Chu sa - Khoáng vật nhưng nhiều người lầm tưởng là thảo dược

Từ lâu, chu sa nổi tiếng như một vị thuốc hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh. Trong đông y, chu sa được sử dụng khá phổ biến. Vị thuốc này đặc biệt hiệu quả trong điều trị suy nhược thần kinh, hôn mê, mất ngủ,.. Tuy vậy, bạn tuyệt đối không nên sử dụng bừa bãi chu sa mà cần tham khảo kỹ tư vấn của thầy thuốc.

1. Chu sa là gì? 

Không ít người vẫn lầm tưởng chu sa là một loại thảo dược. Nhưng thực chất thì chu sa lại là một dạng khoáng vật từ thủy ngân với màu đỏ tự nhiên. Loại khoáng vật này không qua điều chế mà thường tìm thấy trong tự nhiên. 

Hình ảnh chu sa trong thực tế 

Qua phân tích, người ta nhận thấy rằng chu sa chiếm thành phần chính là thủy ngân (HgS nhóm II). Nói cho dễ hiểu thì đây là một dạng đá đỏ, điều chế theo dạng bột nghiền nhỏ với bị ngọt đặc trưng và tính hàn. 

Chu sa được tìm thấy nhiều tại khu vực núi lửa từng phun trào. Có thể loại khoáng vật này tồn tại khá nhiều trong lòng núi lửa. 

Từ hàng ngàn năm nay, con người đã biết khai thác và sử dụng chu sa. Loại khoáng vật đặc biệt này có khả năng tạo màu, là nguyên liệu trong sản xuất thủy ngân, ứng dụng vào trong y học. 

2. Thành phần hóa trong chu sa

Như vừa phân tích, thành phần chính của khoáng vật chu sa chủ yếu là thủy ngân (chiếm 86.2%). Bên cạnh đó còn phải kể đến 13.8% sulfua cùng với tỉ lệ nhỏ chất hữu cơ hoặc tạp chất khác. 

Thành phần chính trong khoáng vật chu sa là thủy ngân 

Nếu đem nung nóng chu sa, bạn dễ dàng nhận thấy màu sắc dần chuyển sang màu đen, cho thấy tỷ lệ thủy ngân khá cao trong thành phần. Sau khi chuyển sang màu đen thì một SO2 từ chu sa bắt đầu xuất hiện. 

Trong quá trình phân tích hóa học, người ta còn nhận thấy muối HgSe trong loại khoáng vật này tồn tại theo dạng keo. Đặc biệt muối trong chu sa hỗ trợ an thần khá tốt, giúp cải thiện chất lượng, ngăn chặn co giật. 

3. 2 Phương pháp điều chế chu sa cơ bản

Chu sa hiện nay thường được điều chế theo hai phương pháp cơ bản. 

3.1. Phương pháp 1

Trường hợp cần sử dụng một lượng nhỏ chu sa, có thể đem chu sa mài với nước sạch rồi tán thành bột nhỏ. Quá trình mài cần thực hiện đi thực hiện lại để loại bỏ chất cặn bã. Để loại bỏ hoàn toàn tạp chất thì người ta còn dùng nam châm hút tạp chất.

Bột chu sa đã qua tinh chế 

Thành phẩm cuối cùng chính là phần bột mịn màu đỏ. Bột chu sa tinh khiết có thể sắc uống. Liều dùng mỗi ngày tương đương 0.3g đến 1.5g. 

3.2. Phương pháp 2

Nếu như cần dùng đến chu sa với một lượng lớn hơn, chu sa sẽ được nghiền trong một chiếc cối sứ cùng với nước. Cứ sau mỗi lần nghiền, người ta lại chắt đi một chút nước và giữ bột lại. 

Phần bột đỏ mịn còn lẫn nước cần phải để lắng trong vài giờ. Sau đó người ta mới bắt đầu gạn bỏ đi phần nước phía trên và thu phần bột mịn màu đỏ lắng xuống phía dưới. 

Tiếp theo, bột mịn được phơi dưới bóng râm cho đến khi nước bốc hơi hoàn toàn. Cuối cùng, bột mịn mới cho vào lọ thủy tinh. Trong quá trình bảo quản bạn cần lưu ý không cho bột chu sa tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. 

4. Công dụng và liều lượng sử dụng chu sa

Trong quá trình tìm hiểu về chu sa, bạn chắc chắn cần phải tham khảo qua về công dụng và liều lượng sử dụng lý tưởng. 

4.1. Công dụng 

Trong Đông y, công dụng chính của chu sa là an thần. Chính vì thế người hay bị lên cơn co giật, tim đập nhanh khi hồi hộp, phim mất ngủ,.. Có thể sử dụng chu sa. 

