Gãy xương đòn vai và những cách điều trị hiệu quả

Gãy xương đòn vai thường là do những tác động ngoại lực rất mạnh vào vùng vai. Đây là dạng gãy xương thường gặp và chiếm tỷ lệ cao nhất trong các trường hợp bị gãy xương ở vùng vai. Tùy từng trường hợp bác sĩ có thể cân nhắc điều trị theo những phương pháp khác nhau như điều trị bảo tồn, phẫu thuật,… Người bệnh cũng cần kết hợp với chế độ ăn uống phù hợp để xương nhanh liền.

1. Nguyên nhân nào dẫn đến gãy xương đòn vai?

Xương đòn mà nhiều người vẫn thường gọi là xương đòn vai nằm ở vị trí giữa lồng ngực và phần bả vai nối với cánh tay. Đây là nơi có chứa rất nhiều mạch máu và các loại dây thần kinh quan trọng. Tuy nhiên, những trường hợp bị gãy xương đòn vai, ngay cả tình trạng gãy dẫn đến di lệch xương cũng ít khi tác động quá lớn đến những cấu trúc mạch máu và các dây thần kinh quan trọng này.  

Tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động là nguyên nhân thường gặp dẫn tới gãy xương đòn vai

Nguyên nhân phổ biến gây gãy xương đòn là do tai nạn giao thông, tai nạn lao động hay vấp ngã trong sinh hoạt hàng ngày. Trong đó, phần lớn là các ca gãy do những chấn thương gián tiếp khi ngã đập, ngã có chống tay. Những trường hợp gãy trực tiếp thường ít gặp hơn và thường kèm theo những vết thương hở. 

2. Triệu chứng gãy xương đòn vai

Khi xương đòn vai bị gãy, người bệnh sẽ gặp phải một số triệu chứng như sau: 

- Đau và sưng nề tại vị trí bị gãy. 

- Có hiện tượng xương gồ lên dưới vùng da bị chấn thương. 

- Khi ấn vào vị trí chấn thương có hiện tượng bập bềnh giống như phím đàn Piano. 

- Nghe thầy có tiếng lạo xạo hoặc những âm thanh bất thường khác. 

- Giảm hoặc mất khả năng vận động khớp vai. 

Người bệnh bị đau và sưng nề tại vùng xương gãy

Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác tình trạng gãy xương đòn vai, bác sĩ không chỉ dựa vào những triệu chứng lâm sàng nói trên mà còn cần thực hiện một số phương pháp khác như chụp X-quang thẳng nghiêng xương đòn. Kết quả chụp X-quang sẽ giúp bác sĩ xác định được vị trí gãy, đường gãy. 

Nếu cần những kết quả chi tiết hơn về kiểu gãy hay tình trạng di lệch, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT. Nếu người bệnh có chỉ định mổ, cần thực hiện thêm nhiều loại xét nghiệm khác. 

3. Điều trị gãy xương đòn vai bằng các phương pháp nào?

Sau khi đã xác định được chính xác tình trạng, tính chất và mức độ gãy xương đòn vai của người bệnh, các bác sĩ sẽ cân nhắc để lựa chọn phác đồ phù hợp nhất. Dưới đây là những phương pháp điều trị thường được áp dụng: 

3.1. Điều trị bảo tồn

Xương đòn thường dễ liền hơn các loại xương ở nhiều vị trí khác. Tuy nhiên, việc nắn chỉnh cũng như cố định xương đòn lại khá phức tạp. Chính vì thế, nhiều trường hợp bị liền lệch. Tuy nhiên, tình trạng này thường không ảnh hưởng quá nhiều đến chức năng vai. 

Đeo đai để cố định vùng xương gãy

Trước đây, để cố định xương đòn, người bệnh thường được chỉ định bó bột. Nhược điểm của phương pháp này là gây ra rất nhiều bất tiện trong sinh hoạt cho người bệnh. Trong những năm gần đây, thay vì bó bột, người bệnh sẽ được áp dụng một phương pháp khác, hiệu quả và nhẹ nhàng hơn. Đó là sử dụng áo Desault hay băng số 8 nhằm cố định phần xương bị gãy, giúp xương liền nhanh và hạn chế nguy cơ liền lệch. 

