Thuốc trị mụn trứng cá: phân loại - tác dụng và lưu ý khi dùng

Mụn trứng cá là một vấn đề về da liễu không những khiến chúng ta cảm thấy khó chịu mà còn làm mất đi tính thẩm mỹ đáng kể. Tình trạng này thường xảy ra ở thanh thiếu niên đang trong độ tuổi dậy thì, thậm chí mụn trứng cá còn kéo dài đến tuổi trưởng thành và là nỗi ám ảnh của nhiều người. Thuốc trị mụn trứng cá là giải pháp hiệu quả được nhiều chuyên gia da liễu khuyên dùng vì những lợi ích mà các loại thuốc này đem lại.

1. Thuốc trị mụn trứng cá - có nên sử dụng?

Hiện nay thuốc trị mụn trứng cá được sản xuất theo nhiều dạng bào chế khác nhau, bao gồm dạng bôi và thuốc uống. So với thuốc bôi ngoài da thì thuốc trị mụn trứng cá dạng uống có tác dụng toàn thân, giúp điều trị mụn từ trong ra ngoài. 

Một số dạng thuốc uống để trị mụn dùng theo liều 1 lần/ngày, trong khi đó cũng có những loại dùng theo liệu trình, đặc biệt là đối với những trường hợp mụn nặng dai dẳng khó lành. Mụn trứng cá nặng bao gồm trứng cá dạng nốt, dạng nang, bị viêm sưng và gây tổn thương da nghiêm trọng. 

Mụn trứng cá không những gây cảm giác khó chịu mà còn làm mất đi tính thẩm mỹ đáng kể

Mụn trứng cá thường mọc ở nhiều vị trí khác nhau, cụ thể là trên gương mặt, lưng, vai, ngực,... Việc dùng thuốc bôi ngoài da nhiều khi không thể tiếp cận và điều trị triệt để mụn trứng cá tại nhiều vùng da khác nhau, lúc này cần phải dùng kết hợp cả thuốc dạng uống. Nếu mụn trứng cá nặng thì bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn điều trị và dùng thuốc phù hợp.

2. Thuốc trị mụn trứng cá dạng nhẹ 

Những trường hợp bị mụn trứng cá ở mức nhẹ thì thường là các dạng tổn thương không viêm, ví dụ như mụn đầu trắng, mụn đầu đen và có thể áp dụng những loại thuốc chứa các hoạt chất sau đây để cải thiện:

• Acid azelaic: đây là hoạt chất có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn, kết hợp với khả năng giúp giảm viêm, hạn chế tiết bã nhờn và ngăn ngừa nguy cơ bít tắc lỗ chân lông - một trong những nguyên nhân gây mụn trứng cá;

• Retinoid: đây là dẫn xuất của vitamin A và được ứng dụng rộng rãi trong điều trị mụn, điển hình là 2 loại kem bôi adapalene và tretinoin. Cơ chế hoạt động của hoạt chất này là giúp tẩy tế bào chết, giảm tiết dầu thừa, tiêu giảm nhân mụn và tăng đào thải, giúp lỗ chân lông trở nên thông thoáng hơn, hạn chế sự hình thành của các loại mụn đầu đen và mụn đầu trắng; 

• AHAs (alpha-hydroxy acid ): công dụng chính của nhóm hoạt chất này là tẩy tế bào chết hóa học, kiểm soát quá trình tiết bã nhờn của da, ngăn ngừa tình trạng bít tắc lỗ chân lông và khắc phục những nốt mụn trứng cá;

• BHA (beta-hydroxy acid): đây là một loại acid salicylic có khả năng thẩm thấu sâu vào các tầng biểu bì, điều hòa hoạt động tiết bã nhờn, hạn chế bít tắc lỗ chân lông, kháng khuẩn và giảm sưng viêm. BHA đặc biệt phát huy hiệu quả đối với những nốt mụn viêm to, giảm các nốt mụn đầu đen, đầu trắng;

• Sulfur (lưu huỳnh): tác dụng của lưu huỳnh là hỗ trợ loại bỏ lớp sừng hóa trên da, từ đó làm giảm tiết bã nhờn và thông thoáng lỗ chân lông;

• Resorcinol: ngoài công dụng điều trị mụn trứng cá, hoạt chất này  còn được dùng trong các trường hợp bị vảy nến, bỏng, vết xước nhỏ trên da, bị côn trùng cắn;

• Benzoyl peroxide: nhóm chất oxy hóa này được bào chế theo nồng độ từ 2,5 - 10% có tác dụng giảm thiểu sừng hóa trên da, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, hỗ trợ tái tạo tế bào mới và giảm tiết bã nhờn trên da;

• Niacinamide: giúp giảm triệu chứng sưng viêm, bảo vệ da, phục hồi làn da bị tổn thương do mụn.

