Đã có vaccine đậu mùa khỉ chưa? Nên tiêm hay không?

Bệnh đậu mùa tuy chưa có phương pháp điều trị cụ thể nhưng sử dụng vaccine được xem là cách kiểm soát bệnh hiệu quả. Vậy hiện tại đã có vaccine đậu mùa khỉ hay chưa và liệu có nên tiêm hay không?

1. Những điều cần biết về bệnh đậu mùa khỉ

Nắm rõ đối tượng mắc bệnh đậu mùa khỉ là ai, triệu chứng ra sao sẽ giúp nhận biết, phòng và trị bệnh đúng cách. Cụ thể như sau:

Ai có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rất nhiều trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ là do quan hệ tình dục đồng giới ở những người đàn ông. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là virus sẽ không lây trong cộng đồng. Hầu như bất kỳ ai cũng có thể mắc phải căn bệnh này khi tiếp xúc trực tiếp da với da hoặc dịch tiết.

Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ

Theo thông tin được đăng tải của Bộ Y tế, các triệu chứng chính yếu của bệnh đậu mùa khỉ là sốt, phát ban dạng phỏng nước, sưng hạch ngoại vi. Ngoài ra, nó có thể gây các biến chứng nặng dẫn đến tử vong. Hiện nay, bệnh được chia thành 3 thể như sau:

• Thể không triệu chứng: Người mắc bệnh không có bất kỳ triệu chứng lâm sàng nào.

• Thể nhẹ: Các triệu chứng có thể tự biến mất sau 2 - 4 tuần mà không cần áp dụng các biện pháp điều trị.

• Thể nặng: Thường gặp ở các nhóm đối tượng có nguy cơ cao như phụ nữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người có bệnh lý nền, người suy giảm miễn dịch… Thể này có thể gây tử vòng ở tuần thứ 2 của bệnh với các triệu chứng như nhiễm khuẩn da, sốt kéo dài, dịch nốt phỏng đục, viêm phổi, viêm não,…

Triệu chứng của đậu mùa khỉ là sốt, kèm theo đó là các nốt phát ban đỏ dạng nước

Đặc biệt, nếu nhận thấy 5 dấu hiệu nguy hiểm sau thì cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để điều trị:

• Suy giảm thị lực.

• Giảm ý thức, hôn mê, co giật.

• Suy hô hấp.

• Chảy máu, giảm số lượng nước tiểu.

• Các dấu hiệu của tình trạng nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn.

2. Hiện tại đã có vaccine đậu mùa khỉ hay chưa?

Một trong những vấn đề nóng và được quan tâm nhất hiện nay là đã có vaccine đậu mùa khỉ hay chưa. Theo các chuyên gia y tế, virus gây bệnh đậu mùa khỉ có mối liên quan vô cùng mật thiết với virus gây bệnh đầu mùa thường. 

Do đó, chủng ngừa bằng vaccine đậu mùa thông thường có thể bảo vệ khỏi bị bệnh đậu mùa khỉ. Cụ thể, những người đã tiêm vaccine có thể được bảo vệ đến 85% trước căn bệnh hết sức nguy hiểm này. Đây cũng là lý do Bộ Y tế ban hành quy định sử dụng vaccine để phòng bệnh cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Vaccine đậu mùa khỉ có thể mang lại hiệu quả bảo vệ đến 85%

Mặc dù vậy vào ngày 08-05-1980, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã tuyên bố xóa sổ căn bệnh này và khuyến cáo ngừng tiêm chủng vaccine. Điều này khiến cho không còn nhiều quốc gia có dự trữ loại vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ.

Bên cạnh đó, các dây chuyền sản xuất đã bị đóng cửa từ lâu và chỉ một vài nước đang tái khởi động lại. Thế nên ở thời điểm hiện tại chưa có bất kỳ chỉ định nào về việc tiêm vaccine rộng rãi với người dân. Theo báo cáo mới nhất, Hoa Kỳ hiện có 100 triệu liều vaccine nằm trong Chiến lược dự trữ quốc gia, bao gồm:

• ACAM2000: Được dùng để chủng ngừa cho người từ 18 tuổi trở lên và có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa cao. Vaccine đạt được hiệu quả bảo vệ sau tiêm 28 ngày, người được tiêm phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn sự lây lan của virus từ vaccine.

• MVA-BN: Là một loại vaccine mới được phát triển để phòng bệnh đậu mùa và dùng dưới dạng hai mũi, tiêm dưới da và cách nhau 4 tuần. Người tiêm MVA-BN chỉ được xem là đã chủng ngừa khi tiêm đủ cả 2 liều theo đúng quy định.

Dựa trên những đặc tính của từng loại, hiện chỉ có vaccine MVA-BN hay còn được gọi là Jynneos được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chấp thuận sử dụng. Mục đích của loại vaccine này là để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho người.

3. Hiệu quả của vaccine đậu mùa khỉ ra sao?

Các dữ liệu về việc sử dụng vaccine phòng bệnh đậu mùa tại châu Phi cho thấy, hiệu quả bảo vệ mà nó mang lại đạt ít nhất 85% trước sự tấn công của virus gây bệnh. Đây là kết luận được đưa ra từ một nghiên cứu lâm sàng về tính sinh miễn dịch của vaccine MVA-BN.

Nếu tiêm sau khi tiếp xúc người bệnh, vaccine đậu mùa khỉ cũng mang lại hiệu quả cao

Các nhà khoa học cũng tin rằng thậm chí ngay cả khi tiêm phòng sau khi tiếp xúc với người bệnh, vaccine đậu mùa khỉ có thể giúp ngăn ngừa hoặc khiến căn bệnh trở nên ít nghiêm trọng hơn. Cụ thể, nó có thể phòng ngừa bệnh nếu người bị nhiễm virus được tiêm trong vòng 4 ngày kể từ khi tiếp xúc.

Nếu tiêm trong vòng 2 tuần kể từ khi tiếp xúc với người mắc bệnh, vaccine có thể giúp hạn chế các triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm này. Dẫu vậy, hiệu quả bảo vệ vẫn sẽ tốt nhất nếu người bệnh được tiêm trước khi tiếp xúc với nguồn lây, việc tiêm sau chỉ giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm sự nghiêm trọng mà thôi.

4. Có nên tiêm vaccine đậu mùa khỉ hay không?

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam, việc có nên tiêm vaccine đậu mùa khỉ hay không phụ thuộc vào việc bạn đang có đang nằm trong nhóm nguy cơ cao hay không. Cụ thể, nhóm này bao gồm những đối tượng như sau:

• Người đã tiếp xúc với người bệnh: Cần được tiêm phòng sau phơi nhiễm.

• Người hỗ trợ các trường hợp mắc bệnh: Tiêm chủng chủ động cho nhóm này để phòng ngừa lây nhiễm gồm nhân viên y tế, nhân viên làm việc tại các phòng xét nghiệm.

Một lý do khác khiến vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ không được tiêm đại trà là bởi virus không dễ lây lan, bệnh có thể tự khỏi sau một thời gian điều trị. Tóm lại, nếu bạn không thuộc nhóm nguy cơ cao thì không cần thiết phải tiêm vaccine đậu mùa khỉ.

Nếu có dấu hiệu nghi ngờ bệnh, khách hàng nên đến Bệnh viện để bác sĩ kiểm tra

Mọi thắc mắc liên quan đến bệnh cũng như vaccine đậu mùa khỉ, quý khách hàng có thể đến chuyên khoa Truyền nhiễm của MEDLATEC. Hoặc liên hệ qua số hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn và hỗ trợ tận tình.