Chuyên gia giải đáp: Xét nghiệm men gan có phát hiện viêm gan bí ẩn không?

Gần đây xuất hiện một căn bệnh viêm gan bí ẩn do các nhà khoa học vẫn chưa xác định được rõ ràng nguyên nhân gây bệnh. Đặc biệt, viêm gan bí ẩn lại chủ yếu gặp phải ở đối tượng là trẻ em và tập trung nhiều nhất ở những trẻ dưới 10 tuổi. Điều này làm dấy lên không ít lo ngại cho các bậc phụ huynh và nhiều người đều có chung một câu hỏi liệu xét nghiệm men gan có phát hiện viêm gan bí ẩn không? Bài viết sau sẽ cung cấp câu trả lời cho thắc mắc này.

1. Cập nhật tình hình viêm gan bí ẩn trên toàn thế giới

Tình trạng viêm gan xảy ra khi có virus tấn công cơ quan này, hoặc người bệnh bị tổn thương gan do lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn trong thời gian dài. Cũng có người bị viêm gan sẽ tự khỏi nhưng nếu không chữa trị sớm và đúng cách thì viêm gan có thể tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng, nguy cơ cao phải cấy ghép gan hoặc thậm chí là tử vong.

Trong một vài tháng vừa qua, trên thế giới ghi nhận nhiều ca bị viêm gan và xuất hiện phần lớn là ở trẻ nhỏ mà không xác định được nguyên nhân gây bệnh. Theo báo cáo từ WHO cho hay: đã có ít nhất 278 ca bệnh nhi bị viêm gan cấp, rải rác ở hơn 20 quốc gia tại Đông Nam Á, châu Âu, Tây Thái Bình Dương. Trong đó có 10 trẻ đã tử vong và có tới 10% trẻ phải thực hiện ghép gan.

 Sau Covid-19, viêm gan bí ẩn thực sự là một mối lo ngại mới đối với sức khỏe của trẻ

Hiện Việt Nam chưa xuất hiện trường hợp trẻ nhỏ nào mắc viêm gan bí ẩn nhưng với tình trạng các ca bệnh đang gia tăng và lây lan nhanh chóng như hiện nay thì nguy cơ viêm gan xâm nhập là rất cao. 

Các chuyên gia y tế tỏ ra lo ngại trước đợt bùng phát căn bệnh này vì trẻ em thường rất hiếm khi bị viêm gan. Mặt khác nguyên nhân dẫn đến viêm gan cấp với số lượng trẻ mắc ngày càng cao còn là một ẩn số chưa tìm ra lời giải đáp.

2. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng viêm gan bí ẩn này là gì?

Dưới đây là một số giả thiết nghi ngờ nguyên nhân dẫn đến viêm gan bí ẩn ở trẻ là do:

• Adenovirus: virus này không phải là mới và có nhiều đơn vị y tế tại Việt Nam đã có đủ năng lực để xét nghiệm tìm ra Adenovirus. Tuy nhiên rất có thể chủng đột biến của virus này mới là thủ phạm gây viêm gan bí ẩn. Chúng ta vẫn phải chờ đợi thêm các kết quả nghiên cứu từ chuyên gia trên thế giới để khẳng định virus nào là căn nguyên gây bệnh, có phải do chủng đột biến hay không;

• SARS-CoV-2: hiện chưa có đủ bằng chứng khoa học chứng minh mối liên quan giữa virus SARS-CoV-2 và viêm gan cấp ở trẻ nhỏ;

• Do lây virus từ chó, mèo cảnh: thú cưng cũng có thể là vật trung gian vận chuyển mầm bệnh và lây sang con người. Thực tế đã cho thấy có một căn bệnh là Toxocara canis (giun đũa ký sinh trong chó mèo) truyền bệnh cho người. Đáng lưu ý, Toxocara canis cũng có biểu hiện gây viêm gan, tuy nhiên triệu chứng viêm gan ở người mắc Toxocara canis không rầm rộ như các trường hợp viêm gan bí ẩn đã được báo cáo gần đây. 

3. Triệu chứng ở trẻ bị viêm gan bí ẩn

Các dấu hiệu nhận biết khi trẻ mắc viêm gan bí ẩn bao gồm:

• Nước tiểu có màu sẫm, phân xám;

• Sốt cao, buồn nôn hoặc nôn;

• Đau cơ và khớp

• Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy;

• Mệt mỏi, ủ rũ cả ngày;

• Vàng mắt, vàng da.

Thú cưng như chó, mèo đang là một trong các suy đoán về vật trung gian làm lây nhiễm bệnh viêm gan bí ẩn

Trẻ có thể chỉ có một số (không bao gồm tất cả) triệu chứng nêu trên. Phụ huynh cần hết sức chú ý đến các biểu hiện của trẻ và đưa trẻ nhập viện để được điều trị sớm khi tình trạng không được cải thiện.

4. Xét nghiệm men gan có phát hiện viêm gan bí ẩn không?

Trong số những trường hợp bị viêm gan bí ẩn, có nhiều trẻ tự khỏi bệnh nhưng cũng có không ít trẻ có diễn tiến xấu đi, thậm chí là trở nặng cần phải ghép gan hoặc tử vong. Nhiều cha mẹ vô cùng lo sợ và hoang mang trước tình trạng này và có chung một băn khoăn rằng liệu xét nghiệm men gan có phát hiện viêm gan bí ẩn không?

Đã có nhiều bậc phụ huynh khi con mình có một số biểu hiện như tiêu chảy, đau bụng,... đã sốt sắng cho trẻ thực hiện xét nghiệm men gan. Vậy điều này có thực sự là cần thiết và hữu dụng?

