Xơ gan cổ trướng bệnh học là gì nguyên nhân và cách điều trị bệnh

Xơ gan cổ trướng bệnh học là một biến chứng rất nguy hiểm của bệnh xơ gan trong giai đoạn cuối. Có thể nói, ở giai đoạn này, các tế bào, mô gan bị tổn thương nặng nề, các chức năng gan gần như không thực hiện được.

Mà nguy hiểm nhất là khi gan không còn khả năng lọc và thải độc, độc tố tích tụ lâu bên trong cơ thể sẽ dẫn đến tử vong.

Biểu hiện của xơ gan cổ trướng là bụng có dấu hiệu phình to ra. Nguyên nhân là do sự tích tụ quá nhiều dịch ở khoang bụng. Lượng dịch này khi vượt quá mức độ trung bình làm cho bụng người bệnh ra và căng lên. Lúc này xuất hiện rất nhiều mạch máu nổi dưới da bụng, mức độ to của bụng, da căng hay mềm là phụ thuộc vào  lượng dịch ở bên trong khoang bụng nhiều hay ít.

Biểu hiện này của bệnh khiến cho người bệnh cảm thấy nặng nề và luôn ở trong trạng thái mệt mỏi, đau nhức, khó thở. Đặc biệt là đau nhức vùng lưng, hông. Ngoài ra, tay, chân cũng bị phù do sự tích tụ nước.

Xơ gan cổ trướng là căn bệnh nguy hiểm

1. Nguyên nhân dẫn đến xơ gan

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến xơ gan. Dưới đây là một số nguyên nhân điển hình nhất:

Xơ gan do rượu

Rượu hay bia hoặc các chất kích thích có chứa cồn khác là một trong những nguyên nhân gây xơ gan thường gặp ở các nước châu Âu. Đặc biệt là ở những người nghiện rượu có tuyến mang tai lớn,  SGOT/SGPQ >2 và GGT tăng. Với nguyên nhân gây bệnh này, có thể xác định bằng cách lấy sinh thiết gan.

Rượu là một một trong những nguyên nhân dẫn đến xơ gan

Xơ gan do nhiễm trùng

Điển hình là các bệnh viêm gan B, viêm gan C gây ra xơ gan sau hoại tử. Nguyên nhân là do việc viêm gan mạn hoạt động nhưng không tìm thấy sự nhân lên của virus. Xác định bằng cách xét nghiệm huyết thanh. Một số nhiễm khuẩn khác hiếm gặp hơn là: Brucellose, Toxoplasmosis, Echinococcus, Schistosomiasis.

Xơ gan do di truyền

Bệnh thiết huyết tố di truyền: xác định bằng xét nghiệm máu. Kết quả nhận được có sắt huyết thanh tăng và độ bão hòa ferritine và transferrine trong máu tăng.

Bệnh Wilson: kết quả nhận được có đồng huyết thanh tăng.

Xơ gan do rối loạn hệ miễn dịch

Xơ gan mật nguyên phát: bệnh này thường gặp ở phụ nữ, tuổi từ 30 - 50 tuổi. Biểu hiện của bệnh là ứ mật mạn tính, kháng thể kháng ty lạp thể và Gamma-globulin lgM tăng.

Viêm gan tự miễn: khi xét nghiệm máu phát hiện có kháng thể kháng nhân, kháng thể kháng cơ trơn, kháng thể kháng ty lạp thể.

Xơ gan mật thứ phát: nguyên nhân là do tắc nghẽn đường mật chính mạn tính, do sỏi hoặc là do hẹp cơ oddi.

Tắc mạch: tắc tĩnh mạch trên lá gan, viêm màng ngoài tim co thắt, suy tim lâu ngày.

Xơ gan do thuốc

Một số loại thuốc: Oxyphenisatin, Mesthotrexatemethyl dopa, thuốc ngừa thai, , maleate de perhexilene, izoniazide nếu sử dụng một cách lạm dụng sẽ dẫn đến xơ gan.

Ngoài ra còn một số nguyên nhân chưa được chứng minh như: bệnh đái đường, bệnh viêm ruột thừa mãn tính, sarcoidosis.

Việc sử dụng một số loại thuốc không đúng cách có thể dẫn đến xơ gan

2. Cơ chế hình thành bệnh xơ gan

Xơ gan là một căn bệnh mạn tính. Vì vậy, bệnh có diễn tiến rất chậm, xảy ra trong nhiều năm. 

Các yếu tố về miễn dịch

Tình trạng các tế bào gan bị tổn thương kéo dài, dẫn đến các kháng nguyên chống lại tế bào gan, chống gamma-globulin, chống hồng cầu được hình thành trong quá hình phát triển bệnh. Điều này làm phá hủy tế bào gan, phá hủy hồng cầu, gây thiếu máu làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng.

