Thận trọng với bệnh viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh

Viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh chủ yếu xảy ra ở những trẻ sinh quá sớm, gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, muốn nhận diện được bệnh để xử trí kịp thời, giúp tránh những hệ lụy không đáng có thì không phải ai cũng biết. Bài viết dưới đây sẽ điểm qua những thông tin cơ bản nhất về bệnh lý này.

1. Thế nào là viêm ruột hoại tử

Viêm ruột hoại tử là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng ruột bị nhiễm trùng và bắt đầu có dấu hiệu hoại tử. Nói một cách cụ thể hơn thì bệnh lý này phát triển khi mô nằm ở lớp lót bên trong ruột non hoặc ruột già bị tổn thương và đang bắt đầu chết dần khiến cho ruột bị viêm. Bệnh lý đường ruột này chủ yếu gặp ở những trẻ sinh non (tuổi thai thấp). 

Viêm ruột hoại tử thường xảy ra ở những trẻ sinh quá thiếu tháng

Ban đầu tình trạng ấy chỉ ảnh hưởng đến lớp lót bên trong ruột nhưng dần dần nếu không được điều trị kịp thời nó sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ độ dày của ruột. Trường hợp nặng nhất là ruột có lỗ thủng, vi khuẩn bên trong ruột rò rỉ vào trong ổ bụng làm lan rộng vùng nhiễm trùng, có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu ngay.

2. Nguyên nhân và triệu chứng nhận diện bệnh viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh

2.1. Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây ra viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh vẫn chưa thể xác định được nhưng nhiều nghiên cứu cho rằng nó có thể do máu chảy vào ruột làm tổn thương mô. Ngoài ra vi khuẩn trong ruột cũng có thể trở thành tác nhân gây bệnh. Sự mất cân bằng trong điều hòa miễn dịch cũng có phần liên quan đến viêm ruột hoại tử.

Sự tổn thương thiếu máu cục bộ ban đầu có thể do sự thiếu oxy làm cho các phản xạ của cơ thể tạo nên tình trạng giảm lưu lượng máu đến ruột. Bên cạnh đó, lưu lượng máu thấp cũng gây thiếu máu cục bộ. Giảm oxy của động mạch hay lưu lượng tuần hoàn hệ thống là một trong những nguyên nhân gây thiếu máu cục hộ hay thiếu oxy ở ruột và hình thành viêm ruột hoại tử.

2.2. Triệu chứng của bệnh

2.2.1. Các triệu chứng chung

- Đau bụng

Cơn đau bụng do viêm ruột hoại tử thường bắt đầu từng cơn rồi kéo dài âm ỉ, đặc biệt đau có xu hướng trầm trọng khi ăn uống. Vùng rốn hoặc thượng vị là nơi khởi phát cơn đau, một số trường hợp không thể xác định vị trí đau. Thời gian đau do bệnh lý này trung bình khoảng 9 ngày, nếu kèm theo sốc thì thời gian có thể dài hơn và mức độ đau nặng hơn.

- Sốt

Sau khi bị đau bụng sẽ có hiện tượng sốt. Nếu sốt cao kéo dài thì cần thận trọng bởi vì bệnh có thể biến chứng.

- Đại tiện ra máu

Ngay từ những ngày đầu tiên của bệnh triệu chứng này đã xuất hiện với tình trạng phân thối khắm, lỏng, màu đỏ nâu. Đại tiện có thể rất dễ dàng nhưng cũng có trường hợp không tự đại tiện được nên phải dùng biện pháp hỗ trợ cho phân chảy ra ngoài.

Cơn đau bụng do viêm ruột hoại tử sẽ khiến trẻ vô cùng khó chịu

- Nôn

Vào ngày thứ nhất hoặc thứ 2 của bệnh thường có triệu chứng nôn và nó chấm dứt vào ngày thứ 3, ít khi kéo dài tới 7 ngày. Nếu nôn quá 7 ngày thì khả năng biến chứng tắc ruột rất cao.

- Bụng chướng

Đây là triệu chứng tiên lượng bệnh đã trở nặng, nó thường xuất hiện muộn - khi bệnh bước sang ngày thứ 3.

