Giãn phế quản - Nguyên nhân và phương pháp chẩn đoán

​Giãn phế quản là một bệnh lý khá phổ biến trong những năm trở lại đây ở mọi lứa tuổi, nhất là thanh thiếu niên. Nhờ các loại vacxin điều trị bệnh nhiễm trùng đường hô hấp mà số lượng người bị giãn phế quản có dấu hiệu giảm. Để biết nguyên nhân và phương pháp chẩn đoán căn bệnh này, hãy cùng tham khảo bài viết sau.

1. Giãn phế quản được hiểu như thế nào?

Phế quản là một bộ phận của cơ quan hô hấp, đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn khí đến phổi. Trong cơ thể chúng ta, phế quản sẽ bắt đầu từ nơi phân chia của khí quản (ngang đốt sống ngực thứ 4 và thứ 5), sau đó phân chia thành những nhánh nhỏ đi sâu vào phổi và hình thành cây phế quản. Trong đó, phế quản trái và phế quản phải sẽ có vai trò dẫn khí vào phổi.

Minh họa sự khác biệt giữa phế quản bình thường phế quản bị giãn

Giãn phế quản là tình trạng giãn không hồi phục của một hay nhiều phế quản có kèm theo phá hủy thành vách của phế quản. Có thể hiểu, các ống phế quản nằm trong phổi bị tổn thương, tái đi tái lại nhiều lần do các vi khuẩn hoặc các chất nhầy làm mất đi sự đàn hồi của ống phế quản. Lâu dần tình trạng giãn ống phế quản khó hồi phục. Nguy hiểm hơn, các phế quản bị giãn tụ thành ổ sẽ kéo theo các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp mạn tính gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. 

2. Các tác nhân gây nên hiện tượng giãn phế quản

Có nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng giãn phế quản ở người như: do bẩm sinh, di truyền và do mắc phải từ các bệnh nhiễm trùng phổi và đường hô hấp.

Do các bệnh bẩm sinh

Nếu những người bẩm sinh bị mắc chứng phổi ngoại vi kém phát triển có thể gây nên tình trạng các phế quản bị giãn. Bên cạnh đó, nếu bẩm sinh đã bị mắc hội chứng Rối loạn vận động nhung mao nguyên phát (Primary Ciliary Dyskinesia Syndrome) thì cũng gây nên tình trạng giãn phế quản kèm theo các loại bệnh khác như viêm xoang, viêm mũi dị ứng,… Bởi lẽ, hội chứng này thường làm rối loạn khả năng thanh thải chất nhầy nên khiến cho tình trạng viêm nhiễm trong phế quản bị tái diễn nhiều lần, gây nên tình trạng các ống phế quản bị giãn nở khó hồi phục. 

Một số người bẩm sinh sẽ mắc phải hội chứng Mounier-Kuhn, khi bị hội chứng này thì sẽ bị khuyết tật tổ chức liên kết ở thành phế quản khiến cho khí phế quản bị phì đại, dẫn đến tình trạng giãn phế quản. Ngoài ra, nếu ai mắc phải hội chứng móng tay vàng bẩm sinh thì cũng dễ bị căn bệnh này, bởi lẽ bị giảm sản sinh hệ thống bạch huyết gây nên phù bạch huyết nguyên phát.

Do mắc phải các bệnh nhiễm trùng phổi và đường hô hấp 

Giãn phế quản cũng xảy ra ở những người bị các bệnh có liên quan đến đường hô hấp kéo dài như nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm xoang, viêm mũi,… Bên cạnh đó, nếu người bệnh có tiền sử bị các bệnh nhiễm trùng đường phổi như viêm phổi, ho gà, sởi, phổi bị nhiễm nấm,… cũng sẽ gây ra tình trạng viêm nhiễm ở phế quản. Bệnh tái phát nhiều lần, dịch nhầy ứ đọng kéo dài khiến cho các sợi cơ của các ống phế quản bị giãn rộng. Đặc biệt, khi bị các bệnh nhiễm trùng phổi hay đường hô hấp cũng sẽ có biểu hiện ho có đờm, tạo áp lực lên khu vực phổi và phế quản khiến cho tình trạng giãn phế quản trở nên nặng hơn

Một số nguyên nhân khác 

Bệnh lý ống phế quản bị giãn còn dễ dàng xảy ra đối với những người thường xuyên phải tiếp xúc với môi trường độc hại có nhiều hóa chất, khói bụi ô nhiễm. Nếu tiếp xúc với những môi trường không khí này trong một thời gian dài sẽ tạo tổn thương, gây loét và mòn phế quản hoặc dẫn đến tình trạng ho có đờm, tạo áp lực trong lòng phế quản điều này dẫn tiến tình trạng giãn phế quản. Đây cũng là tác nhân hàng đầu phá hủy thành phế quản ở người gây nên nhiều biến chứng bệnh nguy hiểm.

