Trẻ béo phì có thể ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?

Trẻ béo phì không những phải đối diện với tình trạng ngừng tăng trưởng sớm mà còn khiến trẻ có thể gặp phải các vấn đề khác như ngưng thở khi ngủ, nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như huyết áp cao, tiểu đường hay bệnh ung thư,... trong tương lai.

1. Trẻ béo phì là do những nguyên nhân gì?

Dưới đây là một số yếu tố dẫn đến tình trạng béo phì ở trẻ em:

• Thói quen ăn uống không lành mạnh: trẻ tiêu thụ quá nhiều loại đồ ăn thức uống có đường, chất béo, nhiều calo. Ngoài ra những trẻ có thói quen ăn trong khi xem ti vi, điện thoại hay khi đang học cũng vô tình khiến lượng thức ăn nạp vào cơ thể nhiều hơn bình thường;

• Do di truyền: trẻ có cha mẹ, anh chị em ruột bị béo phì thì nguy cơ bị béo phì cũng cao hơn;

• Ít vận động: trẻ lười tập thể dục, hay ngồi ì một chỗ xem ti vi, dùng các thiết bị điện tử trong thời gian dài;

• Do bệnh lý: một số bệnh lý có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ béo phì đó là cường năng tuyến thượng thận, suy giáp, cường insulin nguyên phát,...

Thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ béo phì

Thực tế phần lớn các trường hợp trẻ béo phì là xuất phát từ nguyên nhân chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Cha mẹ cho trẻ ăn những món chứa nhiều chất béo (như đồ chiên xào, thức ăn nhanh), đồ ngọt (bánh ngọt, kem, bánh kẹo, nước ngọt,...). Ngoài ra khẩu  phần ăn của những trẻ này cũng lớn hơn rất  nhiều so với trẻ đồng trang lứa. Năng lượng dư thừa được chuyển hóa từ những loại thức ăn này sẽ tích tụ thành mỡ, đọng lại ở những cơ quan khác nhau trong cơ thể bao gồm cánh tay, bụng, mặt, nội tạng, bắp đùi,...

2. Trẻ béo phì và những hệ lụy đối với sức khỏe 

Cũng giống như người lớn, trẻ khi bị thừa cân béo phì cũng có thể phải đối diện với nhiều vấn đề về sức khỏe như sau:

• Bệnh Gout;

• Bệnh khớp, thoái hóa khớp;

• Các bệnh về tim mạch: lipid máu, cholesterol máu, tai biến mạch máu não, bệnh mạch vành, huyết áp cao;

• Sỏi mật;

• Tiểu đường;

• Đau cột sống;

• Kinh nguyệt sớm;

• Rối loạn tiêu hóa;

• Rối loạn chuyển hóa.

Không chỉ gặp nhiều vấn đề về phát triển thể chất, trẻ béo phì còn dễ mặc cảm, tự ti về ngoại hình, bị bạn bè chọc ghẹo nên tổn thương về tâm lý. Chính điều này có thể để lại dấu ấn khó quên làm ảnh hưởng đến trẻ mãi về sau này.

3. Những biện pháp giúp kiểm soát cân nặng cho trẻ béo phì

Để kiểm soát tốt cân nặng cho trẻ và giúp trẻ có được thể chất phát triển bình thường. Điều đầu tiên là cha mẹ cần phải xây dựng lại một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học và lành mạnh cho trẻ. Hạn chế những chất béo xấu có thể khiến trẻ bị thừa năng lượng và tăng cân. 

Vì trẻ vẫn cần phải được cung cấp đủ dưỡng chất để phát triển cả về thể chất lẫn trí não nên cha mẹ chỉ nên cắt giảm và hạn chế những món ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất đường bột và bánh kẹo ngọt. Hãy đặt ra mục tiêu ở những tháng đầu trẻ sẽ không bị tăng cân hoặc mỗi tháng sẽ tăng ít cân lại (chỉ khoảng < 0,5kg/tháng).

Bên cạnh việc áp dụng một chế độ ăn hợp lý, các bậc phụ huynh cũng nên khuyến khích cho trẻ vận động thể chất thường xuyên, đăng ký cho trẻ học những môn thể thao bổ ích như chạy bộ, tập võ, tập bơi, chơi bóng đá, bóng rổ,... Tổng thời gian vận động của trẻ nên diễn ra trung bình 60 phút/ngày.

