Truyền tủa đông là gì và những trường hợp nào cần truyền tủa đông?

Khi gặp tình trạng mất máu do nhiều nguyên nhân, tùy vào mức độ mất máu mà sẽ cần truyền máu cũng như các loại chế phẩm máu để cứu sống bệnh nhân khỏi tình trạng nguy hiểm. Truyền máu hay truyền tủa đông là phương pháp quan trọng trong cấp cứu và điều trị. Trong bài viết này, MEDLATEC sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu chi tiết truyền tủa đông là gì?

1. Truyền tủa đông là gì?

Truyền tủa đông là hoạt động nhận máu và chế phẩm từ máu các loại tùy theo tình trạng bệnh và mất máu như: hồng cầu lắng, huyết tương, tiểu cầu,… Được gọi là truyền tủa đông bởi lượng chế phẩm máu được lưu trữ đông trong túi nhựa, khi truyền thì có dây truyền cùng kim tiêm gắn vào tĩnh mạch cánh tay của người nhận.

Truyền tủa đông được thực hiện khi người bệnh bị mất máu

Người được truyền tủa đông thường không gặp cảm giác đau đớn gì, tốc độ truyền được điều chỉnh chậm khoảng 1 đơn vị máu truyền trong 2 - 4 giờ. Truyền tủa đông có nhiều loại, việc lựa chọn truyền máu phải đúng bệnh nhân, đúng loại bệnh và tình trạng bệnh. 

2. Các trường hợp chỉ định truyền tủa đông

Truyền tủa đông giúp người nhận nhận được nhiều thành phần hữu hình trong máu như: hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu cùng các yếu tố đông máu và protein máu. Người nhận được cung cấp kịp thời lượng máu đã mất nên có thể thoát khỏi tình trạng nguy hiểm và hồi phục sức khỏe.

Một số trường hợp sau, bác sĩ thường chỉ định truyền tủa đông:

• Bệnh nhân mắc bệnh thiếu máu, chảy máu hoặc rối loạn đông máu.

• Người bệnh bị mất máu nghiêm trọng do tai nạn, phẫu thuật hoặc chấn thương.

• Hỗ trợ điều trị với các bệnh nhân mắc bệnh lý rối loạn máu.

 Truyền tủa đông là phương pháp điều trị cho bệnh nhân rối loạn máu

Cụ thể các chỉ định truyền máu như sau:

2.1. Chỉ định truyền máu toàn phần

Máu toàn phần được chỉ định truyền cho các bệnh nhân mất nhiều máu từ 1/3 tổng lượng máu cơ thể trở lên. Trường hợp này cần truyền máu khẩn cấp để cứu sống bệnh nhân khỏi cơn nguy kịch, không phù hợp với các bệnh nhân bị suy tim, suy thận hoặc thiếu máu đơn thuần.

2.2. Chỉ định truyền hồng cầu khối

Hồng cầu khối là máu toàn phần được ly tâm để loại bỏ thành phần huyết tương, chỉ còn các tế bào máu bổ sung cho bệnh nhân do mất máu hoặc bệnh về máu mà thiếu hụt. Có nhiều loại hồng cầu khối với hàm lượng các thành phần máu khác nhau được sản xuất theo các phương pháp khác nhau gồm:

• Hồng cầu khối đậm đặc: truyền trong các trường hợp thiếu máu thông thường.

• Hồng cầu khối nghèo bạch cầu: bệnh nhân thiếu máu đơn thuần.

• Hồng cầu khối có dung dịch bảo quản: truyền cho các bệnh nhân thiếu máu nhưng mắc bệnh lý khác nghiêm trọng như suy thận, suy tim,… không thể truyền hồng cầu khối thông thường.

• Hồng cầu khối rửa: Truyền cho các bệnh nhân thiếu máu tan máu tự miễn.

• Hồng cầu khối đã được lọc bạch cầu và hồng cầu khối chiếu xạ: bác sĩ sẽ chỉ định cho các bệnh nhân thiếu máu đã ghép tạng, chuẩn bị ghép tạng hoặc bị suy giảm miễn dịch nặng.

