Tìm hiểu về bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Hầu hết, những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản đều khó có thể phát hiện do diễn biến của căn bệnh này thường rất thầm lặng, dai dẳng. Đây cũng là một yếu tố khiến cho người bệnh chủ quan và đánh giá thấp về tính nghiêm trọng của bệnh. Tuy nhiên, nếu tình trạng bệnh kéo dài và không được chữa trị sớm thì khả năng dẫn đến những tổn thương nặng nề cho cơ thể là rất cao.

1. Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh gì?

Trào ngược dạ dày thực quản còn được gọi với thuật ngữ tiếng anh là Gastroesophageal Reflux Disease (viết tắt là GERD). Bệnh lý này được lý giải là tình trạng các dung dịch trong dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Những dung dịch này bao gồm cả men tiêu hóa, các loại thức ăn, hơi,...

Thông thường, sau khi thức ăn được nhai, nuốt sẽ chuyển xuống thực quản rồi tiếp tục di chuyển xuống dạ dày. Tuy nhiên, trong quá trình thức ăn chuyển đi cần có sự cho phép của cơ vòng thực quản. Chính hoạt động mở ra và đóng lại của cơ vòng đã giúp thức ăn cũng như những dung dịch đi kèm không bị trào ngược lên.

Trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường nảy sinh do dung dịch axit tồn tại trong dạ dày có hiện tượng trào ngược về thực quản. Trong khi đó, dung dịch axit chính là tác nhân khiến cho niêm mạc thực quản bị kích thích. Đối với những trường hợp nhẹ, bệnh nhân thường bị trào ngược axit mỗi tuần một lần. Nếu nghiêm trọng hơn, cơ thể người bệnh có thể xuất hiện cơn trào ngược dạ dày khoảng 2 - 3 lần trong tuần hoặc nhiều hơn. 

Tình trạng trào ngược dạ dày thực quản không chỉ khiến cho bệnh nhân cảm thấy khó chịu, ăn uống không ngon mà còn gây tổn thương cho nhiều cơ quan lân cận. Chẳng hạn như thanh quản, thực quản, miệng,... Tuy nhiên, nếu bệnh nhân phát hiện sớm và kiểm soát bệnh hiệu quả thì bệnh lý này hoàn toàn có thể khắc phục được nhờ vào thuốc, phẫu thuật và kể cả lối sống.

2. Các dấu hiệu thường gặp ở bệnh nhân

Phần lớn các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường không biểu hiện rõ rệt ngay trong thời điểm mới khởi phát. Tuy nhiên, thông qua một số biểu hiện bất thường của cơ thể, bạn cũng có thể nhận biết bệnh sớm. Điển hình như:

2.1. Ợ chua, ợ nóng, ợ hơi

Một trong những dấu hiệu bất thường phổ biến ở người mắc bị trào ngược dạ dày thực quản là ợ chua, ợ nóng hay kể cả ợ hơi. Các triệu chứng này thường xuất hiện sau mỗi bữa ăn hoặc khi chướng bụng, đầy hơi. Một số trường hợp nặng hơn, bệnh nhân thường ợ ngay cả khi đang ngủ, đặc biệt là vào buổi tối. 

Bệnh nhân thường xuyên ợ hơi vào buổi tối

2.2. Buồn nôn và nôn

Dung dịch axit trong dạ dày trào ngược trở lại vùng thực quản khiến cho phần họng và miệng bị kích thích dẫn đến gây buồn nôn. Theo bác sĩ, triệu chứng này có thể nảy sinh vào tất cả các thời điểm trong ngày nhưng thường có biểu hiện nặng nề hơn vào buổi tối, nhất là khi đi ngủ. Tình trạng này được lý giải vì tư thế lúc nằm ngủ cũng như sự hoạt động mạnh mẽ của các dây thần kinh phó giao cảm. 

2.3. Đau tức vùng ngực

Cảm giác ngực bị chèn ép, đau tức, co thắt thường khó tránh khỏi ở những người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Ngoài ra, những trường hợp bệnh nặng còn nhận thấy cảm giác đau tức này lan rộng sang hai bên cánh tay hoặc xuyên về sau lưng. Thực tế, hiện tượng nảy chủ yếu do dung dịch axit trào ngược khiến cho các dây thần kinh nằm trên bề mặt niêm mạc thực quản bị kích thích và lan truyền cảm giác đau.

