7 nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến tình trạng nghẹt mũi

Nghẹt mũi là tình trạng dịch nhầy nhiều làm ngăn bít một hoặc cả hai lỗ mũi khiến người bệnh không thể hít thở dễ dàng bằng mũi. Nghẹt mũi nói chung không phải triệu chứng hô hấp nghiêm trọng song cần cẩn thận vì đây có thể là dấu hiệu bệnh viêm họng, viêm phế quản, viêm amidan,… cần điều trị.

1. Vì sao bạn bị nghẹt mũi?

Mũi bạn luôn tiết ra dịch để giữ ẩm lớp niêm mạc trong mũi, giữ vai trò quan trọng với hệ hô hấp. Lớp lông đầu tiên sẽ cản bớt bụi bẩn, còn lớp dịch sẽ giữ lại bụi bẩn này cùng vi khuẩn, sau đó được loại bỏ ra ngoài. Ngoài ra, lớp dịch tiết niêm mạc còn hỗ trợ làm ẩm không khí cùng hệ xoang trước khi đi xuống họng và phổi.

Nghẹt mũi là triệu chứng hô hấp thường gặp

Vì lý do bị kích thích do yếu tố môi trường hoặc bệnh lý nào đó mà mũi tăng tiết dịch nhầy hoặc dịch nhầy đặc hơn gây bít tắc lỗ mũi, xảy ra tình trạng nghẹt mũi. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường của hệ hô hấp để tự bảo vệ, không gây nguy hiểm và thường sẽ tự hết sau một thời gian tùy vào nguyên nhân gây ra.

Thực tế có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nghẹt mũi, trong đó phổ biến nhất là các nguyên nhân sau:

1.1. Bệnh lý đường hô hấp

Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên gặp phải, khiến dịch mũi tăng tiết hơn, đặc hơn và có lẫn vi khuẩn, bạch cầu chết như: viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm họng,…

1.2. Dị tật bẩm sinh

Ở một số trẻ bị dị tật bẩm sinh có lớp màng hoặc mảnh xương bịt kín sau mũi ngăn cản việc thở bằng mũi đó. Chỉ có thể phẫu thuật loại bỏ mới lưu thông đường mũi cho bệnh nhân này được.

1.3. Dị vật

Dị vật trong mũi cũng gây kích thích niêm mạc mũi tăng tiết dịch nhầy để loại bỏ nó, từ đó dễ dẫn đến tắc nghẽn mũi.

Phụ nữ mang thai thường xuyên bị nghẹt mũi hơn

1.4. Rối loạn nội tiết tố

Trong giai đoạn thai kỳ, phụ nữ rất thường xuyên bị nghẹt mũi mặc dù không mắc bệnh lý đường hô hấp hoặc nguyên nhân liên quan nào. Đây là kết quả của quá trình biến đổi nội tiết tố thai kỳ, khi estrogen tăng cao khiến màng mũi sưng hơn, dễ đóng dịch nhầy hơn. Ngoài ra, lưu lượng máu chảy trong thời kỳ này của mẹ bầu cũng nhanh hơn bình thường, dễ khiến các mạch máu trong mũi sưng phù, phần nào ảnh hưởng đến đường thở.

Nghẹt mũi ở bà bầu không phải dấu hiệu nguy hiểm song gây nhiều khó chịu, có thể loại bỏ bằng chăm sóc hỗ trợ hoặc xem xét điều trị.

1.5. Dị ứng

Phản ứng dị ứng do các dị nguyên xâm nhập qua đường hô hấp hoặc qua da như: phấn hoa, bụi, lông động vật, thức ăn,… cũng gây ra tình trạng dị ứng. Dị ứng được điều trị khỏi sẽ không còn tình trạng này nữa.

1.7. Tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc điều trị, tiêu biểu như thuốc huyết áp khi sử dụng lâu dài có thể gây ra một số tác dụng phụ, trong đó có chứng nghẹt mũi.

Nghẹt mũi không phải là chứng bệnh cấp tính nguy hiểm song gây ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề hô hấp và cuộc sống của người bệnh, vì thế nên chủ động điều trị sớm từ nguyên nhân.

