Ưu và nhược điểm của xét nghiệm nhanh trong chẩn đoán Covid-19

Xét nghiệm nhanh hay test nhanh kháng nguyên hiện đang là phương pháp chính được áp dụng trong chẩn đoán Covid-19. Mặc dù khá phổ biến nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về ưu và nhược điểm của phương pháp này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết hơn về xét nghiệm nhanh Covid-19.

1. Thế nào là kháng nguyên?

Hệ miễn dịch có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập. Cụ thể, ví dụ như khi bệnh nhân nhiễm virus SARS-CoV-2, tế bào bạch cầu của hệ miễn dịch sẽ sản sinh ra những kháng thể giúp chặn đứng sự xâm nhập của virus, đồng thời sẽ phát tín hiệu để cơ thể nhận biết những “kẻ lạ mặt" này. Khi đó, các virus SARS-CoV-2 sẽ được coi là các kháng nguyên.

Đối với những hệ miễn dịch khỏe mạnh thì có thể chống lại virus và tiêu diệt chúng trong thời gian ngắn. Trong quá trình này, thông tin của virus sẽ được hệ miễn dịch lưu lại để ghi nhớ và chống lại virus trong những lần tiếp theo.

Virus SARS-CoV-2 là nguyên nhân gây nên đại dịch COVID-19 trên toàn cầu

2. Xét nghiệm nhanh kháng nguyên là gì?

Xét nghiệm nhanh kháng nguyên là phương pháp phổ biến được dùng trong phát hiện sớm COVID-19 hiện nay. Mẫu bệnh phẩm là dịch tỵ hầu và nếu được kiểm tra trong giai đoạn virus đang nhân lên nhanh chóng thì sẽ cho kết quả rõ ràng, chính xác nhất.

Xét nghiệm nhanh được ứng dụng rộng rãi vì tính hiệu quả cũng như khả năng đáp ứng tốt trong tình hình dịch diễn biến phức tạp với nhiều ca mắc trong cộng đồng.

Ưu điểm của xét nghiệm nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 đó là:

• Phù hợp với phương án xét nghiệm lưu động;

• Xét nghiệm nhanh kháng nguyên có thể được áp dụng cho vùng dịch trên diện rộng;

• Thao tác lấy mẫu xét nghiệm đơn giản, kết quả được trả ra nhanh chóng. Người bệnh chỉ cần đợi từ 10 - 20 phút là đã biết kết quả;

• Chi phí xét nghiệm thấp, áp dụng được cho mọi đối tượng.

Bên cạnh những ưu điểm nêu trên, xét nghiệm nhanh kháng nguyên cũng có những hạn chế nhất định:

• Độ nhạy của phương pháp xét nghiệm nhanh thường kém hơn so với phương pháp Realtime RT-PCR. Trong trường hợp xét nghiệm nhanh được tiến hành quá sớm, khi mà tải lượng virus chưa đủ lớn và cơ thể chưa sản sinh đủ kháng thể thì test nhanh có thể cho kết quả âm tính giả khiến người bệnh lầm tưởng là mình đang không nhiễm virus, làm tăng nguy cơ lây lan cho người khác và bùng phát dịch trong cộng đồng;

• Nếu bảo quản bộ test không đúng cách (do nhiệt độ và độ ẩm không phù hợp) có thể làm sai lệch kết quả;

• Nếu lấy mẫu bệnh phẩm sai kỹ thuật có thể gây đau cho người bệnh, dịch tỵ hầu có lẫn máu cũng là yếu tố gây ảnh hưởng đến kết quả.

Mẫu bệnh phẩm dùng trong xét nghiệm COVID-19 là dịch tỵ hầu

Vì những lý do trên, nhiều trường hợp sau khi thực hiện xét nghiệm nhanh COVID-19 vẫn cần làm thêm xét nghiệm PCR để khẳng định lại kết quả. Phương pháp test PCR có độ đặc hiệu là 100%, độ nhạy là 99%. Nhưng phương pháp này lại mất nhiều thời gian chờ đợi hơn và cơ sở thực hiện cần phải được trang bị hệ thống máy móc hiện đại mới đủ khả năng đáp ứng xét nghiệm PCR.

