Bệnh hoang tưởng là gì? Nguyên nhân gây bệnh cần nắm rõ

Hoang tưởng là loại bệnh lý tâm thần nghiêm trọng. Những người mắc phải căn bệnh này thường không thể xác định được đâu là hiện thực và đâu là hư ảo. Bệnh hoang tưởng có thể trở nặng hơn, gây nguy hại đến cho người bệnh và những mối quan hệ khác nếu không được chữa trị. Dưới đây là tổng hợp những thông tin cơ bản có liên quan đến căn bệnh rối loạn hoang tưởng mà bạn cần hiểu rõ.

1. Bệnh hoang tưởng được hiểu như thế nào?

Hoang tưởng còn có tên gọi khác là rối loạn hoang tưởng với tần suất xuất hiện ảo giác thường xuyên ở những người mắc bệnh. Người mắc bệnh sẽ tưởng tượng ra các tình huống không hề có thật và rất khó để xảy ra ví dụ như tưởng tượng mình bị đầu độc, đang bị theo dõi hay đang được thần tượng yêu thầm,... 

Hoang tưởng là bệnh lý khiến người mắc bệnh xuất hiện ảo giác

Những ảo tưởng này xuất hiện hầu hết đều liên quan đến sự nhận thức sai lệch của người mắc bệnh. Bên cạnh đó, một số người còn gặp tình trạng bị ảo tưởng vô cùng kỳ quái và họ không ngừng tưởng tượng về những tình huống không thể nào xảy ra, điển hình như ảo giác sợ mình bị người ngoài hành tinh bắt cóc hay ảo giác có thể biến hình,...

Vấn đề giao tiếp cũng như các thói quen sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân gần như không quá khác biệt với những người bình thường. Một số trường hợp khác, sự ảo tưởng diễn ra thường xuyên hơn sẽ khiến cho người bệnh tự thu mình vào một thế giới riêng. 

Chứng bệnh hoang tưởng phổ biến hơn ở giai đoạn giữa cho đến cuối đời. Trong số bệnh nhân thì tỷ lệ nữ mắc bệnh nhiều hơn so với nam. 

2. Phân loại bệnh hoang tưởng hiện nay

Dựa vào những biểu hiện của các bệnh nhân thì các chuyên gia tâm thần đã chia loại bệnh lý này thành các dạng như sau: 

Bệnh hoang tưởng được chia thành nhiều dạng khác nhau

• Hoang tưởng người khác đang yêu mình: Người mắc bệnh sẽ tin rằng họ được thần tượng hoặc một người tài giỏi nào đó yêu thương say đắm. Chính chứng bệnh này khiến họ có hành vi rình rập và cố gắng để liên lạc, làm phiền những đối tượng đó. 

• Hoang tưởng ghen tuông: Họ sẽ bị ám ảnh về sự phản bội và luôn có lòng nghi ngờ đối với tấm lòng chung thủy của người bên cạnh mình. Họ sẽ bằng mọi cách để có thể minh chứng được điều họ đang nghĩ đến hoàn toàn chính xác. 

• Hội chứng vĩ cuồng: Họ thường có suy nghĩ quá mức về sức mạnh, các giá trị và nguồn kiến thức của mình. Họ tin rằng, bản thân mình sở hữu nhiều tài năng vô cùng tuyệt vời và khiến nhiều người phải ngưỡng mộ. 

• Chứng hoang tưởng bị truy đuổi: Người bệnh luôn ở trong trạng thái sợ hãi và lo âu vì nghĩ rằng mình đang bị người khác theo dõi, truy đuổi và ám hại. Chính vì vậy, họ có thể sẽ báo cáo cho công an mà không đưa ra được bằng chứng xác thực. 

• Chứng rối loạn dạng cơ thể: Đây là một loại bệnh hoang tưởng khiến người bệnh lo lắng về các triệu chứng của thể chất. Họ cũng tin rằng, bản thân mình vẫn còn rất nhiều những đặc điểm xấu xí cần phải sửa đổi. 

• Rối loạn hỗn hợp: Người có trên 2 hội chứng rối loạn được đề cập ở trên. 

3. Những nguyên nhân gây bệnh điển hình

Sau thời gian dài nghiên cứu, vẫn chưa có một công bố nào nói về nguyên nhân chính gây bệnh hoang tưởng. Thế nhưng, các chuyên gia về tâm thần học vẫn đang nghiên cứu và xem xét đến những yếu tố có thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh như sau:

Chứng bệnh hoang tưởng do nhiều nguyên nhân khác nhau

• Di truyền: Các nghiên cứu cho thấy chứng bệnh này phổ biến hơn đối với những gia đình đã từng có người bị rối loạn ảo giác hoặc mắc chứng tâm thần phân liệt. Đó cũng là lý do vì sao các nhà nghiên cứu tin rằng chứng bệnh này có thể di truyền. 

