Giải đáp thắc mắc: Phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài?

Táo bón là một trong những vấn đề tiêu hóa thường gặp cả ở trẻ nhỏ đến người lớn, nguyên nhân rất đa dạng song thường liên quan đến chế độ ăn uống và sinh hoạt. Táo bón kéo dài ở trẻ nhỏ nếu không được khắc phục sớm có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và sự phát triển của trẻ nhỏ. Vậy cha mẹ phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài?

1. Nhận biết dấu hiệu táo bón ở trẻ em

Táo bón là bệnh về đường tiêu hóa rất thường gặp ở trẻ nhỏ, theo thống kê, có đến 30% trẻ nhỏ bị táo bón nặng, kéo dài hoặc thường xuyên cần được quan tâm. Trẻ được xác định là bị táo bón khi đi tiêu không thường xuyên (ít hơn 3 lần/tuần) hoặc đi tiêu phân cứng khô khiến trẻ bị đau, cảm giác khó chịu, căng thẳng, sợ hãi. 

Táo bón là vấn đề tiêu hóa thường gặp ở trẻ nhỏ

Khi nhận biết táo bón sớm ở trẻ và khắc phục tốt nguyên nhân, bệnh sẽ nhanh chóng được xử lý. Tuy nhiên không ít bậc phụ huynh chủ quan dẫn đến táo bón kéo dài, thậm chí trở thành mạn tính khiến tâm lý và sức khỏe của trẻ bị ảnh hưởng.

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy trẻ đang bị táo bón, nếu trẻ có trên 2 dấu hiệu nghĩa là cần được can thiệp xử lý:

• Đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi lần.

• Cảm giác khó chịu, trẻ cau có, đau đớn, căng thẳng khi đi tiêu.

• Phân to và cứng, kích thước lớn và không thường xuyên, cũng có trường hợp phân trẻ bị táo bón như phân dê.

• Phân cứng gây nứt rách, chảy máu hậu môn ở trẻ.

• Trẻ khi đi tiêu phải rặn nhiều, có hành vi nín giữ phân khiến bệnh càng thêm nghiêm trọng.

• Có hiện tượng nứt hậu môn, đi ngoài chảy máu.

Những dấu hiệu trên khá dễ nhận biết, cha mẹ cần theo dõi và quan sát khi trẻ đi tiêu để biết rằng trẻ đang bị táo bón.

 Táo bón gây đau đớn, khó đi vệ sinh ở trẻ nhỏ

2. Táo bón kéo dài ở trẻ gây ảnh hưởng như thế nào?

Táo bón kéo dài ở trẻ nhỏ nếu không điều trị tốt có thể trở thành mạn tính và gây ra nhiều hậu quả với cả sức khỏe lẫn tâm sinh lý của trẻ. Những hậu quả có thể kể đến bao gồm:

2.1. Gây tích tụ độc tố trong cơ thể

Việc đi tiêu thường xuyên, thậm chí là hàng ngày là một thói quen tốt giúp cơ thể thải độc tố ra ngoài hiệu quả. Tuy nhiên với trẻ bị táo bón, không thể đi đại tiện hàng ngày dù cha mẹ cố gắng tập cho trẻ thói quen đi tiêu đúng giờ. Từ đó, chất thải và độc tố bị tồn đọng trong thời gian dài hơn trong cơ thể trẻ, ảnh hưởng trực tiếp đến các cơ quan của hệ tiêu hóa và cả những cơ quan xa hơn.

2.2. Gây bệnh trĩ

Trĩ là bệnh thường gặp ở người trưởng thành, song vẫn có không ít trẻ nhỏ bị trĩ nội, trĩ ngoại, thậm chí bị nặng và cần can thiệp phẫu thuật. Trong đó, táo bón kéo dài là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tổn thương hậu môn và bệnh trĩ của trẻ. 

Trẻ khi đi tiêu do bị táo bón nên càng cố sức rặn khiến cho các búi trĩ ngày càng lớn hơn, va quệt và có thể gây chảy máu hậu môn.

