Thuyên tắc phổi: sự hình thành, triệu chứng và hướng điều trị | Medlatec

Thuyên tắc phổi: sự hình thành triệu chứng và hướng điều trị

Thuyên tắc phổi là tình trạng tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ động mạch phổi bởi cục máu đông, tách ra từ tĩnh mạch nằm ở nơi khác trong cơ thể. Bài viết sau tìm hiểu về sự hình thành, triệu chứng, các yếu tố nguy cơ và hướng chữa trị thuyên tắc phổi.


26/04/2023 | Chụp cắt lớp vi tính phổi ở đâu tốt tại Hà Nội?
26/04/2023 | Quy trình chụp cắt lớp vi tính phổi như thế nào?
25/04/2023 | Chụp x quang phổi và những điều cần biết

1. Sự hình thành thuyên tắc phổi 

Thuyên tắc phổi là tình trạng tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ động mạch phổi, thường là do cục máu đông gây ra. Hậu quả là tổn thương phần phổi bị ảnh hưởng, dẫn đến phần phổi này không còn khả năng cung cấp oxy cho cơ thể.

Gây ra bởi cục máu đông, thuyên tắc phổi là một bệnh nghiêm trọng

Gây ra bởi cục máu đông, thuyên tắc phổi là một bệnh nghiêm trọng

Cục máu đông hình thành trong quá trình viêm tắc tĩnh mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch (thường ở chân), cục máu đông này tách ra khỏi thành tĩnh mạch và đi lên cùng với máu trong tuần hoàn tĩnh mạch về tim. Trong quá trình co bóp, tâm thất phải đẩy cục máu đông vào động mạch phổi, từ đó cục máu đông di chuyển qua các động mạch, dẫn đến tắc nghẽn.

Ngoài ra, cục máu đông không phải là nguyên nhân duy nhất gây thuyên tắc phổi. Trong một số ít các trường hợp khác, thuyên tắc phổi có thể là do thuyên tắc:

  • Xơ vữa động mạch (mảng xơ vữa động mạch).

  • Nhiễm trùng hoặc ký sinh trùng (trong trường hợp nhiễm trùng nặng).

  • Màng ối (khi sinh con).

  • Khối u (sự di chuyển của các tế bào ung thư).

2. Các yếu tố nguy cơ gây thuyên tắc phổi là gì?

Tình trạng thuyên tắc phổi sẽ gia tăng trong một số trường hợp sau:

  • Can thiệp phẫu thuật và đặc biệt hơn là can thiệp chỉnh hình, phụ khoa và ung thư.

  • Gãy xương, chấn thương, sốc có thể gây tắc mạch.

  • Rối loạn đông máu do bệnh di truyền.

  • Do bệnh nhân nằm lâu trên giường hoặc bất động bất kể nguyên nhân gì (bệnh tật, chấn thương,...).

  • Mắc một số bệnh: đặc biệt là ung thư phổi, ung thư dạ dày, suy tim, nhồi máu cơ tim, tiền sử viêm tĩnh mạch…

  • Vấn đề y tế, đặc biệt là bệnh tim mạch (suy tim sung huyết, rung tâm nhĩ hoặc nhồi máu cơ tim) hoặc đột quỵ có thể dẫn đến tắc mạch phổi.

  • Béo phì.

  • Hút thuốc lá.

3. Triệu chứng nhận biết thuyên tắc phổi

Thuyên tắc phổi đột ngột gây ra các triệu chứng như:

  • Đau ngực ở một bên.

  • Khó thở: thở nhanh và ngắn.

  • Đôi khi ho và khạc ra máu.

Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể khó nhận biết vì chúng không quá dữ dội hoặc không cụ thể. Lưu ý: triệu chứng thuyên tắc phổi ở mỗi người là mỗi khác, cần luôn cảnh giác khi các biểu hiện bất thường xuất hiện trong khi người bệnh có các yếu tố nguy cơ nêu trên.

Thuyên tắc phổi cần điều trị khẩn cấp

Thuyên tắc phổi cần điều trị khẩn cấp

Một số các triệu chứng khác mà người bệnh có thể gặp phải, thường là thuyên tắc phổi nặng:

  • Khó chịu, thậm chí mất ý thức.

  • Nhịp tim nhanh.

