Covid những năm qua luôn là chủ đề nóng nhất trên thế giới. Người mắc Covid không chỉ bị ảnh hưởng khi nhiễm bệnh, mà ngay cả khi đã khỏi bệnh, ở giai đoạn hậu Covid thì những di chứng mà chúng để lại cũng là rất lớn. Covid tác động lên hầu hết các cơ quan trong cơ thể, trong đó phổi là cơ quan chịu ảnh hưởng nặng nề và thường gặp nhất.
21/03/2022 | Bà bầu bị covid uống thuốc gì? Cách chăm sóc bà bầu nhiễm bệnh 20/03/2022 | Những trường hợp Bộ Y tế khuyến cáo nên kiểm tra phổi hậu COVID-19 20/03/2022 | Địa chỉ y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm Covid Bình Dương 20/03/2022 | Từ 20/3-31/5/2022: Hệ thống Y tế MEDLATEC Miễn phí khám và tư vấn sức khỏe hậu COVID-19 cùng chuyên gia đầu ngành
1. Tình trạng hậu Covid là gì?
Theo tổ chức y tế thế giới (WHO), hậu Covid là tình trạng người bệnh có tiền sử mắc Covid trên 3 tháng kể từ khi khởi phát, trong đó các triệu chứng xuất hiện và kéo dài tối thiểu 2 tháng mà không giải thích được bằng nguyên nhân nào khác. Các triệu chứng ở giai đoạn này thường gặp nhất liên quan đến đường hô hấp như: khó thở, hụt hơi, ho kéo dài, đau tức ngực,…ngoài ra còn có triệu chứng ở các cơ quan khác như: đau đầu, rối loạn giấc ngủ, giảm trí nhớ, giảm tập trung, trầm cảm, lo lắng, hồi hộp, tim đập nhanh, rối loạn tiêu hóa, đau mỏi cơ xương khớp,…Tuy vậy, ngay cả ở những F0 khỏi bệnh không có triệu chứng về hô hấp thì khi chụp phổi lên vẫn phát hiện được những tổn thương phổi. Do đó, chụp X-quang và cắt lớp vi tính phổi là rất cần thiết cả ở người bệnh có triệu chứng và không có triệu chứng.
Các chuyên gia khuyên những nhóm F0 khỏi bệnh sau nên đi chụp X-quang và cắt lớp vi tính kiểm tra phổi sau Covid:
- Nhóm bệnh nhân có triệu chứng như: khó thở, ho kéo dài, tức ngực, hụt hơi, mệt mỏi,...
- Nhóm bệnh nhân cao tuổi (>60 tuổi), có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính,... do họ có nguy cơ tổn thương phổi cao hơn
- Nhóm bệnh nhân F0 nặng (phải nhập viện điều trị, nằm khoa hồi sức, suy hô hấp phải thở oxy hỗ trợ, sốt cao,...)
- Nhóm bệnh nhân lo lắng, muốn biết tình trạng phổi có tổn thương hoặc các tổn thương tăng lên/ giảm đi sau khi khỏi Covid
2. Hình ảnh tổn thương phổi hậu Covid trên phim chụp X-quang
Chụp X-quang phổi thường là chỉ định đầu tiên để thăm khám tổn thương phổi do quy trình thực hiện nhanh, giá thành rẻ, thực hiện được nhiều lần.
Trên phim chụp X-quang, ở giai đoạn sớm sau khi khỏi bệnh có thể quan sát thấy hình ảnh đặc trưng của tổn thương do Covid: nhiều đám kính mờ, đông đặc phân bố ưu thế ngoại vi, thùy dưới hai phổi. Ngoài ra, các tổn thương khác có thể gặp là dày tổ chức kẽ, hình ảnh bẫy khí.
