Thủy đậu ở trẻ em - Cẩm nang thông tin Y khoa cần biết

Thủy đậu ở trẻ em là căn bệnh truyền nhiễm với tốc độ nhanh, phổ biến ở trẻ em dưới 10 tuổi. Thủy đậu nhìn chung không quá nguy hiểm, có thể tự điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu cha mẹ không chăm sóc cho bé cẩn thận rất dễ để lại biến chứng. Sau đây là thông tin chi tiết về bệnh thủy đậu và cách chăm sóc ở trẻ hữu ích cho các bậc phụ huynh.

1. Khái quát chung về bệnh thủy đậu ở trẻ em

Bệnh thủy đậu hay còn được biết đến với tên gọi là trái rạ do virus Varicella Zoster gây nên. Thủy đậu thường thấy nhiều ở đối tượng trẻ em, đặc biệt là các bé dưới 10 tuổi. Thời điểm bệnh xuất hiện bắt đầu từ cuối đông - đầu xuân, thậm chí kéo dài đến hè. 

Thủy đậu ở trẻ em chủ yếu lây qua đường không khí. Người bình thường có thể bị nhiễm bệnh thủy đậu nếu hít phải giọt bắn từ bệnh nhân thủy đậu trong lúc ho, hắt hơi hoặc chảy mũi,... đặc biệt là trẻ em - đối tượng dễ mắc phải bệnh do sức đề kháng kém. 

Trẻ em là một trong những đối tượng dễ mắc thủy đậu nhất

2. Các giai đoạn khi mắc bệnh thủy đậu ở trẻ em

Sau khi tiếp xúc với virus Varicella Zoster trong khoảng từ 10 - 21 ngày, trẻ bắt đầu xuất hiện nổi mụn nước trên da, mọc thành nhiều đợt từ 3 - 4 ngày. Triệu chứng thường thấy của bệnh thủy đậu ở trẻ em như là: sốt cao, đau đầu, ăn không ngon, khó chịu trong người. Dưới đây là các giai đoạn hình thành bệnh thủy đậu kể từ khi bắt đầu tiếp xúc với virus gây bệnh:

2.1. Giai đoạn nhiễm (ủ bệnh)

Thời gian ủ bệnh của trẻ kể từ khi nhiễm virus Varicella Zoster phụ thuộc vào sức đề kháng thường kéo dài từ 10 - 14 ngày (có thể lên đến 21 ngày).

2.2. Giai đoạn bệnh khởi phát

Trong thời gian phát bệnh thủy đậu ở trẻ em, bé thường có biểu hiện như là chán ăn, trẻ nhỏ không chịu chơi, quấy khóc. Có trường hợp không sốt hoặc sốt nhẹ, thậm chí có bé sốt cao 39 - 40 độ C. Cùng với đó kèm theo các triệu chứng ở con mà phụ huynh cần lưu ý có thể kể tới: mê sảng co giật, viêm họng, viêm đường hô hấp trên. 

2.3. Giai đoạn phát bệnh 

Trong giai đoạn phát bệnh, những triệu chứng về bệnh thủy đậu ở trẻ em trở nên rõ rệt hơn. Ban đầu xuất hiện những nốt hồng ban sau đó hình thành nên mụn nước gây ngứa, có chứa dịch (đầu tiên là dịch trong và dần chuyển màu đục) và đóng mày. Mụn nước có thể xuất hiện trên lưng, ngực, mặt rồi dần dần lan ra toàn cơ thể, gây ra tình trạng ngứa ngáy để lâu có thể tăng khả năng bội nhiễm. 

2.4. Giai đoạn phục hồi

Bệnh thủy đậu ở trẻ em thường kéo dài từ 7 - 10 ngày, vảy rụng sau khoảng 1 - 3 tuần. Nếu trẻ không gặp phải biến chứng, các mụn nước sẽ bắt đầu bong vảy, khô dần và không để lại sẹo.

Tuy nhiên, với những trẻ bị nhiễm trùng mụn nước có khả năng cao sẽ để sẹo. Đặc biệt nếu bội nhiễm, một số nền hơi lõm có thể để lại sẹo trong thời gian dài hoặc vĩnh viễn. 

