Cây sâm cau: Đặc điểm nhận biết và lưu ý khi sử dụng

Cây sâm cau nổi tiếng với tác dụng cải thiện chức năng sinh lý nam. Theo Đông y thì đây là một loại thuốc có vị ấm, tốt cho thận,.. Chính bởi khả năng cải thiện đời sống sinh lý hiệu quả cho nam giới nên loại cây này ngày càng được sử dụng rộng rãi. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những thông tin cơ bản nhất về cây sâm cau.

1. Đặc điểm nhận biết và khu vực phân bố cây sâm cau

Cây sâm cau tương đối phổ biến tại Việt Nam. Hiện nay, loài thực vật này đang phân bố tại khá nhiều khu vực. Muốn sử dụng sâm cau hiệu quả đòi hỏi bạn phải nhận biết chính xác đặc điểm bên ngoài, lựa chọn đúng sâm cau chất lượng. 

1.1. Đặc điểm

Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ không khó để nhận biết cây sâm cau với những loài thực vật khác. 

Hình ảnh một cây sâm cau trong thực tế

• Thân cây: Thuộc nhóm thực vật thân thảo với chiều cao trung bình từ 20cm đến 30 cm. Thân cây của sâm cau có hình trụ dài, phát triển tương đối thẳng, gần như không bao giờ phân nhánh. Giống như nhiều loại cao khác, thân của sâm cau thường chia đốt rõ nét. 

• Lá: Mọc thành từng cụm từ vị trí thân thể trở đi, hình dáng của lá tương tự như mũi mác. Chiều dài trung bình của mỗi chiếc lá là từ 20cm đến 30cm, phiến lá rộng từ 3cm trở lại. Hệ thống gân lá sắp xếp song song, phần cuống lá dài trung bình 10 cm. Tổng thể lá nhìn tương đối to và thon dài. 

• Hoa: Mọc theo cụm vị trí của từng cái lá, hoa nhỏ gần giống hình trái xoan với màu vàng khá đặc trưng. Số lượng cánh hoa thường là 5 cánh hoặc 6 cánh.

• Rễ: Nhánh rễ chính có xu hướng phát triển thành củ, ăn sâu xuống lòng đất. Củ của loại cây này rất giống với củ sâm, màu đỏ đối với nhánh dễ chính. Còn với nhánh dễ phụ, kích thước nhỏ hơn phát triển sang ngang thay vì tập trung ăn sâu xuống đất. 

• Quả: Hình thoi tương tự như trái cau thông thường như kích thước nhỏ hơn, chiều dài của quả thường chỉ từ 1.2cm đến 1.5cm. 

1.2. Khu vực phân bố

Cây sâm cau sẽ phát triển mạnh nhất tại nơi ẩm ướt. Sâm câu ưa ánh sáng nhưng vẫn sinh trưởng khá tốt trong điều kiện ánh sáng không mạnh. Loài cây này hay mọc ở khu vực đất có độ màu mỡ, dinh dưỡng trong đất dồi dào. Ngoài ra cây cũng có thể mọc được trên cả núi đá nhưng sinh trưởng không mạnh mẽ bằng đất màu. 

Hoa và quả của sâm cau gần như xuất hiện quanh năm. Trung Quốc, Việt Nam và một số nước thuộc khu vực Đông Nam Á đều có điều kiện phù hợp để cây sâm cau phát triển. 

Tại Việt Nam, cây sâm cau chủ yếu trồng ở một số tỉnh vùng núi phía Bắc. Tuy vậy giai đoạn trước năm 1980, sâm cau từng bị khai thác tràn lan dẫn đến số lượng loài cây để giảm hẳn, thậm chí khan hiếm một thời gian. 

2. Tác dụng nổi bật của cây sâm cau

Cải thiện chức năng sinh lý nam, giảm đau nhức xương khớp, hỗ trợ điều trị hen suyễn và tiêu chảy là một số tác dụng nổi bật của cây sâm cau. 

2.1. Cải thiện sinh lý nam

Trong rễ của cây sâm cau chứa một lượng lớn Curculigin A. Đây là một chất kích thích khả năng tình dục cực mạnh ở nam giới. Sau một thời gian sử dụng rễ sâm cau, chất lượng và hiệu suất quan hệ có thể tăng gấp đôi. 

Rễ của cây sâm cau chứa một lượng lớn Curculigin A, cải thiện sinh lý nam

Không chỉ phần dễ mà phần thân của cây sâm cau cũng chứa khá nhiều hoạt chất Curculigin A. Nhìn chung, thân và rễ sâm cau là dược liệu hoàn hảo cho nam giới cần cải thiện đời sống sinh lý. 

