Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể người. Vì vậy, việc chăm sóc và bảo vệ lá gan của mình là một điều hết sức quan trọng để có một sức khỏe tốt. Tuy nhiên, có một thực tế đáng lo ngại hiện nay là tỷ lệ người mắc các bệnh lý về gan đang ngày càng tăng lên. Vậy phải làm cách nào để cải thiện sức khỏe gan, phòng ngừa các bệnh lý ấy?
06/12/2021 | Bác sĩ điểm danh 5 triệu chứng bệnh gan mật thường gặp 06/12/2021 | Bệnh chai gan: nguyên nhân, biến chứng và cách phòng ngừa 03/12/2021 | Sinh thiết gan: Những điều cần biết trước khi thực hiện!
1. Những điều bạn nên biết về các loại bệnh ở gan
1.1. Vai trò của gan đối với cơ thể
Gan là cơ quan nội tạng có vai trò rất quan trọng với sức khỏe
Trong cơ thể, gan được xem là cơ quan nội tạng lớn nhất, giữ vai trò quan trọng đối với sức khỏe bởi nó đảm nhận hàng trăm chức năng khác nhau. Gan phải làm việc thường xuyên để chuyển đổi chất dinh dưỡng mà cơ thể dung nạp thành năng lượng rồi nhận biết các chất độc hại để biến đổi chúng thành chất vô hại hoặc ít có hại và đào thải chúng ra khỏi cơ thể.
1.2. Các bệnh lý thường gặp ở gan
Hiện nay, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà số người mắc các bệnh lý về gan ngày càng tăng lên. Có những việc làm, những thói quen tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô tình làm hại cho gan. Trong khi đó, triệu chứng các bệnh về gan thường khó nhận diện, hầu hết các trường hợp bệnh tiềm ẩn cho đến khi bộc phát mới điều trị thì đã vào giai đoạn muộn.
Các bệnh lý về gan phổ biến có thể kể đến như:
- Viêm gan: có thể đến do lối sống thường xuyên sử dụng chất kích thích, béo phì, virus,...
- Xơ gan: đây là bệnh lý phản ánh sự tổn thương lâu dài tại gan do nhiều nguyên nhân mà thành. Trong đó, nguyên nhân do rượu là thường gặp nhất. Khi mắc bệnh, mô gan bị tổn thương và dần thoái hóa thành mô sẹo nên chức năng gan bị suy giảm.
- Ung thư gan: thường gặp nhất là ung thư tế bào biểu mô. Bệnh viêm gan virus mạn tính có thể tiến triển thành xơ gan và kết quả chính là ung thư gan.
- Suy gan: thường là do bệnh di truyền, nhiễm trùng hoặc dùng quá nhiều rượu bia.
2. Cách cải thiện sức khỏe gan
2.1. Tại sao sức khỏe của gan bị suy giảm
Muốn cải thiện sức khỏe gan hiệu quả thì trước tiên chúng ta cần phải biết nguyên nhân khiến cho nó suy giảm. Thực tế hiện nay cho thấy hầu hết các trường hợp bị suy giảm chức năng dẫn đến mắc bệnh lý về gan là do:
Béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh lý về gan
- Bị thừa cân, béo phì
Sự dư thừa quá nhiều chất béo trong gan có thể gây ra gan nhiễm mỡ, khiến cho hoạt động của gan bị cản trở chính là nguyên nhân suy giảm chức năng gan.
- Uống nhiều đồ uống có cồn
Bản thân gan luôn phải có mặt trong quá trình chuyển hóa thức ăn, lọc máu, chuyển hóa thuốc và giải độc. Vì thế, khi đồ uống có cồn đi vào cơ thể nó sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde gây hại cho gan. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, rượu bia chứa khoảng 0.3 lít alcohol nguyên chất nên nếu mỗi ngày đều uống rượu bia thì gan sẽ bị nhiễm độc và suy yếu nhanh chóng.
- Hút quá nhiều thuốc lá
Trong thuốc lá có nhiều loại hóa chất độc hại với khả năng tạo ra các gốc tự do mà tổn thương đến tế bào gan, gây xơ hóa và suy giảm chức năng gan.
- Cung cấp cho cơ thể quá nhiều đường
Dung nạp quá nhiều đường tinh luyện vào cơ thể có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ, gây hại cho gan.
- Dung nạp quá nhiều đường
Ngay cả khi không thừa cân mà nếu dùng nhiều đường tinh luyện cũng có thể khiến gan bị nhiễm mỡ.