Làm việc, sinh sống lâu dài trong môi trường ô nhiễm cũng gây nên giãn phế quản

Ngoài ra, với những người bị suy giảm hệ miễn dịch như người bị nhiễm HIV/AIDS cũng sẽ dễ bị giãn phế quản. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch kém, thiếu hụt Gama-Globulin máu cũng sẽ dễ dàng bị giãn ống phế quản. 

3. Giãn phế quản sẽ có những biểu hiện như thế nào?

Bệnh giãn phế quản sẽ có nhiều biểu hiện khác nhau, điều này tùy thuộc vào mức độ nặng - nhẹ của bệnh. Tuy nhiên, đa số các bệnh nhân mắc bệnh đều có một số dấu hiệu chính như:

- Ho có đờm thường xuyên và kéo dài trong hàng tháng không dứt. Người bệnh ho dai dẳng và thường khạc ra nhiều đờm có mủ. Một số người còn bị ho ra máu, đặc biệt khi ho ra máu thường đi kèm với sốt đây là biểu hiện của nhiễm trùng cấp ở trong phế quản. 

Ho kéo dài và khạc ra đờm có mủ là biểu hiện thường gặp khi bị giãn phế quản

- Có tiếng thở khác so với người bình thường, tiếng thở thường ngắn và nghe như tiếng rít, tiếng khò khè gây khó chịu.

- Cảm thấy đau, tức ngực cũng là một trong biểu hiện thường gặp của bệnh.

- Mắc bệnh lâu ngày, dù người lớn hay trẻ em cũng có biểu hiện mệt mỏi, uể oải, chán ăn, sụt cân. 

4. Các phương pháp chẩn đoán bệnh

Khám lâm sàng

Bệnh nhân sẽ được xem xét các triệu chứng thường gặp như: ho mãn tính, khạc ra đờm có nhầy mủ mỗi ngày, sốt và ho ra máu,… Bên cạnh đó, bác sĩ còn  hợp sử dụng ống nghe kiểm tra phổi, nếu nghe thấy phổi có tiếng rít, bệnh nhân thở nông,… thì bệnh nhân sẽ nghi ngờ bị giãn phế quản. Tuy nhiên, đây chỉ là kết luận chưa chính xác dựa trên các biểu hiện của bệnh để định hướng có các phương pháp kiểm tra cận lâm sàng để chắc chắn 100% về kết quả của bệnh.

Khám cận lâm sàng

Bệnh nhân sẽ được tư vấn tiến hành các phương pháp khám cận lâm sàng bao gồm:

X-quang lồng ngực: Nếu như bệnh nhân bị giãn phế quản với các triệu chứng ho, khạc đờm có mủ thì các hình ảnh được chụp từ tia X-quang sẽ giúp nhìn thấy những biểu hiện bất thường trên X-quang ngực như các ổ viêm ở trên phổi, các mạch máu tăng đậm do tình trạng viêm xung quanh các ống phế quản,….

CT scan (chụp cắt lớp lồng ngực): Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tốt nhất để xác nhận bệnh nhân có bị giãn phế quản hay không và xác định vị trí các nhánh phế quản bị giãn. 

Bên cạnh đó còn tiến hành một số thăm dò khác như: đo chức năng hô hấp của bệnh nhân và tiến hành xét nghiệm công thức máu, định lượng IgG, M và A,…

Khám và kiểm tra nếu nghi ngờ bị giãn phế quản tại MEDLATEC

Nếu bạn hoặc người thân bị có các dấu hiệu của bệnh giãn phế quản, để chẩn đoán chính xác bệnh và có các biện pháp điều trị kịp thời thì cần lựa chọn một địa chỉ y tế chất lượng để để tiến hành kiểm tra. Bạn có thể lựa chọn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, với đội ngũ y bác sĩ giỏi,  tận tâm cùng các loại máy móc kiểm tra hiện đại sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân, đưa ra các kế hoạch điều trị kịp thời giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Mọi thông tin chi tiết bạn có thể ghé qua trang web của chúng tôi hoặc liên hệ qua số hotline: 1900565656 để được tư vấn miễn phí bạn nhé!