Điều trị và phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Viêm mũi dị ứng là một căn bệnh hô hấp có khả năng xảy ra ở bất kỳ ai. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng phức tạp và tiềm ẩn nguy hiểm. Vậy để ngăn ngừa và điều trị hiệu quả viêm mũi dị ứng ở trẻ em, cha mẹ cần thực hiện những biện pháp gì?

1.   Lí do viêm mũi dị ứng ở trẻ em?

Viêm mũi dị ứng ở trẻ tiến triển khi niêm mạc mũi bên trong bị viêm, quá trình này xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên. Bệnh viêm mũi dị ứng hoạt động bằng cách giải phóng histamin dẫn đến sưng, ngứa, tăng xuất tiết dịch mũi.

Nguy cơ viêm mũi dị ứng ở trẻ tăng lên do thời tiết lạnh, ô nhiễm không khí và hệ thống miễn dịch của trẻ yếu. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm hắt hơi, ngứa mũi, sổ mũi và trẻ thường quấy khóc nhiều, đặc biệt là vào ban đêm. Nếu không được điều trị một cách hiệu quả, bệnh có thể tiến triển thành các biến chứng như viêm xoang, viêm họng và các vấn đề khác.

Viêm mũi dị ứng là một căn bệnh liên quan đến đường hô hấp

Viêm mũi dị ứng được phân loại thành hai loại:

Viêm mũi dị ứng theo mùa

Viêm mũi dị ứng chủ yếu được gây ra bởi các tác nhân như bụi, phấn hoa, lông chó mèo, bào tử nấm và sự biến đổi thất thường của thời tiết.

Viêm mũi dị ứng thường xuất hiện phổ biến trong mùa đông và mùa xuân ở miền Bắc Việt Nam, khi phấn hoa lan tỏa nhiều và độ ẩm không khí cao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc.

Viêm mũi dị ứng quanh năm

Có trẻ sinh ra đã dị ứng với những tác nhân môi trường và dẫn đến bị viêm mũi dị ứng. Thường thì các tác nhân gây bệnh phổ biến đó là: lông chó mèo, thực phẩm, phấn hoa..

Bệnh viêm mũi dị ứng có ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của trẻ

2. Phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em 

Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ khi trẻ có dấu hiệu bị viêm mũi thay vì tự ý sử dụng thuốc.

Trẻ nhỏ là một nhóm đối tượng đặc biệt cần được chú ý khi sử dụng thuốc hoặc các loại thực phẩm chức năng. Mục tiêu của quá trình điều trị là giảm thiểu triệu chứng một cách tối đa bằng cách sử dụng thuốc có tác dụng phụ ít nhất.

Đồng thời, việc xác định tác nhân gây dị ứng cho trẻ là rất quan trọng để giới hạn tiếp xúc của trẻ với những tác nhân này, nhằm ngăn chặn tình trạng bệnh trở nên nặng hơn và tái phát nhiều lần. Những nhân tố phổ biến nhất bao gồm lông động vật, như chó, mèo, phân chim và khói bụi.

Hiện nay, có sẵn nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em, bao gồm hai nhóm chính là thuốc dùng tại chỗ và thuốc uống.

Điều trị bằng các loại thuốc dùng trực tiếp tại chỗ

Nước muối sinh lý, hay còn gọi là dung dịch Natri Clorid 0.9% (NaCl), có thể được sử dụng thường xuyên làm thuốc nhỏ mũi cho trẻ em. Nước muối sinh lý không chỉ an toàn mà còn có khả năng làm sạch mũi và hiệu quả trong việc làm loãng dịch mũi. Bên cạnh việc sử dụng nước nhỏ mũi, trẻ em cũng có thể dùng NaCl dưới dạng phun xịt để làm sạch và thông mũi.

Các loại thuốc xịt mũi chứa glucocorticoid như Becotide, Nasacort và Flixonase có thể được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng. Nhưng việc sử dụng lâu dài không được khuyến nghị vì có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ.

