Chuột rút khi ngủ: nguyên nhân và cách giảm đau nhanh chóng

Chuột rút khi ngủ không phải là tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên không nhiều người bệnh hiểu rõ nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng cũng như cách điều trị nhanh chóng, hiệu quả. Nếu không cải thiện tốt, chuột rút lúc đang ngủ sẽ gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là chất lượng giấc ngủ và năng lượng hoạt động ngày hôm sau.

1. Chứng chuột rút khi ngủ rất phổ biến ở mọi đối tượng

Chuột rút là tình trạng co thắt cơ không tự chủ, nó có thể xảy ra đột ngột bất cứ lúc nào, kể cả khi cơ bắp nghỉ ngơi hay đang trong giấc ngủ. Chuột rút có thể bị ở bất cứ khu vực nào ở chân, phổ biến nhất là cơ bắp chân. Tình trạng căng cơ quá mức này diễn ra khoảng vài giây đến vài phút nhưng gây đau đớn nghiêm trọng cho người bệnh.

Chuột rút khi ngủ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe người mắc

Thực tế, chuột rút về đêm khá phổ biến. Một thống kê được đăng trên tạp chí khoa học Mỹ cho biết, đến 60% người trưởng thành và 7% trẻ em bị chuột rút khi ngủ ít nhất một lần. Nhiều trường hợp chuột rút xảy ra thường xuyên, thậm chí một đêm có thể bị nhiều lần.

Đặc biệt, chuột rút gây đau đớn, khiến người bệnh bất chợt tỉnh giấc. Khi nó làm gián đoạn giấc ngủ nhiều lần, sức khỏe người bệnh cũng bị ảnh hưởng, họ thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng ở ngày hôm sau.

Chuột rút về đêm cũng khiến người bệnh khó ngủ hơn và khó ngủ sâu giấc hơn, lâu dần có thể dẫn tới tình trạng mất ngủ kéo dài. Cần phân biệt tình trạng chuột rút khi ngủ với hội chứng chân không yên. Hai vấn đề sức khỏe này đều xảy ra vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe người bệnh. 

 Chuột rút khi đang ngủ thường xảy ra ở phụ nữ mang thai

Tuy nhiên chứng chuột rút xảy ra nhanh và đột ngột, đặc trưng là các cơn đau dữ dội kèm căng cứng cơ. Còn hội chứng chân không yên khiến người bệnh bị thôi thúc phải đi lại, nếu không tình trạng nhức mỏi khó chịu, bồn chồn tăng lên.

Phân biệt đúng tình trạng bệnh và mức độ sẽ giúp việc điều trị, cải thiện chuột rút khi ngủ tốt hơn.

2. Những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chuột rút khi ngủ

Hầu hết trường hợp chuột rút khi đang ngủ xảy ra là do vận động quá mức hoặc thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh. Vì thế nếu cải thiện được những nguyên nhân này, bạn sẽ phòng tránh được chuột rút khi ngủ xảy ra.

2.1. Mỏi cơ

Đây là nguyên nhân chính và thường gặp nhất gây ra tình trạng chuột rút khi ngủ. Mỏi cơ có thể do tập luyện thể thao hoặc làm việc quá sức, đôi khi đứng hoặc giữ một tư thế trong thời gian dài cũng khiến cơ bắp chân bị mỏi.

Vì thế tình trạng chuột rút xảy ra nhiều hơn ở những người vận động quá nhiều như vận động viên thể thao. Ngoài chuột rút vào ban đêm, tình trạng này có thể xảy ra vào ban ngày và bất cứ lúc nào, kể cả khi đang luyện tập hay nghỉ ngơi.

2.2. Lười vận động

Bên cạnh tình trạng vận động quá mức gây mỏi cơ, lười vận động vào ban ngày cũng là nguyên nhân gây chuột rút khi ngủ. Những đối tượng thường bị tình trạng này là người làm việc đặc thù phải ngồi lâu, ít vận động đi lại như nhân viên văn phòng.