Chia sẻ từ các chuyên gia y tế:

Xét nghiệm men gan là một dạng xét nghiệm sinh hóa phổ biến và nhiều cơ sở có đủ năng lực để thực hiện xét nghiệm này. Tuy nhiên để tìm ra nguyên nhân dẫn đến viêm gan bí ẩn thì không hề đơn giản vì bệnh đòi hỏi các chẩn đoán và xét nghiệm chuyên sâu. Trong khi đó xét nghiệm men gan thông thường chỉ có tác dụng giúp phát hiện ra các tổn thương ở gan, kiểm tra chức năng gan,... chứ không thể chẩn đoán được viêm gan bí ẩn.

Sau khi xét nghiệm men gan, bác sĩ cần phải nghiên cứu căn nguyên dẫn tới các tổn thương này ở gan. Trong trường hợp nghi nhiễm virus Adeno thì sẽ tiếp tục tiến hành các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán. 

Đáng lưu ý là để thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán tình trạng viêm gan cấp thì các cơ sở y tế phải có phòng thí nghiệm đạt chuẩn, máy móc công nghệ cao, có thiết bị test PCR hay huyết thanh chẩn đoán,... nên không phải đơn vị nào cũng có thể làm được xét nghiệm này.

5. Các biện pháp phòng ngừa viêm gan bí ẩn

Hiện Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào nghi mắc viêm gan bí ẩn ở trẻ. Tuy nhiên nước ta lại là một trong những quốc gia thuộc vùng dịch tễ của viêm gan B với tỷ lệ nhiễm khoảng 8,1% (theo thống kê của WHO). Để phòng ngừa rủi ro mắc viêm gan bí ẩn cũng như các bệnh viêm gan khác, các bậc phụ huynh nên thực hiện những biện pháp sau:

• Hướng dẫn trẻ luôn vệ sinh thân thể sạch sẽ, đúng cách: sát khuẩn tay sau khi đi vệ sinh và trước khi dùng bữa, thường xuyên đeo khẩu trang;

• Nếu gia đình có vật nuôi thì cần vệ sinh sạch sẽ và tẩy giun cho chúng định kỳ;

• Đảm bảo cân bằng dinh dưỡng cho trẻ;

• Thực hiện ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm;

• Đăng ký tiêm chủng đầy đủ cho trẻ, giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, tiêm phòng viêm gan A, B theo khuyến cáo từ các cơ quan y tế;

• Giúp trẻ nâng cao thể chất và sức đề kháng bằng cách cho trẻ vận động và tập thể dục mỗi ngày, tham gia vào các hoạt động ngoài trời;

• Trong trường hợp nhận thấy trẻ có các dấu hiệu của viêm gan cấp, người nhà nên đưa trẻ đi viện và theo dõi chặt chẽ các biểu hiện của trẻ, chăm sóc trẻ theo khuyến cáo của bác sĩ. Nếu trẻ đi tiểu sẫm màu, vàng da, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy,... thì cần liên hệ ngay tới cơ quan y tế để được xét nghiệm càng sớm càng tốt. Nếu được điều trị đúng cách và kịp thời, viêm gan cấp có thể được chữa khỏi, tỷ lệ phục hồi cao và ít để lại biến chứng lâu dài;

• Cha mẹ cần giữ bình tình, không tự ý cho trẻ dùng thuốc mà không có chỉ định hay hướng dẫn từ bác sĩ vì dễ khiến trẻ lâm vào tình trạng ngộ độc gan, bệnh càng thêm nặng khó điều trị.

Nên hướng dẫn và tạo thói quen vệ sinh cơ thể sạch sẽ cho trẻ để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm

Như vậy, xét nghiệm men gan có phát hiện viêm gan bí ẩn không thì câu trả lời là không. Cần phải kết hợp nhiều biện pháp chẩn đoán mới xác định được viêm gan bí ẩn.

6. Xét nghiệm Adenovirus nay đã có thể thực hiện tại Hệ thống Y tế MEDLATEC 

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là nơi quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, kết hợp với Trung tâm Xét nghiệm được trang bị hệ thống máy móc hiện đại đạt chứng nhận ISO 15189:2012 và CAP, nhập khẩu từ nước ngoài có thể đáp ứng những loại xét nghiệm đòi hỏi kỹ thuật phức tạp, trong đó bao gồm cả xét nghiệm Adeno virus giúp cho ra kết quả nhanh chóng với tỷ lệ chính xác cao.

Xét nghiệm Adenovirus tại MEDLATEC đang được triển khai theo 2 hình thức chính như sau:

• Test nhanh Adenovirus/ Rotavirus:

• Trả kết quả sau 60 phút nhận mẫu;

• Sử dụng mẫu phân để xét nghiệm;

• Chi phí thực hiện: 239.000 VNĐ/mẫu;

• Địa điểm phục vụ: xét nghiệm trực tiếp tại Bệnh viện/Phòng khám hoặc dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC khu vực Hà Nội.

• Test PCR Adeno virus:

• Trả kết quả sau 3 - 4 ngày nhận mẫu;

• Sử dụng dịch hô hấp - tỵ hầu để xét nghiệm;

• Chi phí thực hiện: 1.300.000 VNĐ/mẫu;

• Địa điểm phục vụ: xét nghiệm trực tiếp tại Bệnh viện/Phòng khám hoặc dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC trên toàn quốc.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có thêm những thông tin hữu ích về bệnh viêm gan bí ẩn đang lây lan ở trẻ nhỏ. Để được giải đáp và tư vấn chi tiết hơn, xin vui lòng liên hệ tới Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.