Hồng cầu khối là máu toàn phần đã ly tâm loại bỏ huyết tương

2.3. Chỉ định truyền tiểu cầu khối

Có hai dạng tủa đông tiểu cầu khối được chỉ định truyền cho các trường hợp mắc bệnh và thiếu máu khác nhau:

• Tiểu cầu khối tách ra từ máu toàn phần: phù hợp với các bệnh nhân bị bệnh giảm tiểu cầu, thường gặp sau khi điều trị các bệnh lý ác tính.

• Tiểu cầu khối tách chiết: phù hợp với các bệnh nhân giảm tiểu cầu nặng sau điều trị hóa trị bệnh ác tính, bệnh suy tủy, bị rối loạn sinh tủy hoặc sốt xuất huyết giảm tiểu cầu nặng.

2.4. Chỉ định truyền huyết tương đông lạnh

Huyết tương đông lạnh được sản xuất bằng cách tách từ máu toàn phần trong thời gian 6 giờ kể từ khi lấy máu và được bảo quản lạnh. Các trường hợp được chỉ định truyền huyết tương đông lạnh bao gồm: rối loạn đông máu, phải thay thế huyết tương, ngộ độc qáu liều Vitamin K, bệnh Hemophilia A và B,… Ngoài ra, những bệnh nhân mất nhiều máu do phẫu thuật, chấn thương, bỏng nặng dẫn đến sốc cũng được truyền huyết tương đông lạnh để bù.

2.5. Chỉ định truyền tủa

Tủa là chế phẩm huyết tương tươi đông lạnh ở nhiệt độ 4 độ C đã được rã đông tan ra và ly tâm thu nhận, phù hợp với những bệnh nhân bị thiếu máu do rối loạn đông máu hoặc do Hemophilia A.

2.6. Chỉ định truyền huyết tương tươi đã tách tủa

Sau khi lấy tủa của huyết tương tươi đông lạnh, phần còn lại được chỉ định truyền cho các trường hợp mất huyết tương, tai biến do quá liều Vitamin K hoặc bị hemophilia B.

Huyết tương tươi cũng là chế phẩm máu truyền cho các bệnh nhân mất huyết tương

Ngoài các chế phẩm truyền tủa đông phổ biến trên, còn một số dạng khác như khối bạch cầu hạt, chế phẩm huyết tương bất hoạt virus,… Tùy từng tình trạng mất máu của bệnh nhân cũng như bệnh lý nền kèm theo mà bác sĩ sẽ chỉ định truyền máu với lượng thích hợp. 

3. Truyền tủa đông có ảnh hưởng gì không?

Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của phương pháp truyền tủa đông trong việc cấp cứu cứu sống bệnh nhân bị mất máu do các nguyên nhân khác nhau song vẫn được khuyến cáo chỉ thực hiện trong trường hợp thực sự cần thiết. Vậy truyền tủa đông có phải là phương pháp an toàn?

Các chuyên gia cho biết, truyền tủa đông tương đối an toàn, quy trình từ khi lấy mẫu máu từ người cho đến khi người bệnh được nhận máu là quy trình khép kín. Người cho máu được thăm khám lâm sàng đảm bảo không mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh về máu nghiêm trọng, sau đó được xử lý phù hợp, lưu trữ bảo quản và phân phối đến người nhận.

Một số nguy cơ có thể gặp do truyền tủa đông gồm: lây bệnh đường máu, máu bị nhiễm khuẩn, bị bất đồng miễn dịch, quá tải hoặc hình thành chất trung gian trong quá trình lưu trữ. Một vấn đề quan trọng phải lưu ý khi truyền tủa đông là tình trạng ứ sắt trong cơ thể có thể gây ra phản ứng miễn dịch tiềm tàng.

Truyền máu nói chung có thể gây ứ sắt và nhiều ảnh hưởng khác (nguồn: ảnh internet)

Với nhiều ưu điểm, hiện nay truyền tủa đông đã và đang được thực hiện tại nhiều bệnh viện và cơ sở y tế trên cả nước với nhiều trường hợp mất máu, điều trị bệnh khác nhau. Hi vọng qua bài viết này, MEDLATEC đã giúp bạn đọc nắm được truyền tủa đông là gì cũng như những mặt lợi, hại của phương pháp này trong y học. 

Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.