Khi nào cần truyền hồng cầu khối và lưu ý khi thực hiện

Hồng cầu khối là chế phẩm máu được điều chế từ máu toàn phần của người hiến tặng có khả năng dự trữ nhiều ngày, có thể bổ sung cho người bị mất máu hoặc cần thay máu. Tuy nhiên, không phải bất cứ bệnh nhân nào cũng có thể truyền hồng cầu khối và truyền trong thời gian dài sẽ có thể có những ảnh hưởng nhất định với sức khỏe.

1. Truyền hồng cầu khối như thế nào?

Vì nhiều nguyên nhân bệnh lý hay chấn thương mà con người có thể mất lượng máu lớn trong cơ thể, từ đó dẫn đến nguy kịch. Để khắc phục tình trạng này, dựa trên kết quả nghiên cứu về đặc tính máu, phương pháp truyền máu được ra đời với nguồn máu lấy từ người khác có cùng nhóm máu.

Hồng cầu khối là chế phẩm máu đã được xử lý

Cơ sở lưu trữ máu là ngân hàng, hầu hết chứa máu chưa hoặc đã qua xử lý của các tình nguyện viên tham gia hiến máu. Ở điều kiện thích hợp, máu có thể lưu trữ nhiều ngày và sử dụng bất cứ lúc nào cho những người mất máu hoặc cần thay máu.

Có nhiều dạng chế phẩm máu, trong đó máu thu được giữ nguyên thành phần được gọi là máu toàn phần, ngoài ra còn có máu dòng tiểu cầu, máu dòng huyết tương, máu dòng hồng cầu hay máu khối bạch cầu.

Trong đó, hồng cầu khối là sản phẩm được điều chế từ máu toàn phần, qua công đoạn ly tâm, tách plasma và thêm dung dịch nuôi dưỡng thích hợp. Do đó, hồng cầu khối chứa lượng hồng cầu đậm đặc, hồng cầu rửa có dung dịch bảo quản,...

Dung dịch hồng cầu khối chứa lượng lớn tế bào hồng cầu

Bệnh nhân cần truyền hồng cầu khối sẽ được truyền dung dịch tĩnh mạch như truyền máu bình thường, trong quá trình truyền sẽ được theo dõi các chỉ số như huyết áp, nhịp tim, phản ứng cơ thể,... Điều này đảm bảo người được truyền không gặp phải vấn đề bất thường khi tiếp nhận hồng cầu khối.

2. Khi nào chỉ định truyền hồng cầu khối?

Chỉ định truyền các dạng chế phẩm máu là khác nhau trong các trường hợp bệnh lý khác nhau, trong đó truyền hồng cầu khối thường chỉ định khi bệnh nhân cần tăng nồng độ hemoglobin trong máu, nghĩa là tăng lượng oxy vận chuyển đến các cơ quan.

Cụ thể những bệnh nhân thường cần truyền hồng cầu khối bao gồm:

2.1. Người mắc bệnh thiếu máu mạn tính

Những người mắc bệnh thiếu máu mạn tính thường gặp tình trạng quá tải tuần hoàn, do vậy cơ thể cần lượng lớn hơn oxy để đảm bảo hoạt động sống. Truyền hồng cầu khối giúp xử lý tình trạng này, nghĩa là làm tăng tế bào hồng cầu vận chuyển oxy mà không làm tăng thể tích tuần hoàn.

Ví dụ như những trẻ nhỏ, người già bị thiếu máu mạn tính nhưng không thể điều trị bằng các chất tạo máu như: Vitamin B12, acid folic hay chất sắt,... Ngoài ra, những người bị xuất huyết tiêu hóa nặng, mắc bệnh tim nặng,... cũng có thể cần truyền hồng cầu khối.

Truyền hồng cầu khối giúp cứu sống bệnh nhân mất nhiều máu

2.2. Khi cần truyền máu cấp cứu

Với những người vừa bị mất lượng máu lớn do chấn thương, tai nạn, khi phẫu thuật hoặc cấp cứu cho sản phụ,... sẽ bị thiếu máu cấp tính, truyền hồng cầu khối là cần thiết trong trường hợp này. Hồng cầu khối được truyền sẽ làm tăng vận chuyển oxy nhanh chóng, đồng thời giúp bù nhanh thể tích tuần hoàn.