Chu sa có tác dụng an thần khá tốt

Bên cạnh dùng theo dạng tinh chế thì chu sa cũng thường được phối hợp cùng xạ hương,... Sau đó đem sắc cùng với nước sạch. Trước khi uống bạn chỉ cần khuấy đều cho bột tan. 

Chu sa có khả khả năng chống viêm khá tốt. Trường hợp bị nhiệt miệng, xuất hiện mụn phồng rộp, nhiễm khuẩn,... Trong Đông y có thể cho bệnh nhân dùng thêm vị thuốc chứa chu sa. 

4.2. Liều lượng sử dụng 

Tùy vào từng tình trạng bệnh lý, thể trạng người bệnh mà sẽ chỉ định liều lượng chu sa phù hợp. Nhưng với chu sa dạng bột hoặc dạng viên thì liều lượng dùng trong ngày nên dao động từ 0.4 gam đến 2 gam tùy từng trường hợp. 

5. Tham khảo một vài bài thuốc chữa bệnh từ chu sa

Chu sa có thể biến tấu thành nhiều bài thuốc, hỗ trợ điều trị từng chứng bệnh cụ thể. 

Chu sa có thể biến tấu thành nhiều bài thuốc

• Bài thuốc trị di tinh: Nấu chín chu sa cùng với một quả tim lợn, người bệnh cần dùng ngay khi món tim nấu chu sa còn nóng. 

• Bài thuốc chữa suy nhược thần kinh: Bạn cần chuẩn bị một số nguyên liệu như đương quy 2 gam, hoàng liên 6 gam. Cùng với đó là 4 gam chu sa, cam thảo và sinh địa. Bạn cho tất cả những nguyên liệu này hầm cách thủy, sau đó dùng ngay. 

• Bài thuốc chữa hôn mê, co giật: Chuẩn bị sẵn 15 gam hoàng liên, 1 gam ngưu hoàng. Và khoảng 6 gam chu sa, 12 gam sơn chi và hoàng cầm. Tiếp theo, nghiền nhỏ tất cả nguyên liệu này thành dạng bột. Mỗi lần sử dụng, bạn cần sắc 3 gam hỗn hợp bột mịn này cùng nước và dùng ngay. 

Lưu ý: không tự ý sử dụng các bài thuốc mà không có tư vấn, chỉ định của thầy thuốc, bác sĩ. 

6. Một vài ý trong quá trình sử dụng chu sa

Chu sa mặc dù xếp vào nhóm vị thuốc quý. Thế nhưng không vì vậy mà bạn tự ý sử dụng. Bởi nếu dùng không đúng cách loại thuốc này dễ gây phản tác dụng không mong muốn. 

Bạn nên thủ chỉ dẫn của thầy thuốc nếu sử dụng chu sa

• Tham khảo ý kiến thầy thuốc: Chu sa chủ yếu sử dụng trong đông y. Nếu có ý định sử dụng vị thuốc này, bạn hãy tham khảo kỹ ý kiến của thầy thuốc chuyên môn. 

• Dùng đúng hướng dẫn: Liều lượng sử dụng đặc biệt tuân thủ theo đúng hướng dẫn từ phía thầy thuốc. Bạn tuyệt đối không nên thêm bớt liều lượng. 

• Không tự ý kết hợp với các loại thuốc khác: Nếu kết hợp bừa bãi với những loại thuốc khác, dược tính của chu sa bị ảnh hưởng hoặc tạo tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy nếu không có am hiểu chuyên môn, bạn tốt nhất không nên tự ý phối hợp chu sa với các loại thuốc khác. 

Lưu ý, phần hướng dẫn một số bài thuốc kết hợp cùng chu sa trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Trước khi áp dụng, bạn cần hỏi ý kiến thầy thuốc chuyên môn. 

Trường hợp nhận thấy cơ thể xuất hiện dấu hiệu bất thường, bạn không nên tự chữa trị tại nhà. Mà thay vào đó hãy đến cơ sở y tế uy tín để khám chữa, đảm bảo an toàn. Một địa chỉ bạn có thể tham khảo là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC có bề dày lịch sử gần 30 năm. 

Sở hữu thiết bị hỗ trợ thăm khám hiện đại cùng với đội ngũ y bác sĩ giỏi về chuyên môn, tận tình trong khám chữa, MEDLATEC luôn sẵn sàng phục vụ quý khách. Nếu có nhu cầu đặt lịch khám, xét nghiệm hoặc tư vấn, Quý khách có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 luôn hoạt động 24/7 của bệnh viện. 

Mong rằng từ bài chia sẻ, bạn đã hiểu hơn về dược tính cũng như cách sử dụng chu sa. Lưu ý rằng mọi thông tin mà vừa tổng hợp chỉ có tính chất tham khảo. Vì thế trước khi áp dụng, bạn cần chú ý tham khảo ý kiến thầy thuốc hoặc bác sĩ chuyên môn, tuyệt đối không nên sử dụng chu sa một cách tùy tiện.