Một số vấn đề cần biết khi xây dựng dinh dưỡng cho người cao tuổi

Người cao tuổi cần chú ý hơn trong việc chăm sóc sức khỏe cũng như dinh dưỡng để làm chậm quá trình lão hóa, có được sức khỏe dẻo dai và tinh thần minh mẫn. Để xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho người cao tuổi, cần hiểu đặc điểm hệ tiêu hóa của đối tượng này, từ đó lựa chọn thực phẩm phù hợp.

1. Xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người cao tuổi cần lưu ý những gì?

Trước khi tìm hiểu về dinh dưỡng cho người cao tuổi, cần biết rằng đối tượng này có sức khỏe, hệ tiêu hóa khác biệt khá lớn với trẻ em hay người trưởng thành. Do vậy mà khẩu vị, nhu cầu dinh dưỡng hay khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể cũng thay đổi.

Người cao tuổi cần cung cấp dinh dưỡng phù hợp để đảm bảo sức khỏe

Hãy cùng MEDLATEC tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng ở người cao tuổi bao gồm:

1.1. Quá trình trao đổi chất chậm hơn

Khi già đi, cơ thể lão hóa khiến tốc độ trao đổi chất của người già cũng chậm hơn khi còn trẻ, nhất là những người ít vận động thể thao. Do nguyên nhân này mà người già ăn ít hơn, cũng ít thấy ăn ngon miệng hơn, cần xây dựng chế độ ăn với thực phẩm lành mạnh, dễ tiêu hóa, kiểm soát calo để ngăn ngừa tăng cân quá mức hay tích tụ cholesterol.

1.2. Hệ tiêu hóa yếu hơn

Dấu hiệu đầu tiên cho thấy hệ tiêu hóa của người già yếu hơn là ở cơ nhai, răng lúc này đã yếu hoặc bị rụng khiến khả năng nghiền thức ăn cũng kém hơn. Cùng với đó, dạ dày của người cao tuổi co bóp với tần suất và mức độ ít hơn, điều này ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng. Nếu chế độ ăn không tốt, người già rất dễ bị rối loạn tiêu hóa.

Người già nên uống nhiều nước để tiêu hóa tốt hơn, ngừa táo bón

Ngoài ra, người già nếu không chú ý thường uống ít nước hơn, chất lỏng tạo ra cho quá trình tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng cũng ít hơn dẫn đến kém hấp thu. Đối tượng này dễ bị thiếu các dinh dưỡng quan trọng như Vitamin B6, Vitamin B12 hay acid folic.

1.3. Vị giác giảm

Sự lão hóa ở người cao tuổi còn thể hiện ở vị giác suy giảm, ngoài ra còn do ảnh hưởng của việc dùng thuốc điều trị bệnh trong thời gian dài. Ảnh hưởng này khiến họ chán ăn, ăn ít hơn và từ đó dễ bị thiếu dinh dưỡng.

1.4. Tâm lý thất thường

Do hoạt động của các tuyến nội tiết kém ổn định cùng nhiều yếu tố tác động mà người cao tuổi thường gặp tâm trạng chán nản, cô đơn và vì thế mà không có nhiều hứng thú với việc ăn uống. Vấn đề tâm trạng này cũng cần khắc phục để người cao tuổi ăn nhiều hơn, kiểm soát cân nặng và sức khỏe tốt hơn.

2. Một số chế độ dinh dưỡng tốt cho người cao tuổi

Người cao tuổi cần có một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân đối, đầy đủ dưỡng chất thiết yếu để đảm bảo sức khỏe, ngăn ngừa các bệnh lý hay vấn đề thường gặp như: tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim mạch, thừa cholesterol, táo bón,...

Hai chế độ dinh dưỡng được Viện lão khoa quốc tế Hoa Kỳ nghiên cứu đưa ra đã được chứng minh có khả năng đáp ứng tốt, giúp người già khỏe mạnh và tinh thần minh mẫn hơn. Hai chế độ ăn này bao gồm:

Chế độ dinh dưỡng USDA được nghiên cứu dành cho người già

2.1. Chế độ dinh dưỡng USDA

Đây là chế độ ăn lành mạnh, cân bằng phù hợp với người cao tuổi, nhất là người chán ăn, kén ăn, ăn không ngon miệng và đang gặp rối loạn tiêu hóa. Một số điểm nổi bật về chế độ ăn USDA có thể kể đến như:

• Tăng cường ăn ngũ cốc nguyên hạt.