3.2. Điều trị phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng đối với những trường hợp sau: 

+ Tình trạng gãy xương ảnh hưởng đến các mạch máu, các dây thần kinh, gây thủng màng phổi, chọc thủng da hoặc xương bị gãy di lệch nghiêm trọng, gãy xương đòn kéo theo tình trạng gãy xương sườn hay xương vùng chi trên,…

+ Người bệnh bị gãy hở. 

Hiện nay, 2 loại phẫu thuật được áp dụng nhiều nhất là phẫu thuật kết hợp xương bằng nẹp vít và bằng đinh Kirschner.

Phẫu thuật cố định xương bằng nẹp vít

Cũng giống như các loại phẫu thuật khác, phẫu thuật điều trị xương đòn vai cũng tồn tại những nguy cơ rủi ro nhất định, chẳng hạn như nhiễm trùng vết mổ, tình trạng viêm xương, chồi đinh gãy nẹp, có sẹo vết mổ gây mất thẩm mỹ,…

3.3. Chế độ dinh dưỡng

Dù áp dụng bất cứ phương pháp nào, người bệnh cũng nên kết hợp với chế độ ăn khoa học, lành mạnh giúp xương nhanh liền. 

- Những thực phẩm nên ăn:

+ Các loại thực phẩm có chứa nhiều khoáng chất như canxi, kẽm, magie,.. giúp quá trình liền xương diễn ra nhanh chóng hơn. Cụ thể là: 

• Canxi giúp tái tạo xương. Những thực phẩm có chứa nhiều canxi có thể kể đến như cá thu, cá hồi, phô mai, sữa,…

• Magie cũng giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi xương. Những loại thực phẩm có nhiều magie có thể kể đến như cá chép, cá trích, tôm, ngũ cốc, chuối hay hạnh nhân,…

• Kẽm có tác dụng kích thích quá trình hấp thụ canxi. Một số thực phẩm chứa nhiều kẽm có thể kể đến như các loại cá biển, các loại ngũ cốc hay hải sản,… 

+ Thực phẩm Vitamin nhóm B có thể hỗ trợ hoạt động của tế bào xương và góp phần hình thành khung xương, thúc đẩy quá trình tái tạo xương. Những thực phẩm có chứa nhiều vitamin B như sữa, thịt bò, cá, thịt gà, ngũ cốc,… 

+ Nên ăn các loại rau xanh và trái cây để cung cấp nhiều loại vitamin và các axit folic giúp xương chắc khỏe và phục hồi hiệu quả, đồng thời tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.  

- Những thực phẩm không nên ăn

Khi bị gãy xương gòn vai, bạn không nên ăn những thực phẩm sau để tránh gây ảnh hưởng đến quá trình liền xương và phục hồi sức khỏe: 

+ Những thực phẩm cay nóng, thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ

+ Thực phẩm có chứa chất kích thích như rượu, bia, cà phê,… vì những thực phẩm này có thể làm giảm khả năng hấp thụ canxi và làm xương chậm lành hơn. 

Thông thường, với phương pháp điều trị bảo tồn, bệnh nhân cần 2 đến 3 tháng để xương liền trở lại. Đối với phương pháp phẫu thuật, người bệnh có thể hoạt động sớm hơn do có các phương tiện đặt bên trong xương. Tuy nhiên, thời gian liền xương của mỗi người cũng sẽ khác nhau. Người bệnh nên tái khám để được bác sĩ theo dõi và có phương pháp xử trí khi xảy ra bất thường trong quá trình hồi phục xương. 

Nếu có thắc mắc về vấn đề gãy xương đòn vai hay có nhu cầu kiểm tra, thăm khám sức khỏe xương, mời bạn liên hệ đến Chuyên khoa Cơ xương khớp của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC theo đường dây nóng 1900 56 56 56.