2.4. Khàn giọng, khó nuốt, ho

Khi axit dạ dày trào ngược sẽ tác động lên các dây thanh quản và vô tình khiến chúng bị tổn thương. Sự tổn thương này thường biểu hiện rõ rệt qua các biểu hiện như khàn giọng,  dây thanh quản bị sưng phù khiến cho đường kính thực quản bị thu hẹp. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến cho việc ăn uống của bệnh nhân bị cản trở, mất cảm giác ngon miệng do khó khăn khi nuốt. Bên cạnh đó, tình trạng dịch viêm tràn xuống vùng thanh phế quản còn gây ra triệu chứng ho ở người bệnh.

Cảm giác khó nuốt do trào ngược dạ dày gây ra

3. Các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao

Thực tế, bất kì ai cũng có thể mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, dựa trên một số nghiên cứu, các bác sĩ đã đưa ra khuyến cáo cho các đối tượng sau đây là những người có nguy cơ mắc bệnh khá cao. Cụ thể gồm:

• Những người béo phì: khi trọng lượng cơ thể quá lớn sẽ làm gia tăng áp lực lên vùng bụng và dễ dàng dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản.

• Phụ nữ đang trong quá trình mang thai: thai nhi ngày càng phát triển cũng đồng nghĩa với việc bụng của mẹ ngày một lớn hơn. Trong khi đó, trọng lượng và kích thích thai nhi càng lớn sẽ càng chèn ép những cơ quan lân cận và làm tăng nguy cơ dung dịch axit trào ngược trở lại thực quản.

• Những người mắc các bệnh lý liên quan đến dạ dày: điển hình như viêm loét dạ dày, hẹp hang môn vị dạ dày, ung thư dạ dày,... đều là những căn bệnh tạo điều kiện cho tình trạng trào ngược dạ dày thực quản chuyển biến nặng nề hơn.

• Những người thường có thói quen nhịn đói quá lâu hoặc ăn quá no thường rất dễ mắc bệnh. Bên cạnh đó, việc lạm dụng nước uống có gas, các loại thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ,... cũng là tăng nguy cơ mắc bệnh ở mọi người. 

Uống bia thường xuyên làm tăng nguy cơ bị bệnh

• Những đối tượng thường xuyên sử dụng các loại thức ăn, đồ uống có chứa chất kích thích. Chẳng hạn như rượu, bia, cafe, thuốc lá,v.v.

• Những người thường xuyên đối diện với căng thẳng, có nhiều gánh nặng, áp lực cũng rất dễ mắc bệnh. Bởi lẽ, sức khỏe tinh thần cũng chi phối mạnh mẽ sự hoạt động của dạ dày và các bộ phận liên quan đến hệ tiêu hóa.

4. Biện pháp phòng ngừa bệnh

Mặc dù, bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoàn toàn không gây tử vong tức thì nhưng đây lại là cơ sở dẫn đến nhiều căn bệnh nguy hiểm khác. Chính vì thế, ngoài việc quan tâm đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể thì mọi người cũng nên chủ động phòng ngừa bệnh với những biện pháp như:

• Kiểm soát và duy trì cân nặng ở mức phù hợp vì tình trạng béo phì sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Tuyệt đối không hút thuốc lá vì một số hợp chất có trong thuốc lá có tác dụng cản trở sự hoạt động của thực quản, dẫn đến tình trạng co thắt. Đối với những đối tượng có thói quen hút thuốc lá thì nên bỏ dần dần.

Bỏ thói quen hút thuốc lá để ngăn ngừa bệnh

• Sau khi ăn no không nên nằm liền vì dễ gây cản trở trong việc dịch chuyển thức ăn từ thực quản xuống dạ dày. Đồng thời làm tăng nguy cơ trào ngược thức ăn từ dạ dày trở lại thực quản. 

• Hạn chế ăn uống những thực phẩm dễ gây trào ngược, chẳng hạn như những thức ăn khó tiêu, có nhiều dầu mỡ,...

• Không nên mặc quần áo quá bó sát vào cơ thể, nhất là vùng bụng và ngực.

• Lựa chọn những loại giường có phần đầu cao hoặc kê gối cao hơn để phần thân trên được nâng cao nhằm hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày khi về đêm.

Với những thông tin hữu ích từ bài viết, chắc hẳn các bạn cũng đã hiểu rõ hơn về bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, ngoài việc tìm hiểu về các nguyên nhân gây bệnh thì mọi người cũng đừng quên chủ động bảo vệ sức khỏe của mình bằng các giải pháp phòng ngừa bệnh.