  • Huyết áp thấp

  • Ngón tay và môi tím tái, bàn tay và bàn chân lạnh.

4. Làm gì trong trường hợp có dấu hiệu thuyên tắc phổi?

Trong trường hợp có các triệu chứng thuyên tắc phổi nêu trên và đặc biệt hơn nếu chúng xảy ra khi người bệnh có các yếu tố rủi ro, hãy gọi điện thoại cho các trung tâm y tế cấp cứu ngay lập tức.

Khi bạn đang thực hiện cuộc gọi, hãy:

  • Nói bình tĩnh và rõ ràng.

  • Cung cấp vị trí và địa chỉ chính xác.

  • Mô tả càng chính xác càng tốt các biểu hiện sức khỏe của người bệnh.

Sau khi gọi cấp cứu, bạn ở lại với bệnh nhân và thực hiện một số thao tác sau:

  • Đặt người bệnh ở tư thế nửa nằm - nửa ngồi.

  • Giữ cho bệnh nhân không di chuyển.

  • Lưu ý thời gian xuất hiện của các dấu hiệu đầu tiên.

Tư thế nửa nằm – nửa ngồi

Tư thế nửa nằm - nửa ngồi

5. Chẩn đoán thuyên tắc phổi

Tại bệnh viện, bác sĩ thực hiện kiểm tra lâm sàng, tìm kiếm sự tồn tại của các yếu tố nguy cơ thuyên tắc phổi và các dấu hiệu thuyên tắc phổi.

Để xác nhận chẩn đoán và đánh giá hậu quả của thuyên tắc phổi, người bệnh có thể thực hiện các cuộc kiểm tra bổ sung, tùy theo tình trạng lâm sàng của từng bệnh nhân:

  • Xét nghiệm máu tìm D-dimers (dấu vết sinh học về sự hiện diện của cục máu đông).

  • Phân tích khí máu động mạch.

  • Chụp CT mạch phổi, cho thấy huyết khối động mạch.

  • Siêu âm Doppler tim, tìm tác động của thuyên tắc lên tâm thất phải.

  • Xạ hình phổi, hình dung vùng phổi không còn hoạt động.

  • Siêu âm doppler tĩnh mạch chi dưới để tìm huyết khối tĩnh mạch sâu.

6. Điều trị thuyên tắc phổi

Điều trị thuyên tắc phổi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng của bệnh nhân.

Điều trị thuyên tắc phổi cũng nhằm ngăn ngừa hình thành thêm cục máu đông

Điều trị thuyên tắc phổi cũng nhằm ngăn ngừa hình thành thêm cục máu đông

Điều trị bằng thuốc chống đông 

Trong trường hợp thuyên tắc phổi ở mức độ nhẹ hoặc trung bình (không có sốc hoặc hạ huyết áp động mạch), phương án điều trị bằng thuốc chống đông máu được đưa ra. Mục đích của điều trị chống đông máu là hạn chế sự mở rộng của cục máu đông và ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

Điều trị chống đông máu thường là tiêm dưới da heparin trọng lượng phân tử thấp hoặc fondaparinux, dùng thuốc viên: thuốc kháng vitamin K (VKA) hoặc thuốc chống đông đường uống trực tiếp (DOA).

Điều trị bằng cách tiêu sợi huyết

Tiêu sợi huyết là tiêm vào tĩnh mạch một loại thuốc cho phép làm tan cục máu đông nằm trong động mạch phổi, giúp phục hồi tưới máu phổi nhanh hơn so với điều trị bằng thuốc chống đông máu đơn thuần.

Phương án này dành riêng cho những bệnh nhân thuyên tắc phổi nặng có sốc hoặc hạ huyết áp động mạch. Chống chỉ định trong một số trường hợp: nguy cơ xuất huyết, bệnh nhân mới đột quỵ, chấn thương nặng hoặc mới phẫu thuật, đang mang thai, loét dạ dày tá tràng chưa lành,…

Phẫu thuật loại bỏ cục máu đông

Phẫu thuật loại bỏ cục máu đông khỏi động mạch phổi được dành riêng cho bệnh nhân thuyên tắc phổi nặng trong trường hợp thất bại hoặc chống chỉ định với phương pháp tiêu sợi huyết.

Ngoài ra, kỹ thuật đặt ống thông (catheter) cho phép làm tan huyết khối trong một số trường hợp nhất định có thể là một phương pháp thay thế cho phẫu thuật.