Cẩn thận táo bón kéo dài gây nứt hậu môn

2.3. Gây nứt hậu môn

Nứt hậu môn là tình trạng khiến trẻ đau đớn nhất, thậm chí là sợ hãi mỗi lần đi tiêu và càng cố nín nhịn khiến phân tích trữ trong đại trực tràng lâu hơn. Phân lớn và rắn chắc gây tổn thương đến ống hậu môn và dẫn đến nứt hậu môn, khiến trẻ đi đại tiện ra máu và vô cùng đau đớn.

Nhiều trường hợp trẻ bị chảy máu nhiều gây thiếu máu nếu cha mẹ không phát hiện và khắc phục sớm cho trẻ.

2.4. Gây đau đớn

Táo bón kéo dài ở trẻ cùng các hậu quả khiến trẻ đau đớn khi đi tiêu, vì thế mà thường sợ hãi và nhịn đi đại tiện khi có nhu cầu. Cha mẹ nên dặn trẻ không nên nín nhịn lâu ngày, việc này càng khiến táo bón nặng hơn và trẻ sẽ đau đớn nhiều hơn khi phải đi tiêu.

2.5. Gây bệnh hậu môn trực tràng

Khối phân lớn do táo bón có thể gây tổn thương, viêm nhiễm vùng niêm mạc trực tràng và ống hậu môn gây ra nhiều bệnh lý. Những trẻ bị táo bón kéo dài dễ bị nhiễm trùng hậu môn, áp xe cạnh hậu môn, rò hậu môn,… khi trưởng thành hơn người không mắc táo bón.

Táo bón ở trẻ làm tăng nguy cơ mắc bệnh hậu môn trực tràng

Bên cạnh đó, táo bón kéo dài còn làm tăng nguy cơ bị viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ, cũng khiến cho ruột già dễ bị suy yếu, tạo thành túi thừa đại tràng và gây thủng ruột.

2.6. Tắc ruột

Phân ứ đọng trong đại trực tràng lâu ngày có thể gây bán tắc ruột hoặc tắc ruột hoàn toàn. Cần nhận biết dấu hiệu sớm tắc ruột ở trẻ nhỏ để can thiệp như: đau quặn bụng từng cơn liên tục, chướng bụng, không đi tiêu hoặc xì hơi được.

2.7. Ảnh hưởng đến tâm lý

Táo bón kéo dài có thể khiến trẻ ăn uống kém, ăn không ngon, ngủ kém, khóc nhiều, cơ thể mệt mỏi. Trẻ có xu hướng sợ ăn do sợ phải đi đại tiện, do vậy dễ bị thiếu dinh dưỡng và chậm phát triển hơn.

Như vậy, táo bón kéo dài gây ra nhiều hậu quả về sức khỏe, tinh thần và sự phát triển của trẻ nhỏ. Cần can thiệp sớm để trị táo bón dứt điểm, giúp trẻ thoải mái tinh thần và phát triển tốt hơn.

3. Cha mẹ phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài?

Trẻ bị táo bón kéo dài có thể là táo bón thực thể hoặc táo bón chức năng, trong đó chế độ dinh dưỡng có mối liên hệ chặt chẽ. Muốn chữa táo bón cho trẻ thì đầu tiên là cần thay đổi chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tốt cho hệ tiêu hóa cùng với thói quen sinh hoạt hàng ngày phù hợp.

Vậy cụ thể phải làm gì khi trẻ bị táo bón kéo dài? Dưới đây là những việc đơn giản cha mẹ có thể áp dụng ngay.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp rất quan trọng để điều trị và phòng ngừa táo bón

3.1. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý

Để khắc phục phòng ngừa táo bón, chế độ ăn của trẻ cần bổ sung nhiều chất xơ, vitamin từ rau xanh, ngũ cốc, trái cây,…. Như vậy, trẻ không chỉ dễ đi tiêu, đi tiêu thường xuyên hơn mà phân cũng mềm nhỏ hơn.

Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý cho trẻ uống nhiều nước, ăn sữa chua hoặc men tiêu hóa, tình trạng táo bón cũng được cải thiện hiệu quả.

3.2. Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày

Những thói quen sinh hoạt xấu có thể là nguyên nhân dẫn đến táo bón ở trẻ, cần hướng dẫn trẻ vận động cơ thể thường xuyên, rèn luyện thói quen đại tiện đều đặn, tư thế ngồi đúng khi đi vệ sinh.

Nếu các biện pháp tự cải thiện trên không hiệu quả, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để được điều trị can thiệp. Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.