Ngồi quá nhiều hoặc đứng quá lâu 1 tư thế dễ gây chuột rút về đêm

Việc lười vận động này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cơ xương, khiến các cơ không được hoạt động kéo giãn mà sức khỏe tim mạch, hệ miễn dịch,… cũng giảm sút. Vì thế nếu đặc thù công việc phải ngồi nhiều, giữa giờ làm việc hãy đứng dậy đi lại nhiều hơn, dành thời gian sau khi làm việc để tập thể dục, vận động.

2.3. Sai tư thế ngồi, nằm

Tư thế ngồi bắt chéo chân, ngồi hoặc đứng quá lâu làm đè ép cơ chân hoặc nằm co quắp đều có thể cản trở máu lưu thông đến chân. Hậu quả là tình trạng chuột rút xảy ra kể cả khi ngủ. Để khắc phục tình trạng này, hãy điều chỉnh tư thế ngồi và nằm tốt cho cơ hơn.

2.4. Do vấn đề sức khỏe

Những bệnh nhân mắc bệnh mạn tính có nguy cơ bị chuột rút về đêm cao hơn khi nó ảnh hưởng đến dinh dưỡng cũng như hoạt động của hệ cơ xương. Bệnh lý liên quan bao gồm: bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, suy gan, suy thận, suy giáp, viêm xương khớp, rối loạn thần kinh,… Chứng nghiện rượu và hội chứng bàn chân bẹt cũng làm tăng nguy cơ bị chuột rút, trong đó có tình trạng chuột rút khi ngủ.

2.5. Tác dụng phụ của thuốc điều trị

Một số loại thuốc điều trị có thể khiến người bệnh phải đối mặt với tình trạng chuột rút vào ban đêm như: Estrogen, Levalbuterol, sắt Sucrose,… Hãy thảo luận với bác sĩ về thuốc điều trị và tình trạng chuột rút này để tìm giải pháp thích hợp nhất.

Thuốc điều trị ít được dùng trừ khi chuột rút nghiêm trọng và đau đớn

Chứng chuột rút về đêm thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nguyên nhân là do những biến đổi hormone bên trong cơ thể do thai kỳ và nhu cầu dinh dưỡng, đặc biệt là canxi và các khoáng chất tăng lên nhưng không được đáp ứng tốt.

3. Làm gì khi bị chuột rút khi ngủ?

Chuột rút khi ngủ có thể gây đau đớn và khiến người bệnh khó chịu, rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên hầu hết các trường hợp tình trạng này là lành tính, có thể cải thiện bằng 1 số phương pháp tại nhà mà không cần điều trị y tế.

Dưới đây là một số biện pháp tại nhà đơn giản giúp giảm đau đớn do chuột rút cũng như giảm chứng chuột rút về đêm tái phát nhiều lần.

3.1. Massage chân

Massage chân, đặc biệt là cơ bắp chân bị chuột rút sẽ giúp giảm đau đớn, giảm căng cứng và co giãn cơ tốt hơn.

3.2. Cố gắng duỗi thẳng chân

Cơn chuột rút xảy ra thường khiến người bệnh không thể cử động chân. Tuy nhiên hãy cố gắng duỗi thẳng chân, gấp mũi chân về phía gối, khi bàn chân hướng lên trên, các ngón chân đưa về trước mặt, cơn chuột rút sẽ nhanh chóng qua đi.

3.3. Chườm nhiệt

Ngâm nước nóng hoặc dùng túi chườm ấm đặt ở vùng cơ bị chuột rút khoảng 15 phút, nó vừa giúp làm giãn cơ bắp đang bị co thắt vừa phòng ngừa chuột rút về đêm xảy ra. Ngoài ra, chườm lạnh cũng giúp giảm đau do chuột rút tốt song ít được áp dụng do không có tác dụng làm giãn và giảm mỏi cơ.

Phần lớn trường hợp chuột rút được cải thiện khi xoa bóp

3.4. Bổ sung canxi, magie

Chuột rút xảy ra thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể bạn thiếu magie, canxi. Hãy bổ sung ngay các chất này nhé.

Nếu chuột rút khi ngủ vẫn tiếp tục xảy ra với tần suất nhiều hơn, làm rối loạn giấc ngủ của bạn thì hãy tới khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng cần điều trị y tế tích cực để khắc phục.