Hồng cầu là gì? Các chỉ số xét nghiệm hồng cầu

Hồng cầu là một loại tế bào có trong máu thực hiện chức năng chính là vận chuyển oxy cung cấp cho cơ thể. Xét nghiệm hồng cầu giúp xác định các tính chất về số lượng, hình dạng, kích thước,... của hồng cầu, từ đó hỗ trợ chẩn đoán một số tình trạng bệnh lý liên quan.

1. Đặc điểm của hồng cầu

Hồng cầu là các tế bào không nhân có hình dạng như đĩa lõm hai mặt, được sinh ra trong tủy xương, lưu hành trong máu thực hiện các chức năng sống và bị phá hủy trong lách. Đời sống trung bình của các tế bào hồng cầu khoảng 120 ngày. 

Hồng cầu đảm nhiệm chức năng chính là vận chuyển oxy từ phổi tới các mô nhờ hemoglobin chứa trong tế bào.

Sản xuất hồng cầu được kích thích bởi một hormon do thận bài tiết là erythropoietin, nồng độ hormone sẽ tăng khi có tình trạng thiếu oxy.

Hình 1: Hồng cầu có hình đĩa lõm 2 mặt thực hiện chức năng chính là vận chuyển oxy trong cơ thể

Có thể gặp các hình thái bất thường của hồng cầu trong trường hợp cơ thể mắc bệnh lý bằng cách quan sát trên tiêu bản giọt máu đàn. Một số hình thái bất thường của hồng cầu bao gồm:

- Hồng cầu hình bia: hồng cầu có hình bia bắn, vùng trung tâm đậm màu được bao quanh bởi vùng nhạt màu. Thường thấy ở những bệnh nhân mắc bệnh Thalassemia, thiếu máu thiếu sắt.

- Hồng cầu hình giọt nước: hồng cầu có hình dạng như giọt nước hay quả lê. Thường thấy ở những người bị bệnh Thalassemia.

- Hồng cầu hình răng cưa: phía ngoài hồng cầu có các răng cưa ngắn, đều nhau và nhạt màu hơn phía trong. Gặp trong trường hợp tăng ure máu, thiếu máu tan máu.

- Hồng cầu hình cầu: hình tròn, không có khoảng trắng ở trung tâm, đậm màu hơn so với các hồng cầu bình thường. Gặp trong truyền máu hay bệnh hồng cầu hình cầu.

- Ngoài ra có thể gặp các hồng cầu to nhỏ kích thước khác nhau, các mảnh vỡ hồng cầu khi cơ thể có thiếu máu.

Hình 2: Các hình dạng bất thường của hồng cầu gặp trong một số bệnh lý mắc phải

2. Các chỉ số trong xét nghiệm hồng cầu

Các chỉ số của hồng cầu bao gồm: số lượng hồng cầu, thể tích khối hồng cầu (Hct), lượng huyết sắc tố (Hb), thể tích trung bình hồng cầu, lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu, nồng độ huyết sắc tố trung bình hồng cầu. 

Các chỉ số này được sử dụng để xác định sự bình thường hay bất thường của dòng hồng cầu, bao gồm số lượng và kích thước của hồng cầu, lượng huyết sắc tố tổng và lượng huyết sắc tố trung bình chứa trong hồng cầu cũng như đánh giá sự tương quan giữa các yếu tố này.

Các xét nghiệm này cho phép đánh giá mức độ thiếu máu và phân loại thiếu máu.

- Số lượng hồng cầu: đếm số lượng hồng cầu giúp đánh giá khả năng hoạt động của tủy xương và hỗ trợ chẩn đoán một tình trạng bệnh lý trên lâm sàng.

Giá trị bình thường :

+ Với nam: 4.3 - 5.7 T/L.

+ Với nữ: 3.9 - 5.0 T/L.

- Thể tích khối hồng cầu (Hct): cho biết tỷ lệ giữa khối hồng cầu trong máu toàn phần.

Giá trị bình thường: 0.37 - 0.42 L/L.

- Lượng huyết sắc tố (Hb): tiêu chuẩn vàng để đánh giá tình trạng thiếu máu

Giá trị bình thường: 120 - 155 g/L.

- Thể tích trung bình hồng cầu (MCV): giá trị này cho phép đánh giá kích thước trung bình hồng cầu. Nếu MCV tăng, hồng cầu có kích thước lớn hơn bình thường; nếu MCV giảm đi, hồng cầu có kích thước nhỏ hơn bình thường còn MCV trong giới hạn bình thường là hồng cầu có kích thước bình thường.

