Nguyên nhân và phương pháp chẩn đoán phù phổi cấp do tim

Để chẩn đoán phù phổi cấp do tim, cần dựa trên triệu chứng lâm sàng kết hợp với xét nghiệm cận lâm sàng. Xác định tình trạng bệnh cần thực hiện nhanh chóng để can thiệp cấp cứu cứu sống người bệnh. Cùng với đó là chẩn đoán bệnh tim gây phù phổi cấp và điều trị nguyên nhân để ngăn ngừa bệnh tái phát.

1. Nguyên nhân gây phù phổi cấp do tim là gì?

Phù phổi cấp là tình trạng dịch thoát ra ngoài lòng mạch của mao mạch phổi vào mô kẽ và phế nang quá mức, khiến hoạt động trao đổi khí giữa các bộ phận này giảm sút. Tích dịch làm tăng kích thước phổi, cùng với hoạt động hô hấp khó khăn khiến người bệnh thiếu hụt oxy máu, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Phù phổi cấp là tình trạng ứ đọng dịch trong phổi cản trở hoạt động hô hấp

Có nhiều nguyên nhân có thể gây phù phổi cấp, trong đó nguyên nhân do bệnh lý, biến chứng ở tim là khá thường gặp. Những bệnh lý ở tim này bao gồm:

Suy tim trái

Suy tim trái, cụ thể là suy chức năng tâm trương thất trái hoặc suy chức năng tâm thu thất trái là nguyên nhân thường gặp dẫn đến phù phổi cấp.

Tắc nghẽn nhĩ trái

Tắc nghẽn nhĩ trái gây phù phổi cấp có thể là u nhầy nhĩ trái, hẹp van hai lá, bẩm sinh 3 buồng nhĩ, huyết khối nhĩ trái,…

Tắc nghẽn đường ra thất trái

Nguyên nhân do bệnh cơ tim phì đại, hẹp van động mạch chủ hoặc tăng huyết áp dẫn đến tăng kháng lực ngoại vi chống lại lực co bóp của thất trái. Kết quả là tình trạng tắc nghẽn đường ra thất trái, dịch tụ lại gây phù phổi cấp.

Biến chứng suy tim là một trong những nguyên nhân gây phù phổi cấp

Quá tải thể tích thất trái

Những nguyên nhân có thể dẫn đến quá tải thể tích thất trái bao gồm: hở van động mạch chủ, không tuân thủ chế độ ăn và điều trị của suy chức năng tâm thu thất trái, truyền dịch quá mức,…

Chứng phù phổi cấp do tim thường phức tạp do biến chứng kết hợp, cần điều trị từ nguyên nhân bên cạnh khắc phục chứng phù phổi cấp. 

2. Chẩn đoán phù phổi cấp do tim như thế nào?

Chẩn đoán phù phổi cấp do tim dựa trên cả triệu chứng lâm sàng, triệu chứng kèm theo lẫn kết quả chẩn đoán cận lâm sàng, cụ thể như sau:

2.1. Triệu chứng lâm sàng

Bệnh nhân phù phổi cấp do tim sẽ có triệu chứng điển hình là tình trạng khó thở, bệnh nhân phải ngồi dậy để thở nhưng vẫn thiếu hụt oxy trong máu dẫn đến: da xanh tái, co kéo cơ hô hấp phụ, chi lạnh, cảm giác ngộp thở, thiếu không khí, tĩnh mạch cổ nổi, ran ẩm, có thể ran rít khắp 2 phế trường,…

2.2. Triệu chứng kèm theo

Chứng phù phổi cấp do tim làm giảm hô hấp, giảm cung lượng tim gây ra các triệu chứng kèm theo như: báng bụng, phù chân, mỏm tim lệch ra ngoài hoặc xuống dưới khoang liên sườn, âm thổi do tim, nhịp tim nhanh hoặc không đều, diện đập mỏm tim rộng,…

Phù phổi cấp do tim gây khó thở nặng

2.3. Chẩn đoán dựa trên tiền căn

Nếu bệnh nhân có triệu chứng của chứng phù phổi cấp và có tiền sử mắc bệnh tim mạch, kiểm tra phù phổi cấp do tim sẽ được ưu tiên hơn so với các nguyên nhân gây bệnh khác.

