Những điều cần biết về tình trạng tắc mật và cách phòng ngừa

Tắc mật có thể gây ra các ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe, thậm chí là đe dọa tới tính mạng khi không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy tắc mật là bệnh lý như thế nào? Các triệu chứng nhận biết ra sao?

1. Như thế nào là tình trạng tắc mật?

Tắc mật hay tắc nghẽn đường mật là thuật ngữ y khoa nói về tình trạng tắc nghẽn tại hệ thống ống dẫn mật trong cơ thể, khiến lượng mật cùng các chất như bilirubin ứ đọng, từ đó ngấm vào máu, gây vàng da và niêm mạc .

2. Nguyên nhân gây ra bệnh lý

Theo các chuyên gia, tình trạng tắc ống dẫn mật thường được gây ra bởi các nguyên nhân chính sau đây:

• Sỏi đường mật là nguyên nhân chiếm tới 90% trong các ca bệnh.

• Do các khối u: u đầu tụy, u bóng Vater, u ống mật chủ đoạn xa, u tá tràng.

• Sau các phẫu thuật túi mật hoặc các chấn thương tại vùng bụng có thể khiến ống mật hẹp đi và gây ứ tắc.

• Ung thư đường mật.

• Giun hoặc trứng sán lá gan di chuyển xuống đường mật.

Tắc đường mật có nguyên nhân phổ biến nhất là sự hình thành của sỏi thận

3. Người bệnh có triệu chứng gì khi bị tắc nghẽn mật

Khi bị tắc mật dịch mật sẽ trao vào máu, do đó, người bệnh sẽ có các triệu chứng điển hình như sau:

Đau bụng

Cơn đau thường xuất hiện tại vùng gan, mức độ sẽ phụ thuộc vào các nguyên nhân gây tắc mật. Cụ thể:

• Đau dữ dội nếu nguyên nhân do tắc mật cấp bởi sỏi mật di chuyển hay bị kẹt phần thấp OMC.

• Đau thành từng cơn rồi lan lên vai hay sau lưng (cơn đau quặn gan) trong giun chui ống mật…

• Đau âm ỉ bụng; hoặc cảm giác căng tức vùng hạ sườn phải, vùng trên rốn như trong ung thư đường mật, u bóng Vater.

Người bệnh có thể phải đối mặt với các cơn đau bụng kéo dài hoặc đau thành cơn

Vàng da, vàng mắt

Đây là triệu chứng rất rõ ràng của bệnh mà người bệnh thường xuyên gặp phải. Các cơn vàng da có thể kéo dài từ 1 - 2 tuần rồi biến mất. Sau đó lại tiếp tái phát trở lại với người bệnh.

Vàng da là biểu hiện rất rõ ràng của tình trạng tắc mật

Sốt cao

Trình tự xuất hiện của vàng da, đau bụng và sốt sợi ý nguyên nhân gây tắc mật. Cụ thể:

• Tắc mật sỏi đường mật: người bệnh sẽ thấy đau vùng gan, sau đó là sốt kèm rét run. Vài ngày sau xuất hiện vàng da, vàng mắt, gọi là tam chứng Charcot.

• Tắc mật do u: da của người bệnh sẽ vàng dần, cơn đau xuất hiện ít và không bị sốt trong giai đoạn đầu.

Sốt cao cũng có thể là triệu chứng của tình trạng tắc nghẽn tại đường mật

Nước tiểu sẫm màu

Thường đi kèm với triệu chứng vàng da của người bệnh. Nước tiểu có màu đỏ sậm của nước vối hoặc vàng sậm giống màu nước chè.

Các triệu chứng khác

• Phân sậm màu.

• Cảm giác đầy bụng, khó tiêu, đặc biệt là sau khi ăn các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ. Có thể đi ngoài ra phân có cả mỡ.

• Cơ thể mệt mỏi kéo dài, chán ăn, gầy yếu.

• Đau ở vùng hạ sườn phải.

• Trướng cổ.

4. Tắc mật có nguy hiểm không?

Tắc mật có nguy hiểm không là câu hỏi được rất nhiều bệnh quan tâm và tìm hiểu. Vậy các ảnh hưởng của tắc nghẽn đường mật ra sao với sức khỏe?