- Sốc

Người bệnh sẽ có hiện tượng nổi vân tím trên da và lúc này nguy cơ tử vong rất cao.

2.2.2. Các triệu chứng theo giai đoạn bệnh

Bệnh viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh trải qua 3 giai đoạn với các triệu chứng sau đây:

- Giai đoạn 1

Đây là thời kỳ trẻ xuất hiện những triệu chứng toàn thân không đặc hiệu:

+ Hạ đường huyết.

+ Nhịp tim chậm.

+ Ngừng thở.

+ Ngủ lịm hoặc li bì.

+ Thân nhiệt không ổn định.

+ Chướng bụng ở mức độ nhẹ gây cảm giác khó chịu cho trẻ.

- Giai đoạn 2

Lúc này các triệu chứng viêm ruột hoại tử ở trẻ đã trở nên rõ ràng hơn nhiều:

+ Tình trạng chướng bụng đã nặng, nếu trẻ được thăm khám trực tràng sẽ thấy xuất hiện máu.

+ Nôn ra dịch màu vàng.

+ Tiêu chảy có máu hoặc không.

+ Da xanh và nhợt nhạt.

- Giai đoạn 3

Bước sang giai đoạn thứ 3 cũng là lúc bệnh đã trở nên vô cùng nặng với các triệu chứng:

+ Có ban đỏ ở thành bụng.

+ Bụng trướng to, nề.

+ Trẻ nôn ra dịch màu nâu hoặc đen.

+ Có dấu hiệu viêm phúc mạc: ớn lạnh, sốt, bỏ bú,...

3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị đối với bệnh viêm ruột hoại tử

Bản thân viêm ruột hoại tử là một bệnh lý nặng và diễn tiến rất phức tạp, nhất là đối với trẻ sơ sinh. Tình trạng hoại tử thường bắt đầu ở niêm mạc sau đó có thể tiến triển đến hầu hết các lớp ở thành ruột, khiến ổ bụng có khí tự do, gây viêm phúc mạc và thủng ruột. Hiện tượng thủng ruột chủ yếu xảy ra tại đại tràng và hồi tràng, ít khi có ở hỗng tràng, dễ gây tử vong.

Trẻ sơ sinh có hiện tượng chướng bụng, đi ngoài ra máu cần được khám bác sĩ chuyên khoa ngay

Vì thế, ngay khi nghi ngờ trẻ có những triệu chứng trên đây cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa y tế để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả. Bằng cách thăm khám kết hợp thực hiện một số xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ có chẩn đoán về bệnh viêm ruột hoại tử. Những kiểm tra phổ biến thường được áp dụng gồm: xét nghiệm máu để đo số lượng tiểu cầu và bạch cầu, chụp X-quang để thấy hình ảnh tổn thương hay dấu hiệu viêm, xét nghiệm phân tìm sự hiện diện của máu,...

Có rất nhiều phương pháp điều trị viêm ruột hoại tử ở trẻ tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ bệnh, sức khỏe tổng thể,... Đa phần các trường hợp sẽ được yêu cầu ngưng bú, thay vào đó trẻ sẽ nhận nước và chất dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Nếu thấy cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ dùng thuốc kháng sinh chống nhiễm trùng. Trẻ cũng có thể được hỗ trợ hô hấp hoặc thở oxy nếu khó thở do bụng bị sưng. Trường hợp viêm ruột hoại tử mức độ nặng sẽ được cân nhắc phẫu thuật để loại bỏ phần ruột bị hư hỏng.

Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh viêm ruột hoại tử ít phát triển ở những trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn. Vì thế, nhóm trẻ có nguy cơ cao với bệnh lý này được khuyên cần cho bú sữa mẹ, khởi đầu bằng một lượng nhỏ. Đối với những trẻ đang được điều trị bệnh viêm ruột hoại tử, bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ diễn tiến của bệnh bằng cách thực hiện những kiểm tra thường xuyên để đảm bảo rằng bệnh đang không trở nặng hơn.

Nếu những chia sẻ về viêm ruột hoại tử trên đây còn khiến bạn đọc băn khoăn về vấn đề nào, hãy liên hệ ngay tổng đài 1900565656 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được các chuyên viên y tế lắng nghe và đưa ra biện pháp hỗ trợ tốt nhất.