- Đường tiêu hóa kém
Mắc bệnh viêm đường ruột, sử dụng nguồn thực phẩm không an toàn, có chế độ dinh dưỡng kém,... được xem nguyên nhân khiến cho độc tố được giải phóng vào máu và đi đến gan.
- Dùng thuốc uống không đúng cách
Trên thị trường hiện nay có bán rất nhiều loại thuốc bổ gan. Ưu điểm của chúng là tính tiện lợi nên được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng thuốc có thể dẫn đến suy gan, viêm gan.,... Vì thế, các loại thuốc này cần được bổ sung đúng cách.
- Mất ngủ
Khi mất ngủ, khả năng lọc máu và thải độc của gan trở nên kém hơn. Cứ như vậy kéo dài thì quá trình thải độc của gan bị gián đoạn, sức khỏe của gan cũng bị ảnh hưởng. Vì vậy mà mất ngủ trở thành một trong những nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý về gan.
2.2. Cải thiện sức khỏe cho gan bằng cách nào
Dựa vào những nguyên nhân trên đây chúng ta có thể thấy cách cải thiện sức khỏe gan hữu ích nhất là:
- Dùng thuốc và thực phẩm chức năng có kiểm soát
Tất cả các loại thuốc chúng ta đưa vào cơ thể đều đi qua và được chuyển hóa ở gan. Nếu dùng thuốc đúng chỉ dẫn của bác sĩ thì hầu hết chúng sẽ an toàn. Tuy nhiên, nếu uống quá liều, quá thời gian quy định, uống nhầm thuốc,... thì sẽ gây hại cho gan. Điển hình như việc dùng paracetamol nếu dùng quá liều thì sẽ gây ảnh hưởng đến tế bào gan, thậm chí viêm gan cấp.
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh là cách hiệu quả nhất để cải thiện sức khỏe gan
Đối với trường hợp thực phẩm chức năng cũng vậy. Điển hình như thảo mộc, vitamin, khoáng chất,... đều phải đi qua gan. Nếu uống quá nhiều, chính chúng cũng sẽ trở thành tác nhân làm tổn thương gan.
- Có chế độ ăn uống lành mạnh cho sức khỏe của gan
Để cải thiện sức khỏe của gan thì chế độ ăn uống cũng đóng vai trò rất quan trọng. Vì thế chúng ta cần:
+ Đa dạng nguồn thực phẩm cung cấp cho cơ thể: bằng cách chú trọng bổ sung rau xanh, thịt nạc, ngũ cốc nguyên cám, hoa quả, chất béo có lợi, sữa và chế phẩm từ sữa.
+ Tăng cường chất xơ: các loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám là nguồn thực phẩm giàu chất xơ, rất tốt cho sự hoạt động của gan.
+ Uống đủ nước: đây là cách rất đơn giản nhưng lại giúp cho gan luôn có sự hoạt động tốt nhất.
+ Hạn chế muối, đường và dầu mỡ: theo thời gian, những chất này có thể làm ảnh hưởng đến chức năng gan vì thế chúng cần được hạn chế đưa vào cơ thể.
+ Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin như A, B, C, E: đây cũng là một cách cải thiện sức khỏe gan hiệu quả bởi vì chúng thúc đẩy quá trình hoạt động, giúp gan chuyển hóa chất béo tốt hơn đồng thời góp phần cải thiện chức năng gan.
+ Hạn chế đồ uống có cồn: những loại đồ uống này rất dễ làm tổn hại gan, tích tụ mỡ trong gan nên cần cố gắng hạn chế ở mức tối đa.
- Luyện tập thể thao đều đặn
Duy trì luyện tập thể thao đều đặn không chỉ tốt cho gan nói riêng mà còn tốt cho sức khỏe nói chung. Khi mỡ tích tụ trong gan lâu ngày rất dễ sinh ra bệnh gan nhiễm mỡ. Tập thể dục thể thao là cách tốt nhất để cải thiện và phòng ngừa tình trạng này. Việc luyện tập rất đơn giản, có thể đi bộ, tập chạy, đạp xe, yoga,... đều được.
- Tầm soát gan mật định kỳ
Hầu hết các bệnh lý về gan không có biểu hiện không rõ ràng nên rất nhiều người bỏ qua và phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Tầm soát các bệnh lý về gan mật 6 tháng/lần cũng là cách giúp phát hiện sớm các bệnh lý để có biện pháp cải thiện sức khỏe gan kịp thời, ngăn chặn được những hệ lụy xấu.
Mong rằng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc biết cách để cải thiện sức khỏe gan để chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Nếu cần được tư vấn thêm, bạn đọc có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56, chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn lòng có mặt để cung cấp tới bạn những thông tin hữu ích.