Trẻ khi bị thừa cân béo phì có thể phải đối diện với nhiều vấn đề về sức khỏe

Ngoài ra cha mẹ cũng cần làm công tác tư tưởng cho trẻ, phân tích cho bé hiểu rằng béo phì không tốt cho sức khỏe để trẻ tự chủ động điều chỉnh chế độ ăn của mình và có ý thức hơn trong việc vận động, tập thể dục, thể thao mỗi ngày.

Có một điều cần lưu ý rằng những biện pháp nêu trên sẽ thích hợp cho những trẻ béo phì do vấn đề dinh dưỡng. Còn đối với những trẻ bị thừa cân do bệnh lý thì cần áp dụng các phương pháp khác nhau. Cụ thể như béo phì do có u thượng thận thì cần tiến hành phẫu thuật để loại bỏ khối u. Hay tác dụng phụ của một số loại thuốc mà trẻ đang dùng để điều trị bệnh gây béo phì thì cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án khắc phục phù hợp.

4. Một số phương pháp dùng phòng ngừa tình trạng béo phì ở trẻ

Có thể nói béo phì gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và tâm sinh lý của trẻ. Do đó để giúp trẻ tránh gặp phải tình trạng béo phì thì cha mẹ nên tìm hiểu thêm các kiến thức về vấn đề này dựa theo độ tuổi phát triển của trẻ. Cụ thể:

• Đối với trẻ sơ sinh: trẻ  cần được bú sữa mẹ vì đây chính là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. Trong sữa mẹ chứa một nguồn kháng thể dồi dào không những giúp phòng ngừa bệnh tật còn giúp trẻ không bị béo phì;

• Ở những trẻ từ 1 - 5 tuổi: trẻ cần được ăn đủ chất và cân đối các nhóm chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn. Bên cạnh nhu cầu dinh  dưỡng trẻ cũng cần được vui chơi, vận động và được tắm nắng để tránh bị còi xương;

• Đối với trẻ trong độ tuổi từ 6 - 12: đây là giai đoạn trẻ sẽ đi học nên cha mẹ hãy cắt giảm đồ ngọt, đồ dầu mỡ cho trẻ, khuyến khích trẻ nên ăn nhiều rau xanh. Trẻ nên tham gia vào các hoạt động bổ ích như đạp xe, đi bộ, đá bóng, bơi lội,... mỗi ngày;

• Đối với trẻ từ 13 - 18 tuổi: trẻ cần được dạy cách ăn uống lành mạnh, khoa học và trẻ cần tham gia vận động thể dục thể thao để tăng cường khả năng phát triển chiều cao trong giai đoạn này.

Không chỉ gặp nhiều vấn đề về phát triển thể chất, trẻ béo phì còn dễ mặc cảm, tự ti về ngoại hình

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng cân bằng, chế độ vận động hợp lý thì thói quen khi ăn uống và sinh hoạt của trẻ cũng cần được rèn luyện, cụ thể là trong bữa ăn không xem ti vi, chơi game; nấu ăn cho trẻ ở nhà; trẻ nên đi ngủ sớm và ăn đủ  4 nhóm dưỡng chất (bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin & khoáng chất).

Nếu đã áp dụng những biện pháp đã nêu nhưng cân nặng của trẻ vẫn không được cải thiện, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và có giải pháp khắc phục.

Các bậc phụ huynh nếu chưa lựa chọn được địa chỉ thăm khám cho trẻ thì có thể đặt lịch khám cùng các bác sĩ Chuyên khoa Dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Chuyên khoa là nơi quy tụ các bác sĩ đầu ngành, chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm sẽ giúp cha mẹ thăm khám, kiểm tra vi chất cho trẻ để đưa ra những lời khuyên phù hợp về chế độ dinh dưỡng và kế hoạch cải thiện thể chất cho trẻ. Hãy liên hệ ngay qua hotline 1900 56 56 56 để được tổng đài viên của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hỗ trợ chi tiết hơn cha mẹ nhé!