Tùy thuộc vào từng tình trạng trứng cá sẽ có các loại thuốc điều trị khác nhau

3. Thuốc trị mụn trứng cá dạng trung bình đến nặng

Tình trạng trứng cá dạng nặng là những vết mụn gây tổn thương nghiêm trọng cho da như mụn mủ, sẩn viêm, mụn dạng nang nốt gây đau nhức, tấy đỏ hay mụn bọc. Không chỉ nghiêm trọng về độ sưng viêm mà những vết mụn này còn xuất hiện dày đặc gây mất thẩm mỹ nặng nề cho người bệnh.

Lúc này bệnh nhân không được tự ý nặn mụn hay áp dụng các phương pháp điều trị chưa được kiểm chứng về độ an toàn và tính hiệu quả như thoa thuốc tự chế, dùng mẹo dân gian,... vì có thể sẽ khiến cho tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. Thay vào đó người bệnh nên đi khám để được bác sĩ kê đơn thuốc điều trị. Đó có thể là những loại thuốc như:

• Thuốc kháng sinh: thường dùng từ 1 - 6 tháng  với mục đích ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn, điển hình là vi khuẩn P.Acnes. Nếu thường xuyên sử dụng kháng sinh dài ngày không theo chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc. Khi đó cần phải dùng loại kháng sinh mạnh hơn mới có hiệu quả. Người bệnh có thể dùng kháng sinh dạng bôi ví dụ như Tetracyclin hoặc Erythromycin. Ngoài ra còn có Natri sulfacetamide và clindamycin cũng có tác dụng hỗ trợ giảm viêm mụn;

• Isotretinoin: là một loại retinoid nhưng dùng theo đường uống, thường được chỉ định trong những trường hợp trứng cá nặng và không đáp ứng các biện pháp điều trị khác. Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô môi và da mặt, có hại cho gan, chảy máu cam, tâm trạng thay đổi thất thường và đặc biệt không dùng cho phụ nữ có thai;

• Thuốc tránh thai: đây cũng là phương pháp phổ biến được ứng dụng trong điều trị mụn trứng cá. Thuốc có khả năng kiểm soát sự sản sinh dầu thừa và bã nhờn trên da mặt, nhờ đó sẽ giảm thiểu tình trạng mụn trứng cá. Tuy rằng trứng cá là vấn đề về da liễu nhưng nếu cần sử dụng thuốc tránh thai để điều trị thì bệnh nhân cần kết hợp với thăm khám phụ khoa.

Thuốc trị mụn trứng cá nếu được dùng đúng cách sẽ đem lại hiệu quả điều trị cao

4. Một số biện pháp khác giúp điều trị mụn trứng cá

Chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt hàng ngày cũng góp phần ảnh hưởng đến sự hình thành của mụn trứng cá. Chính vì vậy bên cạnh việc dùng thuốc thì thay đổi thói quen sinh hoạt cũng là cách bổ trợ để kiểm soát tình trạng này. Theo đó, bạn nên thực hiện những điều như sau:

• Không nên thức quá khuya, ngủ đủ giấc;

• Hạn chế tiêu thụ những thực phẩm cay nóng, đồ ngọt nhiều đường, nhiều dầu mỡ;

• Tránh lạm dụng trà, caffein, đồ uống chứa cồn,...;

• Nên bổ sung các loại thực phẩm cung cấp nhiều chất kẽm;

• Thường xuyên vệ sinh da mặt sạch sẽ, rửa mặt với sữa rửa mặt 2 lần/ngày;

• Dùng sản phẩm tẩy da chết để loại bỏ lớp sừng hóa, giải phóng lỗ chân lông bởi sự bít tắc;

• Áp dụng sản phẩm dưỡng ẩm và kem chống nắng hàng ngày.  

Nhìn chung việc điều trị mụn trứng cá đòi hỏi sự kiên nhẫn, tuân thủ liệu trình trong thời gian dài. Bạn không nên tự áp dụng các cách chưa được kiểm chứng về độ an toàn khi điều trị mụn, nhất là việc sử dụng các sản phẩm trôi nổi trên thị trường như kem trộn, kem ủ rất nguy hiểm cho làn da. Những loại kem này có tác dụng rất nhanh nhưng chỉ một thời gian sau tình trạng mụn của bạn sẽ càng nghiêm trọng và khó điều trị hơn rất nhiều lần. 

Vì vậy khi bị mụn trứng cá, tốt nhất bạn nên đi khám da liễu để được bác sĩ kê đơn các loại thuốc phù hợp. Để được hướng dẫn cách đặt lịch khám cùng các bác sĩ tại Chuyên khoa Da liễu của MEDLATEC, bạn hãy liên hệ qua hotline 1900 56 56 56. Chuyên khoa quy tụ đội ngũ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Da liễu, đã giúp chẩn đoán và điều trị thành công cho rất nhiều khách hàng gặp các vấn đề về da. Do đó bạn có thể yên tâm khi thăm khám tại đây.