Theo các chuyên gia, người bệnh bị tắc mật nếu không phát hiện và can thiệp sớm có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như:

• Thấm mật phúc mạc.

• Viêm phúc mạc mật.

• Chảy máu đường mật.

• Viêm tuỵ cấp….

5. Các phương pháp giúp chẩn đoán và điều trị tắc nghẽn đường mật

Phương pháp trong chẩn đoán

Khi thực hiện chẩn đoán tắc mật, người bệnh có thể sẽ được chỉ định thực hiện các phương pháp sau:

• Đánh giá tình trạng tắc mật: xét nghiệm Bilirubin; đánh giá chức năng gan: men gan, protein máu, thời gian máu chảy - máu đông kéo dài,.... Đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn qua các xét nghiệm tổng phân tích máu, CRP.

• Chụp đường mật qua da: cho thấy rõ đường mật trong và ngoài gan, tình trạng đường mật, nguyên nhân và vị trí gây tắc mật.

• Chụp đường mật tụy ngược dòng

• Chụp khung tá tràng.

• Siêu âm gan mật: giúp chẩn đoán các tổn thương hình thái về gan và đường mật, nguyên nhân gây tắc mật: giun chui ống mật, sỏi đường mật,...

• Chụp cộng hưởng từ MRI: bác sĩ đánh giá đây là phương pháp chẩn đoán hữu hiệu đối với trường hợp tắc mật chưa rõ nguyên nhân.

• Chụp CT cắt lớp vi tính có độ nhạy và độ đặc hiệu hơn siêu âm.

Xét nghiệm máu có thể được chỉ định trong chẩn đoán tắc tại đường mật

Phương pháp trong điều trị bệnh

Tùy theo nguyên nhân và tình trạng của người bệnh có biến chứng hay chưa mà bác sĩ có áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau như:

• Sử dụng thuốc (thuốc kháng sinh, thuốc điều trị giun,...) đối với sỏi mật.

• Dẫn lưu mật qua da trong trường hợp tắc mật cấp.

• Phẫu thuật nội soi với mục đích loại bỏ sỏi thận rất tắc nghẽn hoặc cũng có thể cắt đi phần túi mật chứa sỏi nhiều.

• Đặt Stent đường mật trong u đường mật gây tắc mật.

6. Cách phòng ngừa tắc nghẽn đường mật

Để phòng ngừa các nguy cơ mắc phải tình trạng tắc nghẽn đường mật, bạn nên thực hiện các nội dung như sau:

• Duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất và có sự cân bằng giữa các nhóm dưỡng chất.

• Hạn chế ăn đồ nhiều dầu mỡ.

• Nên tẩy giun định kỳ tối thiểu là 6 tháng một lần.

• Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu bia, cafe,...

• Có thời gian và chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Ngủ sớm, ngủ đúng giờ.

• Rèn luyện sức khỏe bằng cách tập thể dục thường xuyên. 

• Nhanh chóng điều trị dứt điểm các bệnh lý liên quan đến gan hoặc đường tiêu hóa để tránh các biến chứng có thể gây ra tình trạng tắc đường mật với cơ thể.

• Thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất là 1 lần/năm.

Xây dựng lối sống khoa học và lành mạnh giúp phòng ngừa tắc mật và các bệnh lý khác hiệu quả

Trên đây là tổng hợp các thông tin về tắc mật mà MEDLATEC muốn chia sẻ với bạn đọc. Là tình trạng có thể gây nguy hiểm tới sức khỏe, tính mạng, do đó, ngay khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ tắc đường mật, bạn nên nhanh chóng thực hiện kiểm tra, chẩn đoán tại các cơ sở y tế để biết được chính xác tình trạng sức khỏe của mình.

Nếu đang cần tìm một địa chỉ để thực hiện thăm khám - chẩn đoán hay điều trị tắc nghẽn đường mật, bạn có thể tham khảo Bệnh viện đa khoa MEDLATEC. Bệnh viện quy tụ đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, cùng các trang thiết bị hiện đại sẽ giúp bạn có được kết quả chính xác nhất, nhanh chóng nhất cũng như có được phương án điều trị hiệu quả.

Quý khách vui lòng gọi đến hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nếu cần tư vấn thêm thông tin hoặc đặt lịch khám tại MEDLATEC.