn và điều trị sớm nhất có thể.

Người bị bệnh viêm khớp tinh thể phải luôn đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng

Bệnh viện đa khoa MEDLATEC hiện vẫn đang triển khai các chương trình thăm khám sức khỏe chuyên sâu với chi phí phải chăng và dịch vụ chất lượng cao. Để nhận được nhiều thông tin ưu đãi và hữu ích, quý khách hàng xin vui lòng liên hệ tới tổng đài 1900565656 của MEDLATEC ngay hôm nay!