• Các yếu tố sinh học: Những chuyên gia nghiên cứu về nguyên lý và căn bệnh này gây ra như sau: Vùng não có dấu hiệu bất thường sẽ kiểm soát suy nghĩ và cả nhận thức của người bệnh có thể liên kết được với những triệu chứng của bệnh. 

• Môi trường - tâm lý: Có nhiều thực tế đã cho thấy, những người bị căng thẳng lâu dài sẽ kích hoạt các ảnh hưởng đến sức khỏe của tinh thần. Rượu - bia hoặc những chất kích thích có hại khác,... cũng chính là nguyên nhân của căn bệnh này. Bên cạnh đó, những người có xu hướng bị cô lập xã hội cũng có xu hướng mắc bệnh hoang tưởng cao hơn. 

• Các nguyên nhân khác: bị suy dinh dưỡng, người tiếp xúc nhiều với các chất hóa học độc hại hoặc các virus có ảnh hưởng đến quá trình phát triển của não bộ, người lạm thuốc hướng thần,...

4. Những hệ lụy nghiêm trọng của bệnh hoang tưởng

Bệnh hoang tưởng có thể khiến người bệnh nhận về những hậu quả tương đối nghiêm trọng. Không những thế, những hệ lụy này cũng gây ảnh hưởng đến cuộc sống của những người xung quanh:

Bệnh hoang tưởng để lại nhiều hệ lụy vô cùng nghiêm trọng

• Người bệnh thường cảm thấy lo lắng và nghi kỵ mọi người. Sự nghi kỵ này có thể làm rạn nứt những mối quan hệ trong xã hội và làm tăng nguy cơ khiến cho hạnh phúc gia đình bị tan vỡ. 

• Người bệnh sẽ có khá nhiều hạn chế và gặp khó khăn ở trong công việc vì không thể làm việc chung với ai. 

• Tính khí của người bệnh thường dễ tức giận và có thể tấn công những người xung quanh bất cứ lúc nào. Trong một số trường hợp, người bệnh bị hoang tưởng có thể có hành động phạm pháp như giết người. 

• Bệnh có thể phát triển nặng hơn và khiến cho người mắc bệnh xuất hiện các suy nghĩ tiêu cực, có thể tự làm hại chính mình. 

5. Phòng ngừa và giải pháp chữa trị bệnh

Bên cạnh phác đồ điều trị bằng thuốc hay tâm lý trị liệu do bác sĩ chỉ định thì người bệnh cũng cần phòng và điều trị bệnh bằng cách thay đổi các lối quen sống tại nhà như sau:

Những phương pháp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tại nhà

• Người bệnh cần phải tuân thủ thực hiện phác đồ điều trị 

• Cần chú ý hơn đến những dấu hiệu có thể cảnh báo về căn bệnh hoang tưởng để sớm có phương án điều trị

• Chăm chỉ hoạt động thể chất để làm giảm căng thẳng, giảm lo âu và giảm nguy cơ bị trầm cảm với các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ hoặc bơi lội,...

• Cần tránh xa thuốc lá, rượu, bia và những chất kích thích để làm giảm sự lo lắng, nguy cơ trầm cảm để tránh gây ra các ảnh hưởng đối với thuốc. 

• Cần có chế độ ăn uống đủ giấc và thật điều độ, tránh sự căng thẳng khi làm việc.

• Bệnh nhân cần sống thật cởi mở và trung thực với những câu hỏi của bác sĩ, dùng thuốc đúng theo chỉ định và không được dừng dùng thuốc nếu không có sự cho phép của bác sĩ. Người bệnh đồng thời phải giữ tâm lý thật lạc quan và thoải mái để quá trình điều trị được hiệu quả hơn. 

Cho đến bây giờ, các chuyên gia về sức khỏe tâm thần vẫn chưa tìm ra được bất cứ biện pháp nào để ngăn ngừa căn bệnh này xuất hiện. Thế nhưng, việc chẩn đoán và kịp thời điều trị sẽ giúp cho người bệnh có thể quay lại với cộng đồng. Vậy nên, khi có bất cứ dấu hiệu nào của bệnh hoang tưởng hoặc có nguy cơ mắc bệnh thì nên tìm đến bệnh viện để được chẩn đoán.