Bệnh chai gan: nguyên nhân biến chứng và cách phòng ngừa

Chai gan là tình trạng tổn thương gan làm suy giảm chức năng không thể hồi phục, do đó bệnh tiến triển nặng gây ra nhiều biến chứng, thậm chí gây tử vong cho người bệnh. Ghép gan được coi là giải pháp duy nhất đem lại cơ hội sống cho bệnh chai gan, song tỉ lệ bệnh nhân được ghép gan còn rất thấp. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh chai gan là người bị xơ gan, viêm gan virus hoặc các bệnh về gan không được điều trị tốt.

1. Bệnh chai gan là gì?

Chai gan là giai đoạn tiến triển nặng của xơ gan, khi lượng mô gan bị xơ nhiều, chiếm lượng lớn trong gan làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Khi đã ở giai đoạn chai gan, các mô gan này không thể hồi phục cấu trúc và chức năng như trước, khiến tổ chức gan ngày càng teo nhỏ.

Chai gan là bệnh lý nguy hiểm do chức năng gan suy giảm không thể hồi phục

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chai gan, phổ biến là những nguyên nhân gây tổn thương lâu dài đến mô gan như:

Virus viêm gan

Virus viêm gan B và C là nguyên nhân thường khiến tế bào gan bị viêm, tổn thương kéo dài dẫn đến xơ hóa.

Lạm dụng rượu bia

Các thức uống chứa nhiều cồn như rượu bia, đặc biệt là thức uống tự pha chế chứa nhiều độc tố khiến gan phải chịu áp lực lớn hơn. Các độc tố này cũng gây hại cho gan gây xơ gan, chai gan.

Sốt rét, ngộ độc

Ngộ độc hóa chất hoặc cơ thể tiếp nhận quá nhiều độc tố từ môi trường hay sốt rét cũng khiến chức năng gan suy giảm, gây bệnh chai gan.

Lạm dụng thuốc

Lạm dụng thuốc điều trị khi không có chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dùng thuốc bảo vệ gan đi kèm cũng là một trong những nguyên nhân gây chai gan.

Lạm dụng thuốc điều trị có thể gây tổn thương gan

Bệnh chai gan giai đoạn đầu thường gây ra rất ít triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng. Khi các triệu chứng xuất hiện nhiều hơn thì bệnh đã tiến triển nặng đến rất nặng như: mệt mỏi, chán ăn, vàng da, sụt cân, khó chịu, nôn ra máu, đi ngoài ra máu, nóng rát ở lưỡi, nước tiểu sẫm màu, mặt xám đen, đau vùng bụng trên bên phải vị trí của gan, niêm mạc da nổi nhiều mạch máu li ti,…

2. Bệnh chai gan nguy hiểm như thế nào?

Chai gan được coi là giai đoạn chuyển tiếp hay giai đoạn cuối của xơ gan, khi chức năng gan suy giảm đã không thể hồi phục nên sức khỏe và tính mạng bệnh nhân bị đe dọa nghiêm trọng. Chai gan không chỉ ảnh hưởng đến gan mà còn gây tổn thương nhiều cơ quan khác trong cơ thể, gây nhiều biến chứng như:

2.1. Tổn thương hệ tiêu hóa

Chai gan thường gây nhiều hậu quả dây chuyền cho hệ tiêu hóa như: xuất huyết đường ruột khiến bệnh nhân nôn ra máu, đi ngoài phân đen, lở loét ở ruột non, bao tử hoặc ruột già,…

Bệnh nhân bị chai gan thường gặp phải các triệu chứng tiêu hóa như: buồn nôn, đói bụng, ói mửa, ăn không ngon, cổ trướng, sụt cân,…

2.2. Tổn thương hệ thần kinh

Chai gan khiến nhiều độc chất tích tụ trong máu làm tê liệt, tổn thương tế bào não và hệ thần kinh, do đó người bệnh có thể ở trong trạng thái buồn ngủ, chán nản, buồn phiền, không thể tập trung, buồn chán, loạn trí, bất tỉnh, hôn mê,… Tổn thương thần kinh này có thể gây tử vong nếu không can thiệp kịp thời, thường xuyên hỗ trợ gan xử lý loại trừ độc chất trong máu.

Chai gan làm tổn thương thần kinh có thể dẫn đến tử vong

2.3. Sưng lá lách

Bệnh chai gan khiến cho lá lách bị sưng lớn, nguy cơ vỡ rất nguy hiểm.

2.4. Hậu quả cho thận

Bệnh chai gan còn gây nhiều hậu quả xấu cho thận như: thận hư, thận yếu, thậm chí bệnh nhân phải lọc thận thường xuyên.

2.5. Nội tiết rối loạn

Bệnh nhân bị chai gan cũng gặp nhiều rối loạn nội tiết như: suy giảm chức năng tụy tạng, giảm hoạt động của tuyến tình dục, giảm chức năng tuyến giáp,… Hậu quả là chứng loãng xương, hiếm muộn, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ, kém dung nạp đường gây tiểu đường,…

2.6. Phổi

Bệnh chai gan gây nhiều biến chứng cho phổi như: khó thở, ngộp thở, hơi thở có mùi ngọt lờ lợ,…

Ngoài ra, còn gây biến chứng rối loạn đông máu do ảnh hưởng đến các yếu tố đông máu.

Những biến chứng này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống và sức khỏe của người bệnh, điều trị biến chứng cũng là hạng mục điều trị quan trọng ở bệnh nhân chai gan bên cạnh khắc phục triệu chứng và các rối loạn chức năng gan.

3. Cách để phòng ngừa bệnh chai gan

Bệnh chai gan tiến triển từ xơ gan, các bệnh lý mạn tính ở gan hoặc viêm gan virus,… không được điều trị tốt. Do đó, để phòng ngừa chai gan, cần bảo vệ lá gan tốt bằng lối sống và sinh hoạt lành mạnh sau đây:

• Tránh xa các thực phẩm, thức uống gây hại cho gan như: rượu bia, caffein, chất kích thích, thuốc lá,…

Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây chai gan

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm gây hại cho gan như: thức ăn chế biến sẵn, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ,…

• Duy trì tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức đề kháng, kiểm soát cân nặng, ngăn ngừa béo phì và gan nhiễm mỡ.

• Ngủ đủ giấc mỗi đêm từ 7 - 8 giờ, ngủ sớm trước 11h và xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Ngoài ra, những người có tiền sử mắc bệnh về gan như: viêm gan B, viêm gan C, gan nhiễm mỡ, xơ gan,… cần điều trị tích cực bệnh. Đồng thời nên kiểm tra định kỳ để kịp thời điều trị nếu bệnh tiến triển nặng bất thường và điều trị bệnh dứt điểm.

Nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ bệnh lý ở gan hay chai gan, cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa sớm để khám tìm nguyên nhân. Từ đó bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm chẩn đoán bệnh, nếu do chai gan thì cần điều trị tích cực và xem xét phương án ghép gan.

Ghép gan là giải pháp duy nhất cho người bị chai gan

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những đơn vị Y tế đi đầu về khám, xét nghiệm sàng lọc và điều trị các bệnh lý gan mật. Bệnh viện cung cấp nhiều gói xét nghiệm sàng lọc bệnh lý về gan nhằm phát hiện sớm các bệnh lý gan mật cũng như bệnh chai gan, từ đó điều trị dễ dàng và hiệu quả hơn. 

Nếu cần tư vấn thêm về các gói xét nghiệm sàng lọc, khám chữa bệnh chai gan, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.