Đặc biệt, hồng cầu khối nhóm O hoặc cùng nhóm sẽ được ưu tiên sử dụng khi cấp cứu người bệnh mất máu nhiều khi chưa kịp làm xét nghiệm nhóm máu.

Ngoài hồng cầu khối, tùy từng trường hợp mà người bệnh cần truyền cả chế phẩm khác như: hồng cầu đông lạnh, hồng cầu nghèo bạch cầu, hồng cầu rửa,...

3. Truyền hồng cầu khối có ảnh hưởng gì tới sức khỏe không?

Mặc dù giúp cứu sống nhanh chóng cho bệnh nhân mất máu, thiếu máu hay cần thay máu song truyền hồng cầu khối có thể gây những phản ứng không mong muốn với người bệnh. Phản ứng này có thể liên quan đến chế phẩm máu, lượng máu nhận, thành phần máu hoặc bản thân người bệnh. 

Do vậy ngoài truyền hồng cầu khối cứu sống người bệnh, cần có các biện pháp khắc phục, giảm tai biến không mong muốn, tránh gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Hầu hết bệnh nhân truyền hồng cầu khối đều gặp phải tai biến không mong muốn xảy ra sớm hoặc muộn. Vì thế chỉ truyền hồng cầu khối khi thực sự cần thiết.

Truyền lượng lớn hồng cầu khối có thể gây 1 số ảnh hưởng đến cơ thể

Tai biến do truyền hồng cầu khối có thể do truyền lượng quá lớn khiến cơ thể không kịp thích ứng, do nhiễm trùng hoặc do bất đồng miễn dịch. Tùy theo mức độ và loại tai biến mà cách xử lý sẽ khác nhau song hầu hết có thể xử lý được.

3.1. Truyền hồng cầu khối gây phản ứng không mong muốn cấp tính

Bao gồm:

• Nhiễm khuẩn.

• Sốc phản vệ.

• Tổn thương phổi cấp do truyền máu.

• Phản ứng dị ứng, nổi mề đay.

• Phản ứng sốt không do tan máu.

• Tan máu cấp.

3.2. Truyền hồng cầu khối gây phản ứng không mong muốn muộn

Các tai biến xuất hiện muộn nhưng cần theo dõi phát hiện và xử lý, bao gồm:

• Bệnh ghép chống chủ do truyền máu.

• Lây các bệnh qua đường truyền máu: Viêm gan B, C, giang mai, HIV, sốt rét, nhiễm Cytomegalovirus,...

• Tai biến khi truyền hồng cầu khối khối lượng lớn: nhiễm độc citrat, rối loạn huyết động, nhiễm sắt, hạ thân nhiệt,...

Người bệnh truyền hồng cầu khối bị tai biến sớm sẽ có các dấu hiệu sau: Sẩn ngứa, mề đay trên da, sốt, rét run, đau bụng, đau lưng, đau đầu, bồn chồn, lo âu, mất tri giác, lơ mơ, buồn nôn, đột ngột chảy máu nhiều ở những vết thương trước, nước tiểu có huyết sắc tố,... Khi gặp phải những dấu hiệu trên sau khi truyền hồng cầu khối, cần thông báo đến bác sĩ để được điều trị khắc phục, tránh gây nguy hiểm đến sức khỏe.

Cần thông tin cho bác sĩ khi gặp tai biến sau truyền hồng cầu khối như buồn nôn, rét run, nổi mẩn đỏ,...

Như vậy, truyền hồng cầu khối là phương pháp cấp cứu quan trọng giúp bù lại lượng máu đã mất hay thay thế máu có vấn đề nhưng không thể khắc phục được bằng biện pháp khác. Hiện nay, truyền hồng cầu khối được thực hiện tại nhiều bệnh viện, cơ sở y tế song hãy tìm đến địa chỉ có điều kiện vật chất, máy móc cùng các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm để hạn chế tai biến do truyền hồng cầu khối.

Nếu cần hỗ trợ tư vấn thêm về kỹ thuật truyền hồng cầu khối cũng như các tai biến, ảnh hưởng gặp phải sau truyền, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.