• Kiểm soát khẩu phần ăn vừa phải, đủ dinh dưỡng và giảm khẩu phần nếu gây tăng cân nhanh.

• Nửa khẩu phần ăn bao gồm các loại trái cây và rau quả.

• Ăn nhạt, hạn chế gia vị nhất là muối trong các món ăn.

2.2. Chế độ dinh dưỡng DASH

Chế độ dinh dưỡng DASH tập trung vào các nhóm thực phẩm tốt vừa giàu dinh dưỡng vừa có tác dụng giảm huyết áp, tăng cường sức khỏe tim mạch. Vì vậy mà người cao tuổi cũng có thể phòng ngừa, kiểm soát các bệnh lý thường gặp này tốt hơn

Cụ thể những thực phẩm được khuyến khích trong chế độ ăn DASH bao gồm: dầu ăn, sữa, rau, thịt, hoa quả, đậu, ngũ cốc,…

3. Lựa chọn thực phẩm nào tốt cho người cao tuổi?

Chế độ ăn của người cao tuổi vẫn cần cung cấp đủ 4 nhóm dinh dưỡng chính bao gồm: chất béo, chất đạm, carbohydrate, hoa quả và rau xanh. Vậy chọ

Người cao tuổi nên chọn ăn chất béo lành mạnh

3.1. Chọn chất béo lành mạnh

Dù với bất cứ đối tượng nào, chất béo đều là dinh dưỡng quan trọng cần bổ sung hàng ngày từ thực phẩm. Với người già, nên chọn bổ sung chất béo tốt từ các thực phẩm như: cá béo, quả bơ, các loại hạt, dầu thực vật,...hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

3.2. Chọn ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt có mặt trong nhiều chế độ ăn tốt cho sức khỏe, cũng được khuyến khích ở người già nhằm cung cấp chất xơ, dinh dưỡng tốt cho tiêu hóa và sức khỏe của tim. Các loại ngũ cốc nguyên hạt mà người cao tuổi nên ăn bao gồm: gạo lứt, bánh mì, yến mạch,…

3.3. Chọn thực phẩm giàu chất xơ

Người già thường bị rối loạn tiêu hóa và chất xơ là một trong những dinh dưỡng giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Ăn lượng chất xơ đủ giúp người già ngăn ngừa táo bón, duy trì cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nên ăn các loại rau xanh, trái cây tươi hay ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung chất xơ.

3.4. Chọn protein nạc

Nguồn bổ sung protein phù hợp với người cao tuổi là protein từ các loại đậu, thịt gà, trứng, thịt nạc, cá, các loại hạt,...

3.5. Chọn thực phẩm giàu canxi và Vitamin D

Bệnh lý về xương khớp là một trong những bệnh lý thường gặp nhất ở người già, một trong những nguyên nhân là do thiếu hụt Canxi, Vitamin D. Do vậy, người cao tuổi, người trung niên nên chú ý bổ sung nhiều Canxi, Vitamin D cho hệ xương chắc khỏe từ các loại sữa hay thực phẩm, rau củ quả.

Người cao tuổi nên ăn nhiều thực phẩm giàu Canxi

3.6. Chọn thực phẩm giàu Vitamin B12

Do hệ tiêu hóa yếu hơn mà khả năng hấp thu Vitamin B12 từ thực phẩm ở người cao tuổi giảm đi, do vậy họ thường bị thiếu hụt chất này. Vì thế mà người già được khuyến khích nên ăn nhiều hơn thực phẩm giàu Vitamin B12, điển hình là các loại ngũ cốc.

Dinh dưỡng cho người cao tuổi hợp lý, đầy đủ cùng với chế độ ăn ngủ điều độ, đa dạng, đúng giờ là những điều cơ bản để đảm bảo sức khỏe tốt, làm chậm quá trình lão hóa. Ngoài ra, có thể xem xét bổ sung thêm dinh dưỡng thiếu từ sữa hay các thực phẩm chức năng, tuy nhiên nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ chi tiết hơn.