Táo bón thực thể là gì nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Táo bón là một trong những rối loạn tiêu hóa thường gặp ở bất cứ đối tượng nào, song không ít bệnh nhân chủ quan để bệnh kéo dài gây nhiều ảnh hưởng tới cơ thể và cuộc sống. Táo bón được chia thành 2 loại là táo bón thực thể và táo bón chức năng với đặc điểm bệnh khác nhau. Vậy táo bón thực thể là gì?

1. Bác sĩ tư vấn: Táo bón thực thể là gì?

Trước khi tìm hiểu về táo bón thực thể, cần biết táo bón là tình trạng hệ tiêu hóa bất thường khiến người mắc phải không thể đại tiện thường xuyên, đều đặn. Cùng với đó là tình trạng phân cứng gây đau đớn, chảy máu hậu môn, khó đi tiêu dẫn đến căng thẳng và sợ hãi. Tùy vào thể bệnh và mức độ mà người bị táo bón có triệu chứng khác nhau, song điểm chung là đại tiện ít hơn 3 lần/tuần cùng với phân khô cứng.

Táo bón thực thể do các bệnh lý thực thể gây ra

Táo bón thường là tình trạng không kéo dài, có thể cải thiện bằng chế độ ăn uống hàng ngày kết hợp với thể thao, sinh hoạt lành mạnh. Trong trường hợp cần thiết, có thể điều trị táo bón bằng thuốc nhuận tràng.

Theo nguyên nhân gây bệnh, táo bón được chia thành 2 loại là táo bón thực thể và táo bón chức năng. Trong đó, táo bón chức năng chiếm khoảng 95% trường hợp bệnh, nguyên nhân do sinh hoạt chưa hợp lý và rối loạn chức năng. Táo bón thực thể do các nguyên nhân thực thể như: tổn thương cấu trúc, chức năng của đường tiêu hóa,… cần can thiệp mới có thể điều trị.

Táo bón thực thể được chẩn đoán dựa trên nguyên nhân gây bệnh

Triệu chứng của táo bón thực thể nhìn chung giống với táo bón, để chẩn đoán thì bác sĩ ngoài kiểm tra triệu chứng sẽ cần khám chẩn đoán nguyên nhân thực thể. Một số triệu chứng có thể gợi ý táo bón thực thể bao gồm;

• Cảm giác sau khi đi tiêu vẫn còn phân trong ruột.

• Phản xạ thần kinh cơ chi dưới bất thường có thể liên quan đến hoạt động tiêu hóa.

• Xuất hiện máu trong phân nhưng không có nứt hậu môn.

• Dấu hiệu thần kinh cơ bất thường.

• 1 số triệu chứng khác: vẹo cột sống, cơ mông bất cân xứng, hỗ lõm trung tâm,…

Khi bị táo bón bệnh lý kéo dài, bác sĩ sẽ kiểm tra táo bón thực thể với các nguyên nhân có thể gây bệnh, nếu không phát hiện mới chẩn đoán do táo bón chức năng.

2. Nguyên nhân nào dẫn đến táo bón thực thể?

Như đã trình bày ở trên, táo bón thực thể xuất phát từ các nguyên nhân thực thể nên khó có thể cải thiện, trị dứt điểm chỉ bằng thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống lành mạnh. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến táo bón thực thể:

• Tổn thương bẩm sinh ở đại tràng: giãn đại tràng, phình đại tràng,…

• Bất thường làm cản trở đường đi của phân: xuất hiện khối u đại tràng, khối u trực tràng,… gây táo bón bất thường kèm theo dịch nhầy và máu trong phân.

 Táo bón thực thể có thể do tổn thương hậu môn hoặc trực tràng

• Tổn thương trực tràng và hậu môn: hẹp trực tràng hậu môn, nứt hậu môn, trĩ,…

• Dị vật, khối u chèn ép cản trở đường di chuyển của phân gây táo bón như: khối u vùng tiểu khung, dây chằng dính sau mổ, viêm đại trực tràng,… Ngoài ra, tình trạng táo bón ở phụ nữ mang thai những tháng cuối cũng có cơ chế tương tự khi thai lớn chèn ép lên đường di chuyển của phân.

• Tổn thương não hoặc màng não: thoát vị màng não, tổn thương thần kinh vùng đuôi ngựa,…

Các nguyên nhân gây táo bón thực thể có thể phát hiện bằng nội soi, chẩn đoán hình ảnh đại tràng, trực tràng. Với các tổn thương thần kinh ảnh hưởng gây táo bón, việc chẩn đoán sẽ khó khăn hơn cần dựa trên tiền sử bệnh lý hoặc chấn thương để kiểm tra.

3. Xử lý tình trạng táo bón thực thể như thế nào?

Trong hầu hết trường hợp, táo bón thực thể không quá nguy hiểm, song triệu chứng bệnh gây nhiều ảnh hưởng tới cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh. Ngoài ra, nếu táo bón kéo dài không điều trị, bệnh nhân có thể gặp phải 1 số biến chứng như nứt hậu môn, nhiễm trùng, mất máu, trĩ,…

Do đó, nên điều trị sớm tình trạng táo bón thực thể để ngăn ngừa biến chứng, giúp người bệnh trở về cuộc sống sinh hoạt bình thường. Hầu hết tình trạng táo bón có thể cải thiện giảm hoặc mất hoàn toàn bằng thay đổi chế độ ăn và lối sống, hãy thử thay đổi những điều sau:

Cần uống nhiều nước để phòng ngừa táo bón

• Uống nhiều nước đủ từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, nên uống đều trong ngày.

• Thường xuyên tập thể dục, vận động sau thời gian đứng hoặc ngồi một chỗ lâu để kích thích hoạt động đường ruột, phân được ruột đẩy xuống dễ hơn.

• Chế độ ăn uống nhiều chất xơ, hạn chế chất béo và các thực phẩm khó tiêu hóa.

Nếu các biện pháp cải thiện trên không giúp loại trừ chứng táo bón kéo dài thì người bệnh có thể xem xét sử dụng thuốc nhuận tràng như phương pháp khắc phục nhanh. Thuốc nhuận tràng có tác dụng: tăng chất bôi trơn, làm mềm phân, làm ẩm phân, ngăn mất nước và kích thích co thắt ruột. Tuy nhiên, không nên lạm dụng dẫn đến lệ thuộc vào thuốc và các chứng bệnh liên quan. 

Chứng táo bón thực thể liên quan đến tổn thương hoặc bệnh lý thực thể cần điều trị loại bỏ nguyên nhân. Từ đó mới khắc phục được tình trạng táo bón cũng như giúp hoạt động tiêu hóa trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn. Không nên chủ quan nếu táo bón thực thể xảy ra thường xuyên, không hoặc ít cải thiện với các phương pháp thông thường.

Nên đi khám nếu táo bón kéo dài không khỏi khi điều trị với phương pháp thông thường

Như vậy qua bài viết này, MEDLATEC đã cùng bạn đọc tìm hiểu táo bón thực thể là gì cũng như các biện pháp khắc phục, điều trị tình trạng này. Nếu có thắc mắc khác, hãy liên hệ đến hotline Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.