2. Làm gì khi bị nghẹt mũi?

Nhiều người khi bị nghẹt mũi cùng các dấu hiệu bệnh lý đường hô hấp khác sẽ tìm đến hiệu thuốc tây hoặc bác sĩ để được khám và điều trị. Tuy nhiên các chuyên gia khuyên rằng, nghẹt mũi thông thường không cần thiết phải uống thuốc, nhất là các đối tượng đặc biệt như trẻ nhỏ, người mẫn cảm với thành phần của thuốc,… 

Nghẹt mũi thông thường không nhất thiết dùng thuốc điều trị

Chỉ các trường hợp nghẹt mũi do dị ứng và phản ứng dị ứng quá mức, người bệnh sẽ cần uống thuốc histamin để giảm triệu chứng. Những cách đơn giản sau sẽ giúp bạn loại bỏ nhanh chóng chứng nghẹt mũi mà lại an toàn.

2.1. Massage

Massage là cách đơn giản nhất có thể áp dụng ngay khi chứng nghẹt mũi xảy ra khiến bạn khó chịu. Nên Massage các điểm quan trọng dưới đây liên quan đến chứng bệnh này:

Điểm giữa hai cung lông mày

Dùng tay Massage nhẹ nhàng điểm giữa lông màu khoảng 1 phút, áp lực trong xoang trán sẽ được điều chỉnh, từ đó tình trạng khô niêm mạc mũi và ngạt mũi sẽ được khắc phục.

Xoang mũi

Dùng ngón tay xoa tròn hai điểm ở hai bên cánh mũi khoảng 1 - 2 phút, cách làm này giúp khai thông mũi rất hiệu quả. Việc còn lại của bạn chỉ là hỉ dịch mũi ra để khai thông đường thở.

Điểm giữa mũi và môi

Điểm nằm giữa mũi và môi có hai gò nhô lên cũng cần massage khoảng 2 - 3 phút để làm giảm sưng các mao mạch trong mũi, đặc biệt hiệu quả với các mẹ bầu bị nghẹt mũi, khó thở bằng mũi.

Các cách massage này có thể thực hiện ngay bị bạn bị nghẹt mũi và khắc phục tạm thời triệu chứng khó chịu này, song vẫn cần điều trị nguyên nhân gây ra mới có thể loại bỏ nghẹt mũi hoàn toàn.

2.2. Nước muối sinh lý

Một cách loại bỏ nghẹt mũi cũng vô cùng đơn giản, hiệu quả được nhiều người áp dụng đó là dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi. Nước muối sẽ giúp tăng độ ẩm cho xoang mũi, đồng thời làm loãng dịch nhầy, bạn sẽ dễ dàng loại bỏ những dịch nhầy để làm thoáng đường mũi hơn.

Nước muối sinh lý làm sạch mũi giúp loại bỏ tình trạng nghẹt mũi

Bên cạnh đó, nước muối có khả năng làm sạch tự nhiên, giúp giảm viêm nhiễm, làm dịu và giảm viêm các mạch máu trong mũi. Vì thế mà tình trạng nghẹt thở sẽ được cải thiện.

2.3. Rửa mũi

Nguyên nhân gây nghẹt mũi và do dịch mũi tích tụ, gây bít tắc nên cách để loại bỏ nhanh tình trạng này là rửa mũi. Có những dụng cụ rửa mũi chuyên dụng, bạn có thể mua và sử dụng, nguyên liệu để làm sạch là nước cất hoặc nước vô trùng.

Cách rửa mũi như sau:

• Đứng trước bồn rửa mặt, đặt vòi của bình rửa vào một bên mũi, nghiêng đầu sang phía bên mũi còn lại và bơm nước vào trong mũi.

• Do hai mũi thông nhau nên nước đi vào lỗ mũi bên này sẽ đi qua lỗ mũi bên kia, kéo theo dịch nhầy và chất bẩn ra ngoài.

• Đổi bên và thực hiện tương tự.

Cách rửa mũi này rất hiệu quả, vừa giúp làm sạch mũi vừa giúp loại bỏ dịch nhầy triệt để. Có thể rửa mũi cho trẻ nhỏ để giảm bớt tình trạng nghẹt mũi, song cha mẹ nên chú ý hướng dẫn hoặc thực hiện cho trẻ.

Rửa mũi là cách hiệu quả để loại bỏ dịch trong mũi

Với những cách đơn giản trên, tình trạng nghẹt mũi của bạn sẽ được loại bỏ, khắc phục. Song nếu nghẹt mũi tiếp tục tái phát dai dẳng đi kèm với dấu hiệu sức khỏe khác, bạn nên sớm đi thăm khám để được chẩn đoán và điều trị.