+ Giá trị tham chiếu: 85 - 95 fl.

- Lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCH): tính lượng hemoglobin có trong hồng cầu. Nếu MCH giảm chứng tỏ hồng cầu nhược sắc, nếu MCH trong giới hạn bình thường có nghĩa hồng cầu bình sắc.

+ Giá trị tham chiếu: 28 - 32 pg.

Hình 3: Xét nghiệm hồng cầu sử dụng máu tĩnh mạch được chống đông EDTA

- Nồng độ huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCHC): là hàm lượng hemoglobin trung bình trong một đơn vị máu.

+ Giá trị tham chiếu: 320 - 360 g/L.

Giảm nồng độ MCHC nghĩa là hồng cầu nhược sắc gặp trong bệnh thiếu máu do thiếu sắt và Thalassemia, khi giá trị MCHC trong giới hạn bình thường là hồng cầu bình sắc.

MCH và MCHC giúp mô tả các loại thiếu máu gồm:

- Thiếu máu bình sắc hồng cầu bình thường: khi lượng huyết sắc tố giảm, MCV, MCH và MCHC trong giới hạn bình thường. Thường thấy ở những người chảy máu.

- Thiếu máu nhược sắc hồng cầu nhỏ: khi MCV, MCH và MCHC giảm. Thường gặp trong bệnh thiếu máu thiếu sắt, người bệnh Thalassemia, nhiễm độc chì.

- Thiếu máu bình sắc hồng cầu to: khi MCV tăng, MCH bình thường hoặc tăng và MCHC bình thường. Thường gặp trong thiếu máu do thiếu vitamin B12 và acid folic.

3. Các nguyên nhân làm sai lệch kết quả xét nghiệm hồng cầu

Các nguyên nhân có thể dẫn đến sai lệch kết quả xét nghiệm như:

- Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.

- Các yếu tố có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm bao gồm: độ tuổi, vị trí địa lý (người sống ở vùng cao), hoạt động thể lực, tình trạng thai nghén.

- Một số chỉ số có thể bị thấp giả tạo do có mặt yếu tố ngưng kết lạnh trong huyết tương hoặc cao giả tạo khi có tình trạng mất nước

- Một số thuốc làm tăng số lượng hồng cầu: Corticosteroid, cosyntropin, danazol, các thuốc lợi tiểu nhóm thiazid.

- Các thuốc làm giảm số lượng hồng cầu: acetaminophen, acyclovir, thuốc điều trị sốt rét, kháng sinh, hóa chất điều trị ung thư, thuốc tiêu fibrin,...

4. Xét nghiệm hồng cầu ở đâu?

Xét nghiệm hồng cầu là một xét nghiệm phổ biến, thường được chỉ định khi thực hiện kiểm tra sức khỏe hay để chẩn đoán một bệnh lý đang mắc phải. Xét nghiệm này được thực hiện ở hầu hết tất cả các cơ sở khám chữa bệnh. Tuy nhiên bạn nên chọn những cơ sở uy tín an toàn để thực hiện xét nghiệm. Nếu như bạn vẫn đang băn khoăn không biết nên làm xét nghiệm ở đâu thì Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẽ là một sự lựa chọn đúng đắn dành cho bạn.

Hình 4: Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC - địa chỉ khám chữa bệnh tin cậy dành cho bạn

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với trên 24 năm kinh nghiệm hoạt động khám chữa bệnh đã trở thành trung tâm xét nghiệm uy tín hàng đầu tại miền Bắc, được nhiều người tin tưởng và lựa chọn. 

Bệnh viện sở hữu đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong nhiều lĩnh vực, đội ngũ bác sĩ tâm huyết hết lòng vì người bệnh. Cơ sở trang thiết bị của bệnh viện bao gồm hệ thống máy móc hiện đại tiên tiến nhất. Kết quả được kiểm duyệt bài bản theo quy trình để đảm bảo kết quả đến tay bạn sẽ là tin cậy nhất.

Đăng ký khám tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC xin vui lòng gọi điện đến số 1900565656 hoặc truy cập vào website của bệnh viện: MEDLATEC.VN để chúng tôi có cơ hội chăm sóc sức khỏe cho bạn.