7. Làm thế nào để tránh sự hình thành của thuyên tắc phổi?

Để tránh sự hình thành của thuyên tắc phổi cần ngăn ngừa sự xuất hiện của viêm tĩnh mạch. Vì thuyên tắc phổi thường là kết quả của biến chứng viêm tĩnh mạch hoặc huyết khối tĩnh mạch, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để hạn chế sự xuất hiện của bệnh.

Bạn nên tránh:

  • Dùng thuốc tránh thai nội tiết kết hợp (estrogen kết hợp với progestin) nếu bạn có các yếu tố nguy cơ bị viêm tĩnh mạch.

  • Dùng liệu pháp hormone thay thế cho thời kỳ mãn kinh.

  • Sử dụng thuốc lá.

  • Thừa cân.

  • Uống rượu bia.

Bạn nên đặc biệt thận trọng nếu bạn đã từng bị thuyên tắc phổi/viêm tĩnh mạch hoặc có các yếu tố nguy cơ bị huyết khối.

Trên đây là những thông tin cần thiết về sự hình thành, triệu chứng, các yếu tố nguy cơ và hướng chữa trị thuyên tắc phổi. 

Ngoài ra, nếu bạn thuộc các yếu tố nguy cơ nêu trên và lo lắng về sự xuất hiện của thuyên tắc phổi, hãy tại các Bệnh viện, Phòng khám thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được các bác sĩ thăm khám và đưa ra các giải pháp giúp phòng tránh thuyên tắc phổi. Hoặc bạn có thể gọi đến số tổng đài sau: 1900 56 56 56 để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc

Đăng ký khám, tư vấn

Tại sao nên chọn bệnh viện đa khoa MEDLATEC

Bệnh viện đa khoa nhiều năm kinh nghiệm.
Đội ngũ giáo sư, bác sĩ đầu ngành
Đội ngũ giáo sư, bác sĩ đầu ngành
Cơ sở vật chất hiện đại
Áp dụng thanh toán bảo hiểm y tế lên tới 100%
Quy trình khám chữa bệnh nhanh chóng
Chi phí khám chữa bệnh hợp lý.

Tin cùng chuyên mục

Hít thở sâu - Chìa khóa vàng cho cơ thể khỏe mạnh mỗi ngày

Hiện nay thế giới ngày càng hiện đại, sôi động đòi hỏi con người luôn phải sống nhanh hơn, ngay cả trong công việc và sinh hoạt hàng ngày. Điều này khiến cho không ít người đã bỏ qua việc chăm sóc sức khỏe chủ động bằng những thói quen hàng ngày, đặc biệt là thói quen hít thở sâu. Hãy cùng tìm hiểu lợi ích của cách hít thở này nhé. 
Ngày 22/06/2023

Những biểu hiện của viêm phổi thùy và cách thức phòng tránh

Viêm phổi là một loại bệnh lý thường gặp. Bệnh được chia ra gồm có viêm phổi thùy và chứng phế quản phế viêm. Trong đó, bệnh viêm phổi thùy được đánh giá nhẹ hơn và hiệu quả điều trị cũng tốt hơn. Vậy viêm phổi thùy là gì? Những triệu chứng nhận biết của bệnh như thế nào? 
Ngày 21/06/2023

Phân độ suy hô hấp được phân chia như thế nào?

Suy hô hấp là một trong các dạng bệnh lý khá phổ biến ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Suy hô hấp không chỉ có tác động xấu với sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Vậy các phân độ suy hô hấp được chia như thế nào?
Ngày 21/06/2023

Phổi nằm ở đâu? Tìm hiểu nguyên lý hoạt động của phổi

Tầm quan trọng của lá phổi đối với các hoạt động sống của cơ thể đã được chứng minh bằng nhiều nghiên cứu khoa học. Thế nhưng, không phải ai cũng biết rõ cấu tạo và nhiệm vụ của phổi cụ thể ra sao. Vậy phổi nằm ở đâu? Phổi có vai trò gì đối với cơ thể? Những thông tin sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ được tầm quan trọng của cơ quan này. 
Ngày 21/06/2023
Call Now
  Đặt lịch lấy mẫu tại nhà
  Đặt lịch KSK doanh nghiệp