Bên cạnh Curculigin A thì trong thân và rễ sâm cau còn chứa cycloartan triterpen saponin. Nhóm hoạt chất này sẽ kích thích khả năng sản sinh hormone testosterone, giảm bớt tình trạng co thắt, tăng khả năng co giãn.  

Đặc biệt, cycloartan triterpen saponin còn kích thích hoạt động của nhóm tế bào Leydig tại bộ phận tinh hoàn. Mà tinh hoàn lại chính là nơi tạo hormone testosterone. Khi lượng testosterone tiết ra nhiều hơn, hoạt động của tinh trùng cũng rất ổn định hơn. 

Tuy nhiên trong thực tế sử dụng, sâm cau thường được dùng kết hợp với những loại thảo dược kích thích sinh lý khác, chẳng hạn như nhung hươu. Tỷ lệ phối trộn giữa các nguyên liệu thay đổi tùy thuộc vào từng bài thuốc chữa trị cụ thể. 

2.2. Giảm đau nhức xương khớp

Tình trạng đau nhức xương khớp hầu như ai cũng từng gặp phải. Không chỉ người trung niên mà ngày càng nhiều người trẻ cũng thường xuyên bị đau nhức cơ thể. 

Cây sâm cau có thể làm giảm triệu chứng đau nhức xương khớp

Bên cạnh tác dụng cải thiện chức năng sinh lý, cây sâm cau còn là bài thuốc hiệu quả hỗ trợ giảm đau nhức. Trong đó phần củ sâm sẽ được phối trộn với một số loại thảo dược khác để tạo ra bài thuốc trị đau xương khớp. 

2.3. Điều trị hen suyễn và tiêu chảy

Nếu thường xuyên bị tiêu chảy, bạn nên dùng thử củ sâm cau. Theo đó, củ sâm cau phơi khô sắc với nước dùng hàng ngày có khả năng ngăn chặn tiêu chảy khá nhanh. 

Còn nếu như đang bị hen suyễn, bạn cũng có thể dùng sâm câu hàng ngày. Tuy vậy, trước khi sử dụng, bạn cần lưu ý đi khám sức khỏe và tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc chuyên môn. 

3. Một vài lưu ý khi lựa chọn và sử dụng sâm cau

Khâu lựa chọn và sử dụng sâm cau đúng cách sẽ quyết định đến hiệu quả chữa trị cũng như bồi bổ sức khỏe. 

3.1. Lưu ý khi chọn lựa

Cây sâm cau bày bán trên thị trường hiện giờ thường hay bị trà trộn với cây bồng bông. Thực tế, hai loại cây này có tác dụng dược tính khá giống nhau nên hay bị nhầm lẫn. 

Củ cây bồng bông rất dễ bị nhầm lẫn với củ sâm cau

Cây bồng bông cũng có phần rễ củ màu đỏ giống như cây sâm cau. Với tác dụng chính là hỗ trợ điều trị kiết lỵ. Tuy nhiên, cây bồng bông lại không hề hỗ trợ cải thiện đời sống sinh lý giống như cây sâm cau. Nguy hiểm hơn là trong cây còn tồn tại độc tính, nếu dùng không đúng cách sẽ rất ảnh hưởng đến cơ thể.

Vậy nên trong quá trình mua bán, bạn cần chú ý phân biệt rõ. Bạn hãy ưu tiên mua tại hiệu thuốc uy tín hoặc mua trực tiếp tại vùng chuyên khai thác, trồng sâm cau. 

3.2. Lưu ý trong quá trình sử dụng

Bên cạnh dược tính có lợi thế trong sâm cau vẫn tồn tại chút ít độc tính. Vì thế trong quá trình chế biến, bạn cần phải rửa sạch. Sau đó tiến hành ngâm cùng nước vo gạo nhằm loại bỏ phần nào độc tính. Phụ nữ mang thai và trẻ em là đối tượng tuyệt đối không nên dùng sâm cau. Đặc biệt là với phụ nữ mang thai, dùng sâm cau có thể dẫn đến tình trạng sảy thai. 

Bạn nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng sâm cau 

Muốn đạt hiệu quả cao, các bài thuốc từ sâm cau cần được áp dụng cho đúng đối tượng. Khi sử dụng loại thảo dược này, bạn chú ý tuân thủ liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ dẫn. 

Ngay cả khi dùng sâm cau cải thiện chức năng sinh lý thì bạn cũng không nên dùng trong thời gian dài. Vì nếu quá lạm dụng, loại thảo dược này sẽ khiến suy kiệt sức khỏe về lâu về dài. 

Rất hy vọng góc tổng hợp của bài viết đã giúp bạn cập nhật những thông tin cần biết về cây sâm cau! Đây là một loại thảo dược quý nhưng không nên lạm dụng, cần tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.