Tăng áp tĩnh mạch cửa

Việc giảm sự lưu thông máu trong hệ thống, thiếu máu trong tế bào gan dẫn đến gan không nhận đủ oxy và các chất dinh dưỡng dẫn đến dễ bị hoại tử, xơ hóa gan, đảo lộn cấu trúc gan làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

Xuất huyết

Với bất cứ nguyên nhân gì sẽ làm thiếu máu ở gan gây hoại tử và suy gan.

Các thông động tĩnh mạch ở trong gan và phổi

Làm giảm lượng máu được đưa tới gan gây hoại tử và suy gan.

Các nốt tân tạo ít mạch máu

Chèn ép lên các mạch máu gây thiếu máu.

Cơ chế hình thành xơ gan

3. Cơ chế hình thành bệnh xơ gan cổ trướng

Đối với người khỏe mạnh, nước luôn được giữ ở trong lòng mạch và không bị thoát ra khỏi thành mạch. Nguyên nhân là do ở người khỏe mạnh có sự cân bằng giữa áp lực keo và áp lực mao mạch. Áp lực mao mạch luôn có xu hướng đẩy nước ra khỏi mao mạch. Trong khi đó, áp lực thẩm thấu (áp lực keo) lại có xu hướng giữ nước và các chất ở lại bên trong lòng mao mạch. Khi có sự cân bằng giữa áp lực keo và áp lực mao mạch, nước sẽ luôn được giữ ở trong lòng mạch.

Khác với người khỏe mạnh, người bị mắc xơ gan cổ trướng bệnh học, áp lực mao mạch lên nước tăng cao dẫn đến các chất bị đẩy ra khỏi lòng mạch. Đồng thời, áp lực thẩm thấu lại bị giảm do albumin huyết tương giảm nên không giữ được nước và các chất ở trong lòng mạch được nữa, dẫn đến nước và các chất bị tràn vào khoang bụng gọi là cổ trướng.

4. Chẩn đoán xơ gan cổ trướng 

Chẩn đoán xơ gan cổ trướng bằng phương pháp sinh thiết

Xơ gan cổ trướng được chẩn đoán dựa vào các yếu tố sau:

- Tiền sử bệnh về gan mãn tính.

- Khám lâm sàng: dựa vào hội chứng suy gan và hội chứng tăng áp cửa.

- Khám cận lâm sàng: dựa vào các xét nghiệm máu, sinh thiết gan, siêu âm.

5. Điều trị xơ gan cổ trướng hiệu quả

Khi các biểu hiện xơ gan cổ trướng xuất hiện, bệnh nhân không còn khả năng chữa khỏi hoàn toàn do gan đã bị xơ hóa và không còn chức năng giải độc gan.

Ở giai đoạn xơ gan cổ trướng, các phương pháp điều trị chủ yếu nhằm giảm đau đớn cho bệnh nhân, giảm thiểu tối đa các biến chứng và ngăn chặn bệnh tiến triển thành ung thư gan.

Tùy theo sức khỏe bệnh nhân mà các bác sỹ sẽ áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp. Xơ gan cổ trướng thường sử dụng các phương pháp dùng thuốc lợi tiểu, chọn dịch cổ trướng, ghép gan.

Xơ gan cổ trướng giai đoạn đầu các bác sỹ sẽ thường chỉ định phương pháp chọc hút dịch ổ bụng. Tuy hiên, phương pháp này có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng, đe dọa tính mạng bệnh nhân.

Phương pháp hấp thu điều trị xơ gan cổ trướng tức là phác đồ điều trị bệnh bằng thuốc và kết hợp với chế độ ăn uống, giúp hạn chế tình trạng hấp thu lượng nước và nước báng trong bụng, tuần hoàn dịch trong cơ thể, thúc đẩy tuần hoàn máu.

Phương pháp cuối cùng là ghép gan nhưng có hạn chế là chi phí cao và nguồn gan ghép hiếm.

Dù điều trị bằng phương pháp nào bệnh nhân cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sỹ, không tự ý dùng thêm các thuốc khác không có trong đơn.

Trên đây là một số kiến thức về xơ gan cổ trướng. Để đạt được hiệu quả điều trị xơ gan cổ trướng, việc lựa chọn địa chỉ điều trị uy tín, với các bác sỹ chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại là vô cùng quan trọng. MEDLATEC tự hào là một trong những bệnh viện đầu ngành về điều trị các bệnh về gan tại Việt Nam. 

Mọi thắc mắc cần hỗ trợ về xơ gan cổ trướng xin liên hệ với MEDLATEC được tư vấn, chăm sóc và khám chữa kịp thời.