Chức năng quan trọng của tế bào hồng cầu và chỉ số bình thường

Hồng cầu là những tế bào máu có nhiệm vụ vận chuyển oxy, đóng vai trò quan trọng trong quá trình sống của cơ thể. Bài viết sau tìm hiểu về chức năng, số lượng hồng cầu ở mức bình thường và lý giải “tại sao phải phân tích tế bào hồng cầu?”

1. Chức năng quan trọng của tế bào hồng cầu 

Hồng cầu là các tế bào không có nhân, lưu thông trong máu. Chúng có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến tất cả các cơ quan và mô của cơ thể, tham gia vào quá trình loại bỏ khí cacbonic. Hồng cầu được tạo ra trong tủy xương bởi các tế bào gốc tạo máu và thường sống trong vòng 120 ngày trước khi chết. 

Mỗi tế bào hồng cầu chứa hemoglobin, một loại protein giàu chất sắt. Hemoglobin có nhiệm vụ mang oxy từ phổi đến các cơ quan khác nhau của cơ thể và loại bỏ carbon dioxide từ các cơ quan đến phổi. Hemoglobin chứa 65% lượng sắt dự trữ của cơ thể và tạo màu đỏ cho máu. Việc tính toán lượng hồng cầu giúp phát hiện một số bệnh lý như bệnh thiếu máu.

 Hồng cầu có hình dạng "đĩa lõm" dễ nhận biết và có màu đỏ do chứa một lượng lớn hemoglobin

Sự sống của một tế bào hồng cầu

Thận tiết ra một loại hormone, gọi là erythropoietin, hormone này khiến tủy xương tạo ra các tế bào hồng cầu mới. Chúng lưu thông trong máu 120 ngày và bị phá hủy ở lá lách. Mỗi ngày, khoảng 1% tế bào hồng cầu được đổi mới theo cách này.

2. Tại sao phải phân tích hồng cầu?

Số lượng hồng cầu trong máu bình thường từ 4,5 - 5,5 triệu/mm3, giá trị này được đánh giá trong quá trình xét nghiệm máu.

Việc phân tích này giúp phát hiện các bệnh có thể xảy ra, liên quan đến huyết học, truyền nhiễm, viêm, thậm chí ung thư, hoặc đơn giản là để làm xét nghiệm máu. Đây là một loại xét nghiệm được quy định trong phòng thí nghiệm.

Xét nghiệm máu giúp đánh giá số lượng, hình dạng, kích thước, màu sắc của tế bào hồng cầu

Công thức máu hoàn chỉnh không chỉ đánh giá số lượng hồng cầu trên mm3 máu mà còn:

• Mức hemoglobin.

• Thể tích tiểu thể trung bình của tế bào hồng cầu, hàm lượng huyết sắc tố trung bình (lượng huyết sắc tố trung bình chứa trong một tế bào hồng cầu) và nồng độ huyết sắc tố trung bình (lượng huyết sắc tố chứa trong 100 ml hồng cầu).

• Hematocrit (tỷ lệ tế bào hồng cầu trên tổng thể tích máu).

• Số lượng tiểu cầu.

• Bạch cầu.

Hình dạng của các tế bào hồng cầu cũng có thể được kiểm tra. Trong trường hợp này, quan sát được thực hiện dưới kính hiển vi từ vết máu. Một số bệnh về máu dẫn đến hình dạng bất thường của các tế bào hồng cầu, ví dụ như hình liềm (bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm), hình quả lê hoặc hình giọt nước (lách to,…), hình cầu (spherocytosis), bán nguyệt,… Các bất thường về kích thước và màu sắc cũng có thể được phát hiện trong xét nghiệm này.

Ngoài ra, bất kỳ bất thường nào về mức hemoglobin, thể tích tiểu thể trung bình của tế bào hồng cầu, hematocrit,… sẽ cung cấp thêm thông tin để định hướng chẩn đoán. Thể tích tiểu thể trung bình của tế bào hồng cầu có thể giảm (trong một số bệnh thiếu máu não hoặc thiếu sắt) hoặc tăng lên (ví dụ như trong trường hợp xơ gan).

