Tình trạng cholesterol máu cao thường xuất phát do đâu?

Sự gia tăng hàm lượng Cholesterol trong máu thường tạo kiện thuận lợi cho quá trình động mạch xơ vữa diễn ra. Trong khi đó, phần lớn mọi người thường cho rằng bệnh lý này không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, hiện tượng Cholesterol máu cao có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, cao huyết áp, đột quỵ, mạch máu ngoại biên và đau thắt lưng.

1. Nồng độ Cholesterol trong máu là gì? 

Cholesterol là một thành phần không thể thiếu đối với quá trình làm việc của các tế bào sợi thần kinh. Ngoài ra, Cholesterol còn tham gia vào quá trình sản sinh một vài loại hormone cần thiết để duy trì sức khỏe và giúp cơ thể hoạt động bình thường. Dựa trên một số đặc tính riêng, trong y khoa đã phân loại Cholesterol thành hai loại là Cholesterol tốt (ký hiệu là LDL) và Cholesterol xấu (ký hiệu là HDL). 

Cholesterol được phân chia thành mấy loại?

Nồng độ Cholesterol máu cao liên tục trong một thời gian dài sẽ gây ra tình trạng thành mạch máu lắng đọng nhiều mỡ khiến cho động mạch bị xơ vữa. Trong khi đó, các mảng xơ vữa này thường gây tắc nghẽn hoặc hẹp mạch máu khiến cho quá trình lưu thông máu bị cản trở. Nghiêm trọng hơn nữa có thể dẫn đến hiện tượng vỡ mạch máu đột ngột kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân. 

Hàm lượng Cholesterol trong máu có thể được sản sinh từ thức ăn hoặc do cơ thể tổng hợp. Trong đó, một số bộ phận cơ thể và chủ yếu là gan đã có thể sản xuất được khoảng 75% Cholesterol và 25% còn lại thường được tích trữ từ thức ăn. Những thực phẩm giàu Cholesterol thường có nguồn gốc từ động vật, chẳng hạn như phù tạng của động vật, sữa, thịt và lòng đỏ trứng. 

2. Cholesterol máu cao do đâu?

Mặc dù, hàm lượng Cholesterol có ý nghĩa quan trọng đối để cơ thể duy trì sức khỏe và hoạt động. Tuy nhiên, nồng độ Cholesterol trong máu quá cao sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng đến chức năng của một số cơ quan trong cơ thể. Vậy tình trạng Cholesterol máu cao thường xuất phát do những nguyên nhân nào? Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn, dưới đây là một số chia sẻ chi tiết từ bác sĩ, cụ thể gồm:

2.1. Yếu tố di truyền

Theo một vài nghiên cứu cho thấy, những đối tượng có người thân từng bị tăng cao hàm lượng Cholesterol thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Bởi vì các gen có nhiệm vụ điều khiển cơ thể chuyển hóa và xử lý chất béo cũng như thành phần Cholesterol trong cơ thể truyền từ bố mẹ sang con. 

Cholesterol máu cao có thể do yếu tố di truyền

2.2. Thói quen sinh hoạt và ăn uống

Cholesterol không chỉ được sản xuất từ một vài cơ quan trong cơ thể mà còn được tích trữ từ nguồn thức ăn. Do đó, một số thói quen trong chế độ ăn uống và sinh hoạt có thể làm gia tăng nồng độ Cholesterol trong máu. Chẳng hạn như:

• Ít hoặc lười vận động: việc nằm hoặc ngồi quá nhiều sẽ làm tăng nguy cơ bị Cholesterol máu cao. 

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: khi ăn quá nhiều thực phẩm giàu Cholesterol hoặc chứa nhiều chất béo no, điển hình như phô mai, kem, gan, bơ, sữa, bánh ngọt hoặc các món ăn chiên như gà rán, khoai tây chiên hoặc các loại thức ăn được chế biến từ chocolate và cacao. 

• Thói quen hút thuốc lá: những đối tượng thường xuyên hút thuốc lá sẽ khiến nồng độ Cholesterol tốt giảm đi rất nhiều.

• Thường xuyên uống rượu, bia: đây là hai loại thức uống khá phổ biến ở những người trẻ tuổi, trung niên nhưng chúng thường gây ảnh hưởng xấu đến các chức năng của gan cũng như làm tăng hàm lượng Cholesterol trong máu.

• Giới tính và độ tuổi: những phụ nữ bước qua thời kỳ mãn kinh thường có nồng độ Cholesterol cơ thể cao hơn.

• Thuốc: một vài loại thuốc có tác dụng phụ làm tăng hàm lượng Triglycerid.

Bệnh nhân đái tháo đường dễ bị tăng cao Cholesterol

• Bệnh lý nền: những đối tượng đã mắc phải một bệnh lý nền nào đó như suy tuyến giáp, đái tháo đường, bệnh thận,… thường khiến cho hàm lượng Cholesterol trong máu tăng cao.

3. Một số biến chứng có thể xảy ra do Cholesterol tăng cao

Nhiều người cho rằng sự gia tăng của hàm lượng Cholesterol không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, đây lại là một suy nghĩ hoàn toàn sai lầm vì khi Cholesterol máu cao sẽ tác động đến nhiều cơ quan và tạo điều kiện gây ra nhiều bệnh lý hoặc biến chứng nghiêm trọng khác. Điển hình như:

3.1. Xơ vữa động mạch 

Khi nồng độ Cholesterol trong máu tăng cao vượt quá mức cho phép thường dẫn đến hiện tượng xơ vữa động mạch kèm theo biểu hiện thành động mạch có nhiều mảng bám tích tụ. Thực tế, các mảng bám này chủ yếu được tạo ra do chất béo, Cholesterol và canxi. Trong khi đó, sự xuất hiện các mảng bám trong thành động mạch khiến cho lòng động mạch bị hẹp lại và cản trở quá trình lưu thông máu, Oxy. Hậu quả nghiêm trọng nhất có thể xảy ra chính là đau tim và đột quỵ. 

3.2. Sỏi mật

Theo một vài thống kê cho thấy, có khoảng 80% bệnh nhân mắc bệnh sỏi mật xuất phát từ tình trạng nồng độ Cholesterol trong máu tăng cao vượt quá mức cho phép. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể gặp phải một số vấn đề sức khỏe khác như đau tức hạ sườn phải, đầy bụng, khó tiêu,…

3.3. Đau thắt ngực và tim

Tình trạng đau thắt ngực thường xảy ra do quá trình vận chuyển máu từ các cơ quan về tim bị tắc nghẽn. Bên cạnh đó, sự tích tụ các chất béo bên trong động mạch cũng khiến khả năng lưu thông máu giảm đi. Tình trạng này kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến tim do tim không được tiếp nhận đủ oxy và máu làm tăng nguy cơ dẫn đến các cơn đau tim. Khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đau tim cũng là thời điểm các mảng bám ở động mạch vỡ ra tạo thành nhiều cục máu đông gây cản trở cho động mạch hạn chế nhận máu và oxy. 

Đau tức vùng ngực và tim do Cholesterol tăng cao

3.4. Đột quỵ

Tình trạng động mạch bị tắc nghẽn do sự nồng độ Cholesterol máu cao sẽ khiến não không nhận đủ oxy và máu. Trong khi đó, sự thiếu hụt máu và oxy sẽ khiến cho não bắt đầu chết dần và dẫn đến đột quỵ. Một số triệu chứng thường xuất hiện ở bệnh nhân khi bị đột quỵ là líu lưỡi, tê và dẫn đến liệt một bên cơ thể hoặc một bên mặt, khó khăn trong vận động, mắt mờ,... Ngoài ra, người bệnh có thể bị đau đầu dữ dội kèm theo cảm giác buồn nôn, chóng mặt và sa sút khả năng nhận thức. 

3.5. Động mạch ngoại biên

Theo bác sĩ, khi trong máu có chứa một hàm lượng lớn Cholesterol sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch ngoại biên. Bởi vì bệnh lý này chủ yếu nảy sinh do các động mạch ở chân tích tụ nhiều mảng bám dẫn đến tình trạng tắc nghẽn máu và thiếu hụt oxy nuôi dưỡng chân. Ngoài những tác động trực tiếp đến chân thì bệnh động mạch ngoại biên còn đe dọa đến sức khỏe tim mạch. 

3.6. Tăng huyết áp

Tình trạng tăng huyết áp có thể nảy sinh do hàm lượng Cholesterol xấu tăng cao. Trong khi đó, Cholesterol tốt có nhiệm vụ cân bằng chỉ số huyết áp ở mức bình thường. Do đó, sự tồn tại một hàm lượng quá cao của Cholesterol xấu trong thành động mạch hoặc các mạch máu khác sẽ gây cản trở sự lưu thông máu. Vì thế, tim sẽ cần phải hoạt động nhiều hơn. Mặt khác, tình trạng cao huyết áp cũng có thể xảy ra khi có sự xuất hiện của một lực máu mạnh hơn tác động trên thành động mạch. 

Cao huyết áp do tăng hàm lượng Cholesterol xấu

Với những chia sẻ trên đây, hy vọng bạn đọc đã nhận thức rõ ràng hơn về những ảnh hưởng do hàm lượng Cholesterol máu cao. Từ đó, mọi người sẽ nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe và chủ động phòng tránh bệnh để giảm thiểu nguy cơ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.