Mặc dù các thuốc nhỏ mũi co mạch như oxymetazolin, naphazolin thường được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng, nhưng không nên tự ý sử dụng cho trẻ em do tác dụng phụ gây tím tái, choáng, khó thở và các biểu hiện khác. Cha mẹ cần tuân thủ nguyên tắc không cho trẻ sử dụng thuốc này trừ khi có chỉ dẫn từ bác sĩ.

Nước muối sinh lý có thể được sử dụng làm thuốc nhỏ mũi cho trẻ

Điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ bằng các loại thuốc uống

Việc sử dụng nhóm thuốc uống sau đây chỉ được thực hiện khi có hướng dẫn và chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa:

• Để điều trị viêm mũi dị ứng và giảm các triệu chứng như sổ mũi, nhầy mũi, ngứa mũi và chảy nước mắt, trẻ có thể sử dụng các loại thuốc kháng histamin như loratadin, clorpheniramin và cetirizin. Tuy nhiên, thuốc không có hiệu quả trong việc giảm tình trạng nghẹt mũi.

• Việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh uống chỉ được áp dụng trong trường hợp viêm mũi dị ứng của trẻ có liên quan đến nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, cha mẹ không được tự ý mua kháng sinh cho trẻ uống khi chưa có chỉ định và kê đơn từ bác sĩ.

• Trong viêm mũi và viêm xoang nặng, đặc biệt khi trẻ không phản ứng với các loại thuốc điều trị khác, thường sử dụng thuốc uống chứa glucocorticoid.

Các loại thuốc uống cường giao cảm như phenylephrine, ephedrine, pseudoephedrine thường được sử dụng để điều trị viêm mũi dị ứng và viêm xoang ở người lớn, tuy nhiên không nên sử dụng cho trẻ em.

3. Những biện pháp phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ em là gì?

Để chăm sóc trẻ em có cơ địa nhạy cảm, dễ bị viêm mũi dị ứng, phụ huynh có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau đây:

• Thực hiện việc rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý là điều cần thiết cho trẻ, đặc biệt khi trẻ tiếp xúc với môi trường bên ngoài hoặc khi thời tiết giá lạnh.

• Duy trì phòng ốc luôn sạch sẽ, thông thoáng. Đối với trẻ em đang mắc viêm mũi dị ứng, trước khi đi ngủ cha mẹ có thể sử dụng khăn ấm lau nhẹ nhàng hai bên cánh mũi để giúp trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ.

• Để giảm nguy cơ trẻ bị viêm mũi dị ứng do tiếp xúc với lông chó mèo và phấn hoa, nên hạn chế trồng hoa và nuôi chó mèo trong môi trường gần gũi với trẻ.

• Trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy, hãy đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ. Dạy trẻ cách đánh răng và sử dụng nước súc miệng để giúp bảo vệ sức khỏe của hệ hô hấp và răng miệng của trẻ luôn được duy trì trong tình trạng tốt.

• Để tăng cường sức đề kháng cho trẻ, cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng cân đối, bao gồm việc tiêu thụ nhiều rau và hoa quả tươi nhằm cung cấp các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C. Hơn nữa, việc trẻ đảm bảo ngủ đúng giờ giấc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức đề kháng của cơ thể, giúp đối phó với các tác nhân gây bệnh nói chung và viêm mũi dị ứng nói riêng.

• Trong những ngày chuyển mùa, cần đặc biệt chú trọng việc giữ ấm cho cơ thể trẻ.

Nên giữ ấm cho trẻ khi đi ra ngoài

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là một tình trạng phổ biến và thường không nguy hiểm. Tuy vậy, cha mẹ không nên xem thường và cần đưa trẻ đi khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào. Trong trường hợp cần tư vấn về sức khỏe, các bậc phụ huynh có thể liên hệ với MEDLATEC qua số hotline 1900 56 56 56 để nhận được sự hỗ trợ.