2.4. Điện tâm đồ

Điện tâm đồ để chẩn đoán phù phổi cấp do tim chính xác là bệnh lý nào ở tim như: nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, thiếu máu tim cục bộ, lớn các buồng tim,…

2.5. Chụp X-quang

Phù phế nang, phù mô kẽ, điển hình là tình trạng phù lan tỏa từ rốn phổi ra ngoại biên (hình ảnh cánh bướm)

2.6. Siêu âm tim

Khi sức khỏe của bệnh nhân đã tương đối ổn định, qua cơn nguy kịch, siêu âm tim thường được thực hiện để chẩn đoán nguyên nhân. Tuy nhiên, nếu nghi ngờ biến chứng tim mạch khẩn cấp, siêu âm tim sẽ được thực hiện ngay cùng với chẩn đoán phù phổi cấp do tim, điển hình như trong tình trạng: thủng vách liên thất, cột cơ van 2 lá, đứt dây chằng, thủng thành tự do thất trái,…

Chẩn đoán nguyên nhân bệnh tim gây phù phổi cấp cũng như nguyên nhân gây bệnh tim là vô cùng quan trọng để điều trị triệt để, ngăn ngừa phù phổi cấp nguy hiểm tái phát.

Cần chẩn đoán cả nguyên nhân bệnh tim gây phù phổi cấp

3. Phương pháp điều trị phù phổi cấp do tim

Giống với điều trị phù phổi cấp do những nguyên nhân khác, các phương pháp điều trị áp dụng cần đáp ứng các nguyên tắc sau: hỗ trợ hô hấp, giảm lượng máu về tim, xác định và điều trị nguyên nhân bệnh tim,… Nếu hoạt động của tim yếu, cần điều trị bằng thuốc sẽ hỗ trợ tăng sức co bóp cho cơ tim, đảm bảo hoạt động bơm máu khắp cơ thể.

3.1. Thở oxy

Thở oxy cho bệnh nhân phù phổi cấp do tim để đảm bảo nồng độ oxy trong máu đủ cung cấp nuôi các cơ quan trong cơ thể hoặc ít nhất là não bộ và các nội tạng quan trọng. Tùy vào tình trạng người bệnh mà có thể thở oxy thông thường, thở máy xâm lấn hoặc không. 

3.2. Điều trị bằng thuốc

Các thuốc điều trị được dùng vừa để tăng hoạt động của tim, ngăn ngừa phù phổi cấp nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu.

• Thuốc giãn mạch dùng theo đường truyền tĩnh mạch.

• Thuốc co mạch dùng nếu phù phổi cấp do tim kèm theo sốc tim, tụt huyết áp, nếu không đáp ứng cần xem xét đặt bóng bơm động mạch chủ dội ngược.

• Thuốc tăng sức co bóp cơ tim.

• Morphin giảm lo lắng, giảm sung huyết phổi.

Điều trị phù phổi cấp do tim phối hợp với bệnh lý kết hợp nếu có

3.3. Điều trị bệnh phối hợp

Nếu phù phổi cấp do tim đi kèm với các bệnh lý như viêm phổi, tăng huyết áp, đái tháo đường,… cần điều trị kết hợp để ngăn ngừa biến chứng.

3.4. Điều trị bệnh lý ở tim

Bệnh lý ở tim gây phù phổi cấp cần được điều trị tích cực, triệt để với phương pháp phù hợp mới có thể ngăn ngừa chứng phù phổi cấp quay trở lại.

Như vậy, chẩn đoán phù phổi cấp do tim cần dựa trên cả triệu chứng lâm sàng lẫn xét nghiệm cận lâm sàng. Bệnh nhân có thể được chẩn đoán nhanh tình trạng phù phổi cấp trước tiên để cấp cứu cứu sống, ngăn ngừa biến chứng. Sau đó chẩn đoán nguyên nhân, vấn đề sức khỏe liên quan được thực hiện để điều trị triệt để nguyên nhân ngừa tái phát.

Nếu còn thắc mắc liên quan đến phương pháp chẩn đoán hay điều trị phù phổi cấp do tim, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn.