Tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì để đảm bảo an toàn hiệu quả cao

Tiêm vắc xin được xem là một trong những giải pháp quan trọng nhất hiện nay cho việc phòng ngừa COVID-19. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt nhất, đảm bảo an toàn thì khi tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì? Cùng các chuyên gia MEDLATEC giải đáp qua bài viết sau.

1. Số mũi cần tiêm để phát huy hiệu quả tốt nhất

Hiện nay, tình hình dịch bệnh ở nước ta đang trong giai đoạn diễn biến phức tạp với số lượng ca mắc mới tăng nhanh, lên đến hàng nghìn ca mỗi ngày. Điều này dẫn đến quá tải hệ thống y tế ở một số địa phương. Do đó, để có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân, cần tuân thủ tuyệt đối các quy định, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền trong phòng chống dịch bệnh. Ngoài ra, cần đảm bảo tiêm đầy đủ số mũi vắc xin COVID-19  khi được yêu cầu.

Đến nay, COVID-19 vẫn là tên gọi đáng sợ bởi bệnh chưa có thuốc đặc trị và tiềm ẩn nguy cơ gây tử vong trong thời gian ngắn. Thậm chí nhiều bệnh nhân sau phục hồi vẫn để lại những di chứng nhất định liên quan đến chức năng phổi. Với mong muốn sớm kiểm soát dịch bệnh, Bộ Y tế nước ta đã triển khai nhập khẩu nhiều lô vắc xin đến từ các nước tiên tiến như: Anh, Mỹ, Nga, Ấn Độ,...

Tùy thuộc vào mỗi loại vắc xin khác nhau sẽ có thành phần và cơ chế hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều giúp sản sinh ra những kháng thể giúp chống lại sự tấn công và gây hại của virus SARS-CoV-2. Ngoài ra, giữa các loại vắc xin còn có điểm chung đó là mỗi người phải tiêm đủ 2 mũi để đạt được hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.

Tiêm vắc xin COVID-19 là giải pháp hữu hiệu nhất trong việc phòng tránh dịch bệnh

2. Những cơ chế hoạt động của vắc xin COVID-19

Hầu hết các loại vắc xin hiện nay hoạt động theo 3 cơ chế sau:

Vắc xin mARN

Vắc xin mARN hoạt động trên cơ chế sử dụng vật chất di truyền của virus SARS-CoV-2. Khi được đưa vào cơ thể, các tế bào sẽ tự động hình thành những Protein vô hại đối với virus. Ngoài ra, các bản sao tương tự cũng sẽ hình thành và thực hiện phá hủy vật chất di truyền trong vắc xin. Thông qua đó, hệ miễn dịch sẽ không nhận diện Protein là thành phần của cơ thể. Nên khi người bệnh nhiễm virus SARS-CoV-2, hai loại tế bào Lympho T và Lympho B sẽ thực hiện cơ chế tiêu diệt virus.

Vắc xin tiểu đơn vị tế bào Protein

Trong thành phần của loại vắc xin này có chứa nhiều mảnh Protein tinh khiết, không hại của virus SARS-CoV-2. Vắc xin sau khi được tiêm, hệ miễn dịch sẽ tự động nhận diện Protein là tế bào xâm nhập lạ. Từ đó cơ thể sẽ sản sinh ra những tế bào Lympho, kháng thể cần thiết giúp nhận diện và hình thành cơ chế tự động tiêu diệt virus khi có sự xuất hiện của chúng.

Vắc xin Vector

Sử dụng gián tiếp một phiên bản điều chỉnh của loại virus có bản chất khác với virus SARS-CoV-2. Lớp vỏ loại virus này có chứa vật liệu gây bệnh mang tên Vector virus.

Sau khi Vector virus được đưa vào cơ thể, tế bào cơ thể thực hiện sản sinh ra nhiều Protein khác với virus gây bệnh một cách hàng loạt. Tương tự như những cơ chế trên, hai tế bào Lympho T và Lympho B sẽ được sản sinh từ hệ miễn dịch, ghi nhớ cách tiêu diệt virus SARS-CoV-2.

Mỗi loại vắc xin sẽ có một cơ chế hoạt động khác nhau khi được đưa vào cơ thể

3. Khi tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì?

Mặc dù đem lại hiệu quả tích cực cho vấn đề phòng chống dịch bệnh, tuy nhiên để đạt hiệu quả tốt nhất, quá trình tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

Tiêm đủ 2 mũi cho cùng một loại

Khi để cập đến “tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì?”, vấn đề đầu tiên được các chuyên gia khuyến cáo đó là tiêm đủ 2 mũi cho một một loại vắc xin. Bởi hiện nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về hiệu quả và tác dụng phụ nếu có khi thực hiện tiêm 2 mũi khác loại. Do đó, nên thực hiện theo khuyến cáo của nhà sản xuất để có thể đạt được kết quả tốt nhất. 

Tuy nhiên, trong thời điểm hiện nay do số lượng vắc xin khan hiếm nên các chuyên gia khuyến cáo:

• Tiêm mũi 1 Astrazeneca thì tiêm mũi 2 là Astrazeneca hoặc có thể thay thế bằng Pfizer.

• Tiêm mũi 1 Pfizer hoặc Moderna, thì tiêm mũi 2 là Pfizer hoặc Modena.

Không được tiêm trễ lịch hẹn

Việc tiêm đúng thời gian như đã quy định là một trong những điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo phát huy khả năng chống lại sự xâm nhập của virus SARS-CoV-2. Do đó, người tiêm chủng nên sắp xếp thời gian hợp lý, thực hiện tiêm mũi thứ 2 như đúng lịch đã hẹn.

Giữ gìn cẩn thận thẻ tiêm chủng

Sau khi kết thúc quá trình tiêm chủng mũi đầu tiên, mỗi cá nhân sẽ được phát riêng biệt một tấm phiếu tiêm chủng. Cần lưu ý không được để mất tầm phiếu này bởi trong đó có các thông tin liên quan như: họ tên, ngày tiêm mũi đầu tiên, loại vắc xin được sử dụng,... Thông qua đó, nhân viên y tế có thể thực hiện mũi tiêm thứ hai một cách phù hợp, hiệu quả.

Một số trường hợp cần tạm hoãn tiêm vắc xin COVID-19 

Trong một số trường hợp đáng tiếc, vắc xin COVID-19 có thể gây nên những tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, mỗi cá nhân trước khi thực hiện tiêm vắc xin COVID-19 nên tìm hiểu rõ những đối tượng cần tạm hoãn tiêm ngừa. Đồng thời, khi thăm khám sàng lọc, nên khai báo rõ ràng, khách quan để được bác sĩ, nhân viên y tế tư vấn cụ thể.

Cần nắm rõ những nguyên tắc trước khi tiêm ngừa COVID-19

Một số lưu ý khác

Ngoài ra, khi giải đáp tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý những gì, các chuyên gia chỉ định nên tuân thủ những vấn đề như:

• Chuẩn bị các loại giấy tờ cần thiết như giấy tờ tùy thân, phiếu tiêm ngừa, phiếu khám sức khỏe, lý lịch bệnh nền nếu có,...

• Trước khi tiêm khoảng một tuần, tránh sử dụng nhóm thuốc có chứa Steroid bởi chúng có thể làm giảm khả năng đáp ứng của vắc xin COVID-19.

• Uống đủ nước, chế độ dinh dưỡng phù hợp, không sử dụng bia rượu hay các chất kích thích. 

• Sau khi tiêm, nên chú ý lắng nghe cơ thể và liên hệ ngay cơ sở Y tế gần nhất nếu có tác dụng xảy ra.  

Trước khi thực hiện, nên tìm hiểu rõ tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì

Đứng trước mối nguy hại của COVID-19, mỗi cá nhân cần có những biện pháp phù hợp để phòng tránh sự xâm nhập, tấn công của virus SARS-CoV-2. Để được hỗ trợ cụ thể hơn về vấn đề tiêm vắc xin COVID-19 cần lưu ý gì, vui lòng liên hệ trực tiếp tổng đài tư vấn miễn phí của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua số Hotline 1900 565656.