Các loại kháng sinh chữa viêm mũi họng và lưu ý khi sử dụng

Vi khuẩn là một trong những nguyên nhân gây viêm mũi họng. Triệu chứng điển hình của bệnh là đau rát họng, chảy nước mũi, nghẹt mũi, khàn tiếng, ho,… Trong đó, liên cầu khuẩn nhóm A thường gây viêm mũi họng với triệu chứng nặng, kéo dài và dễ biến chứng nhất. Khi đó, cần dùng kháng sinh chữa viêm mũi họng phù hợp để điều trị.

1. Tìm hiểu về những loại kháng sinh chữa viêm mũi họng

Viêm mũi họng có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là do virus, khi đó sẽ chủ yếu điều trị triệu chứng và tăng cường miễn dịch, chỉ dùng kháng sinh nếu có bội nhiễm. Nhưng viêm mũi họng do vi khuẩn với triệu chứng nặng thì nên dùng kháng sinh sớm nhằm tiêu diệt vi khuẩn triệt để, tránh bệnh kéo dài gây biến chứng nặng.

Vi khuẩn thường gây viêm mũi họng nặng hơn virus

Khi sử dụng, thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn tốt, rút ngắn thời gian điều trị và khỏi bệnh cũng như ngăn ngừa biến chứng. Cùng với kháng sinh, bác sĩ thường kê dùng thêm 1 số loại thuốc điều trị kháng như thuốc chống viêm, thuốc giảm ho, thuốc tiêu sưng,…

Các loại kháng sinh thường chỉ định chữa viêm mũi họng bao gồm:

1.1. Amoxicillin

Đây là loại kháng sinh thuộc nhóm beta- lactam, cùng họ với penicillin, hiện rất thông dụng trong điều trị viêm mũi họng hay các bệnh nhiễm khuẩn khác. Thuốc có tác dụng tốt với hầu hết loại vi khuẩn gây viêm mũi họng, hơn nữa mùi vị dễ uống, dễ hấp thu và ít có tác dụng phụ. 

Amoxicillin là kháng sinh thường chỉ định trong điều trị viêm mũi họng

Những người bị dị ứng với penicillin nên thông báo với bác sĩ để tránh dùng amoxicillin hay các loại kháng sinh khác trong dòng để tránh dị ứng.

1.2. Augmentin

Augmentin là loại kháng sinh kết hợp đồng thời chứa amoxicillin và acid clavulanic, có tác dụng tốt hơn so với dùng Amoxicillin độc lập. Các trường hợp viêm mũi họng nặng, kéo dài và có nguy cơ biến chứng cao, bác sĩ sẽ ưu tiên chỉ định Augmentin hơn là Amoxicillin.

Nhược điểm của kháng sinh Augmentin là viên thuốc lớn gây khó nuốt, ngoài ra cũng gây khó chịu cho bụng và tiêu hóa nhiều hơn so với Amoxicillin.

1.3. Azithromycin

Kháng sinh Azithromycin thuộc nhóm macrolid, thuốc có hiệu quả rất tốt trong điều trị viêm mũi họng nói riêng và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nói chung. Hướng dẫn dùng thuốc khá đơn giản, thời gian dùng cho một liệu trình kháng sinh Azithromycin cũng ngắn hơn nên loại thuốc này được chỉ định khá phổ biến hiện nay.

1.4. Clindamycin

Clindamycin là kháng sinh mạnh, tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả hơn so với các loại thuốc kháng sinh trên nên thường kê toa cho bệnh nhân viêm mũi họng nặng, có triệu chứng hoặc bệnh nhân dị ứng với kháng sinh nhóm penicillin.

Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho thấy, vi khuẩn loài Streptococcus đã bắt đầu có dấu hiệu kháng kháng sinh clindamycin nên loại thuốc này có thể không hiệu quả trong một số trường hợp.

Clindamycin dùng điều trị viêm mũi họng nặng không đáp ứng với penicillin

Bệnh nhân viêm mũi họng hầu hết sẽ cải thiện triệu chứng và khỏi bệnh hoàn toàn khi dùng kháng sinh đường uống. Tuy nhiên trong quá trình điều trị, cần theo dõi hiệu quả và các tác dụng phụ có thể gặp, đặc biệt nếu có dấu hiệu dị ứng cần sớm đưa người bệnh tới cơ sở y tế.