3. Số lượng tế bào hồng cầu ở mức bình thường

Số lượng tế bào hồng cầu khác nhau, bởi nhiều yếu tố, bao gồm trẻ em, phụ nữ, nam giới, phụ nữ mang thai. Mức bình thường của hemoglobin ở nam giới là từ 13 đến 18 g/dl và ở phụ nữ là từ 11,5 đến 15,0 g/dl.

Kết quả xét nghiệm máu này giúp chẩn đoán, so sánh với kết quả khám lâm sàng do bác sĩ chuyên khoa thực hiện. Từ các kết quả sinh học và các thăm khám khác, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị cần thiết cho bệnh nhân.

Tổng số tế bào hồng cầu là khoảng 3,5 triệu đến 6 triệu trên mm3 máu, sự khác nhau tùy theo độ tuổi, giới tính và tình trạng mang thai ở phụ nữ.

Độ tuổi, giới tính và tình trạng mang thai,... quyết định số lượng hồng cầu trong máu

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ em

Ở trẻ sơ sinh, số lượng hồng cầu khoảng 5,8 triệu/mm3 và hemoglobin là khoảng 13 đến 16 g/dl. Ở trẻ em, số lượng hồng cầu nằm trong khoảng từ 3,6 đến 4,8 triệu/mm3 tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ và lượng huyết sắc tố khoảng từ 11 đến 12 g/dl.

Đối với nam giới

Số lượng tế bào hồng cầu ở nam giới là từ 4,5 đến 6 triệu/mm3 với hemoglobin từ 13 đến 18 g/100 dl.

Đối với nữ giới

Số lượng hồng cầu ở phụ nữ là từ 4 đến 5,4 triệu/mm3 với hemoglobin khoảng 14 g/100 dl, tuy nhiên, con số này giảm ở phụ nữ mang thai.

Một tế bào hồng cầu mất ba tháng để được tạo ra bởi tủy xương, hầu hết các chứng thiếu máu não đều được điều trị hiệu quả bằng thuốc. Ngoài ra, phụ nữ có kinh nguyệt sẽ mất máu và dự trữ sắt trong gan ít hơn nam giới.

4. Những thông tin về thiếu máu, một bệnh lý liên quan đến tế bào hồng cầu

Thiếu máu là một vấn đề sức khỏe tương đối phổ biến, đặc trưng bởi sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu, hay là tình trạng giảm bất thường nồng độ hemoglobin trong máu. Những người bị thiếu máu có thể cảm thấy mệt mỏi và khó thở hơn người bình thường, vì tim của họ phải làm việc nhiều hơn để cung cấp oxy cho cơ thể. Theo Tổ chức Y tế thế giới, các con số liên quan đến thiếu máu:

• 25% dân số thế giới.

• 42% trẻ em dưới 5 tuổi.

• 40% phụ nữ có thai.

• 1/3 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

Những người có nguy cơ thiếu máu là: phụ nữ có kinh nguyệt ra nhiều, phụ nữ mang thai.

Phụ nữ với kỳ kinh nguyệt kéo dài, có nguy cơ cao thiếu sắt dẫn đến thiếu máu

Thiếu máu do thiếu sắt là dạng thiếu máu phổ biến nhất, điều này làm thay đổi kích thước của các tế bào hồng cầu, khiến chúng trở nên nhỏ hơn bình thường. Những nguyên nhân phổ biến của thiếu máu do thiếu sắt bao gồm: kinh nguyệt nhiều và chế độ ăn ít chất sắt.

Để chẩn đoán bệnh thiếu máu, cần thực hiện xét nghiệm máu và phân tích mẫu máu trong phòng thí nghiệm để quan sát và đánh giá công thức máu hoàn chỉnh.

Trên đây là những thông tin cần thiết về chức năng, số lượng hồng cầu ở mức bình thường và sự cần thiết của việc phân tích tế bào hồng cầu trong chẩn đoán bệnh. Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu sức khỏe bất thường hoặc có mong muốn kiểm tra, xét nghiệm máu, hãy đến trực tiếp Bệnh viện, các Phòng khám thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám, thực hiện xét nghiệm và có hướng điều trị thích hợp. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng dịch vụ xét nghiệm tận nơi do MEDLATEC cung cấp, mang nhiều tiện ích, chi phí hợp lý. Để được tư vấn thêm về dịch vụ và hướng dẫn đặt lịch, Quý vị hãy gọi đến số tổng đài sau: 1900 56 56 56.