Trẻ mắc thủy đậu thường kèm theo các triệu chứng khác gây khó chịu cho bé

3. Cách chăm sóc khi trẻ bị thủy đậu 

Thủy đậu ở trẻ em cần được phát hiện kịp thời để cách ly đúng cách đề phòng nguy cơ lây lan. Bệnh thủy đậu có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như là nhiễm trùng đường huyết, xuất huyết não, viêm mô tế bào, viêm gan,... Vì vậy, việc kết hợp giữa điều trị và chăm sóc khi con bị thủy đậu là vô cùng quan trọng. Trong đó, cha mẹ cần lưu ý những điều cơ bản sau:

• Gia đình cần cách ly để trẻ tại nhà đến khi con khỏi hẳn bệnh thủy đậu. Cha mẹ nên cho con nằm trong phòng riêng, thoáng khí và có ánh sáng mặt trời. Thời gian thích hợp để cách ly trong khoảng từ 7 - 10 ngày đến khi phát bệnh và nốt phỏng đã khô hoàn toàn;

• Khi tiếp xúc với trẻ bị thủy đậu cần đeo khẩu trang để tránh lây nhiễm. Cha mẹ trước và sau khi chăm sóc cho trẻ cần vệ sinh tay bằng dung dịch sát khuẩn hoặc xà phòng;

• Cha mẹ nên để bàn tay cho trẻ thật sạch sẽ. Với trẻ nhỏ cần cắt móng tay, giữ móng tay thật sạch để tránh nhiễm trùng da do trẻ hay gãi hoặc các nốt phỏng nước bị trầy xước;

• Cha mẹ cần thay quần áo và tắm rửa cho con hàng ngày bằng nước ấm. Để trẻ mặc quần áo với vải mềm, thấm hút tốt mồ hôi và đặc biệt đảm bảo vệ sinh da cho con để tránh gây ra biến chứng thủy đậu ở trẻ em;

• Cha mẹ nên cho con dùng những vật dụng cá nhân riêng như là: bát, đũa, cốc, khăn mặt,...

• Nên cho con uống nhiều nước, ăn những thực phẩm có dạng lỏng, dễ tiêu hóa được. đồng thời bổ sung thêm các chất dinh dưỡng giàu vitamin C;

• Vệ sinh với dung dịch nước muối sinh lý 0,9% hàng ngày cho mũi và họng của trẻ;

• Nên để mụn thủy đậu tự vỡ, không được tự ý làm vỡ các nốt mụn vì dễ để lại sẹo và nhiễm trùng. Cha mẹ nên sử dụng dung dịch xanh Milian để chấm nên các nốt mụn thủy đậu đã vỡ;

• Trường hợp trẻ gặp các triệu chứng như mệt mỏi, lừ đừ, co giật hoặc xuất huyết thì cha mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị.

Mẹ nên bổ sung thêm các chất dinh dưỡng giàu vitamin C cho bé

4. Thực phẩm trẻ bị thủy đậu không nên ăn

Những thực phẩm cần tránh cho con ăn trong giai đoạn bệnh thủy đậu ở trẻ em phát bệnh gồm:

• Đồ ăn chế biến sẵn đã được chiên rán hoặc có chứa nhiều dầu mỡ;

• Đồ ăn hay gia vị có tính cay nóng như là ớt, tỏi, gừng, hạt tiêu, quế,...

• Các loại thịt gà, thịt ngan, thịt chó, thịt dê, hải sản,...

• Hoa quả có tính nóng như vải, đào, mận, nhãn,...

5. Cách phòng tránh bệnh thủy đậu ở trẻ em

Cách phòng bệnh thủy đậu tốt nhất cho trẻ em đó là chủ động tiêm vắc xin. Ngày nay đã có vắc xin để phòng bệnh thủy đậu từ sớm khi trẻ được 9 tháng tuổi trở lên. Cha mẹ nên cho con tiêm phòng sớm để tránh việc lây lan trở thành dịch bệnh thủy đậu. Một số vắc - xin thủy đậu đã được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam có thể kể đến:

• Varilrix (hãng GSK - Bỉ): Được tiêm cho các bé từ 9 tháng tuổi trở lên, tiêm cách nhau 6 tuần với 2 mũi tiêm;

• Varivax (hãng MSD - Mỹ): Được tiêm cho các bé từ 12 tháng tuổi trở lên;

• Varicella (Hàn Quốc): Được tiêm cho các bé từ 12 tháng tuổi trở lên;

Cha mẹ nên chủ động tiêm phòng vắc xin cho bé càng sớm càng tốt

Cha mẹ không nên chủ quan về bệnh thủy đậu ở trẻ em, đặc biệt là khi phát hiện ra dấu hiệu về bệnh của con. Phụ huynh cần đưa con đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị một cách tốt nhất. Để được tư vấn thêm thông tin về bệnh thủy đậu, hoặc tư vấn tiêm chủng phòng ngừa bệnh tại MEDLATEC, Quý vị vui lòng gọi điện đến hotline: 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.