2. Dùng kháng sinh chữa viêm mũi họng sai cách gây hậu quả gì?

Hiện nay tại Việt Nam, thực tế tình trạng lạm dụng dùng thuốc kháng sinh rất phổ biến khi bị viêm mũi họng hay nhiều bệnh lý khác. Việc tự ý mua dùng kháng sinh khi không có chỉ định có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe như:

2.1. Kháng kháng sinh

Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, nếu viêm mũi họng không phải do vi khuẩn, sử dụng thuốc sẽ không có hiệu quả điều trị. Ngoài ra, các trường hợp dùng kháng sinh không đủ liều, đủ thời gian, dùng bừa bãi,… sẽ dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc. Các loại vi khuẩn, virus từ đó dễ sinh ra khả năng kháng kháng sinh hơn, gây khó khăn trong điều trị sau này.

2.2. Suy giảm sức đề kháng

Thuốc kháng sinh không chỉ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây hại mà những lợi khuẩn đường hô hấp cũng đồng thời bị loại bỏ. Khi đó, người bệnh có thể bị suy giảm sức đề kháng, mất cân bằng vi sinh dẫn đến nguy cơ bệnh tái phát cao hơn.

Dùng kháng sinh sai cách có thể gây rối loạn tiêu hóa

2.3. Rối loạn tiêu hóa

Sử dụng thuốc kháng sinh khi điều trị viêm mũi họng không chỉ gây mất cân bằng hệ vi sinh đường họng mà hệ vi sinh đường ruột cũng bị ảnh hưởng. Người bệnh có thể gặp hiện tượng rối loạn tiêu hóa khi dùng kháng sinh, hơn nữa nếu dùng sai cách còn gây đau dạ dày, viêm đại tràng tá tràng,…

Một số tác dụng phụ khác của kháng sinh khi dùng kéo dài đã được ghi nhận bao gồm: buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, đau đầu, nước tiểu sẫm màu, lú lẫn, sốt,…

3. Một số thuốc điều trị viêm mũi họng khác

Ngoài kháng sinh, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc khác để điều trị viêm mũi họng, giảm triệu chứng bệnh bao gồm:

3.1. Thuốc hạ sốt, giảm đau

Thuốc có tác dụng giảm đau, hạ sốt, cải thiện triệu chứng khó nuốt tốt, tiêu biểu là Aspirin và Paracetamol. Khi sử dụng hai loại thuốc này trong thời gian ngắn sẽ ít gặp tác dụng phụ, hơn nữa triệu chứng được cải thiện tốt tạo cảm giác dễ chịu hơn.

3.2. Thuốc kháng viêm NSAID

Thuốc kháng viêm NSAID được chỉ định dùng để giảm các triệu chứng nóng, đỏ, sưng tấy ở vòm họng, đồng thời cũng có tác dụng giảm đau, giảm viêm khá tốt. Hai loại thuốc kháng viêm NSAID được dùng phổ biến nhất là Diclofenac và Ibuprofen. 

Trong quá trình điều trị, người dùng thuốc kháng viêm này có thể gặp một số tác dụng phụ như: đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt, căng thẳng, ngứa da,… nhưng thường không nghiêm trọng.

3.3. Thuốc kháng viêm Corticosteroid

Các trường hợp viêm mũi họng nặng sẽ cần dùng đến nhóm thuốc kháng viêm Corticosteroid, phổ biến gồm: Dexamethasone, Betamethasone, Prednisolone,… Khi sử dụng, triệu chứng viêm mũi họng sẽ được cải thiện bao gồm: làm dịu tình trạng sưng tấy họng, giảm phản ứng viêm quá mức ở bệnh nhân bị dị ứng.

Thuốc kháng viêm Corticosteroid dùng khi viêm mũi họng nặng

3.4. Thuốc súc họng

Các loại thuốc súc họng sau khi đánh răng có tác dụng làm sạch đường thở, cân bằng độ pH phù hợp cho vùng họng để tiêu diệt vi khuẩn. Thuốc súc họng thường gồm các thành phần như: NaCl, kẽm sulfat, acid boric, NaF, tinh dầu thơm, menthol,…

3.5. Thuốc long đờm

Các loại thuốc long đờm thường dùng điều trị viêm mũi họng bao gồm: Bromhexin, N-Acetylcysteine,… làm thay đổi cấu trúc đờm, bẻ gãy liên kết để làm giảm độ đặc nhớt của dịch đờm. Từ đó, dịch đờm dễ được đẩy ra ngoài giảm cảm giác khó chịu cho người bệnh.

Như vậy, dùng kháng sinh chữa viêm mũi họng là cần thiết trong các trường hợp bệnh nặng, do vi khuẩn hoặc có dấu hiệu bội nhiễm. Người bệnh cần dùng kháng sinh đúng liều, đủ thời gian theo chỉ định của bác sĩ.

Để được tư vấn chi tiết hơn về kháng sinh chữa viêm mũi họng cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan từ chuyên gia, bác sĩ, hãy liên hệ với MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.