3. Những điều cần lưu ý về xét nghiệm nhanh kháng nguyên

3.1. Đối tượng nên thực hiện xét nghiệm nhanh kháng nguyên

• Những người đang có những triệu chứng cảnh báo nhiễm Covid-19 như sốt cao, đau rát họng, ho,...;

• Người sống trong vùng dịch tễ nơi có nhiều người mắc Covid-19;

• Người có tiếp xúc trực tiếp, tiếp xúc gần với bệnh nhân bị Covid-19.

Để tránh làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, bạn nên mua bộ test ở những nơi uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, bảo quản sản phẩm tại nơi khô ráo và dùng theo đúng hướng dẫn sử dụng.

3.2. Hạn chế nguy cơ lây nhiễm Covid-19 khi đi xét nghiệm

• Đeo khẩu trang và kính chắn giọt bắn: cơ chế lây lan của SARS-CoV-2 là thông qua giọt bắn. Do đó đeo khẩu trang và kính chống giọt bắn không những giúp hạn chế rủi ro lây nhiễm virus SARS-CoV-2 mà còn có tác dụng ngăn ngừa những dịch bệnh khác. Khi đi ra ngoài bạn nên mang theo 2 chiếc khẩu trang trong trường hợp cần thay mới;

• Khử khuẩn tay thường xuyên: dù đi bất cứ đâu, nhất là ở những  khu vực công cộng như nhà hàng, quán ăn, quán cafe, nhà vệ sinh công cộng hoặc những khu sinh hoạt chung diễn ra nhiều hoạt động tập thể thì bạn nên chuẩn bị sẵn riêng cho mình lọ dung dịch khử khuẩn cầm tay. Điều này sẽ giúp bạn rửa sạch vi khuẩn và nên áp dụng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc vừa bước ra từ nơi đông người;

• Hạn chế tiếp xúc gần với người khác: trong bối cảnh nhiều loại dịch bệnh bùng phát cùng lúc như hiện nay thì tốt nhất bạn nên tránh tiếp xúc gần với người khác mà không đeo khẩu trang. Hãy bảo vệ bản thân bằng cách đơn giản là hạn chế tụ tập nơi đông người khi không cần thiết;

• Luôn mang theo khăn giấy sạch bên người: trong quá trình lấy mẫu xét nghiệm, nhiều bệnh nhân xung quanh có thể sẽ hắt xì, chảy nước mắt, nước mũi,.... Do đó bạn nên đem theo khăn giấy sạch để lau những bề mặt mình sẽ tiếp xúc khi cần thiết.

Hãy đeo khẩu trang và khử khuẩn thường xuyên khi thực hiện xét nghiệm COIVD-19

Tuy rằng đỉnh dịch Covid-19 đã qua đi, số ca mắc đã giảm thiểu rõ rệt và nhiều người đã tiêm phòng vắc xin đến mũi thứ 3, thứ 4 nhưng chúng ta vẫn không nên chủ quan trước COVID-19. Có những người hồi phục nhanh chóng chỉ sau một tuần lây nhiễm, nhưng cũng có những trường hợp gặp phải các biến chứng nghiêm trọng hậu COVID-19. Đồng thời sức khỏe cũng bị ảnh hưởng ít nhiều kể cả đã hồi phục sau thời gian điều trị.

Xét nghiệm nhanh kháng nguyên và xét nghiệm PCR đều là những phương pháp được áp dụng trong việc phát hiện và chẩn đoán COVID-19. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hiện đang là một trong những cơ sở  y tế có đủ điều kiện và năng lực thực hiện xét nghiệm PCR cũng như các xét nghiệm liên quan cần thiết khác. 

Đặc biệt, MEDLATEC còn sở hữu đội ngũ các chuyên gia, y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh. Cùng với đó, Bệnh viện còn được trang bị hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP, cam kết sẽ đem lại cho khách hàng kết quả xét nghiệm nhanh chóng, chuẩn xác nhất.

Nếu bạn đang có nhu cầu thực hiện xét nghiệm COVID-19 hoặc các xét nghiệm khác, hãy liên hệ ngay đến tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết hơn.