Ở giai đoạn muộn, sau vài tháng, nếu tổn thương giảm dần, hình ảnh X-quang phổi có thể bình thường. Nếu để lại di chứng, có thể quan sát được các tổn thương dạng xơ hóa như: mờ dạng lưới, dải mờ dưới màng phổi, giãn phế quản phế nang, xơ hóa dạng tổ ong, xẹp phổi, giảm thể tích phổi,…
Một số hình ảnh tổn thương phổi do Covid và giai đoạn hậu Covid trên phim chụp X-quang: Tổn thương kính mờ lan tỏa ngoại vi hai phổi (mũi tên trắng), tổn thương đông đặc (mũi tên đen), dải mờ dưới màng phổi (mũi tên xanh)
3. Hình ảnh tổn thương phổi hậu Covid trên phim chụp cắt lớp vi tính
Cắt lớp vi tính (CLVT), đặc biệt là với các máy chụp đa dãy, có các lát cắt mỏng, độ phân giải cao (HRCT), dựng hình theo nhiều mặt phẳng có thể giúp đánh giá rất chi tiết ngay cả các tổn thương nhỏ của phổi. Do đó, CLVT là chỉ định không thể thiếu để đánh giá và theo dõi các tổn thương phổi hậu Covid.. Cũng như X-quang, ở giai đoạn sớm sau khi khỏi bệnh, các tổn thương hay gặp nhất trên CLVT phổi là kính mờ, dày tổ chức kẽ, dải mờ dưới màng phổi,...Ở giai đoạn muộn sau vài tháng, các tổn thương trên có thể giảm dần, hình ảnh CLVT trở về bình thường hoặc để lại các di chứng như giãn phế quản phế nang, mờ dạng lưới, xẹp phổi, xơ hóa dạng tổ ong,… Các dấu hiệu này quan sát trên phim chụp CLVT rõ ràng và chính xác hơn nhiều so với phim chụp X-quang.
Các tổn thương phổi thường gặp do Covid trên phim chụp CLVT: A: hình kính mờ, B: hình đông đặc, C: dày tổ chức kẽ, D: hình lát đá, E: giãn phế quản, F: dấu hiệu viền halo, G: dải mờ dưới màng phổi, H: xơ phổi dạng tổ ong
Không những giúp đánh giá tổn thương mà CLVT còn rất có giá trị trong việc theo dõi sự tiến triển và thoái triển của các tổn thương.
Có bệnh nhân có rất nhiều tổn thương phổi khi nhiễm Covid nhưng sau theo dõi thì tổn thương có thể giảm và hết hoàn toàn:
Bệnh nhân chẩn đoán nhiễm Covid: a: thời điểm sau khởi phát 11 ngày: tổn thương chủ yếu kính mờ ngoại vi 2 phổi, b: sau 24 ngày: tổn thương tăng lên, c: sau 36 ngày: tổn thương kính mờ giảm dần, xuất hiện các dải mờ dưới màng phổi, d: sau 3 tháng: tổn thương giảm nhiều, chỉ còn kính mờ nhẹ vùng ngoại vi, e: sau 7 tháng: tổn thương hết hoàn toàn, f: sau 12 tháng: không quan sát thấy các biến chứng muộn
Tuy nhiên, có những bệnh nhân sau nhiều tháng theo dõi vẫn còn tổn thương dai dẳng dạng xơ hóa:
Bệnh nhân nhiễm Covid: a,b: thời điểm nhập viện: tổn thương dạng lát đá (hình a) và đông đặc (hình b); c: thời điểm ra viện: tổn thương kính mờ nhẹ và xuất hiện các dải mờ dưới màng phổi; d,e,f: sau 12 tháng: tổn thương dày tổ chức kẽ dạng lưới (hình d), kén khí dưới màng phổi dạng tổ ong kèm giãn phế quản co kéo (hình e) và các dải xơ kèm giảm thể tích phổi (hình f)
Do những giá trị rất lớn mà X-quang và CLVT mang lại trong việc đánh giá và theo dõi tổn thương phổi hậu Covid, người bệnh nên lựa chọn những cơ sở y tế có trang thiết bị, máy chụp hiện đại và đội ngũ y bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh và hô hấp.
Hệ thống y tế MEDLATEC với 3 cơ sở chính ở Hà Nội, đều có trang bị các máy chụp X-quang kỹ thuật số, máy chụp CLVT đa dãy, quy trình chụp nhanh chóng, chính xác, đội ngũ bác sĩ kĩ thuật viên giỏi. Không những thế, hệ thống còn quy tụ các chuyên gia đầu ngành về chẩn đoán hình ảnh như: PGS.TS.BSCC Nguyễn Quốc Dũng, Ths.BSNT Đào Danh Vĩnh, Ths.Bs Đỗ Đức Linh,...chuyên gia về hô hấp như PGS.TS Hoàng Thị Phượng. Do đó, hệ thống y tế MEDLATEC là địa chỉ tin cậy của người bệnh khám các tổn thương sau Coivd, nhất là tổn thương phổi.
Hệ thống máy móc, màn hình hiện đại của trung tâm chẩn đoán hình ảnh Medlatec
Khách hàng có nhu cầu chụp CLVT kiểm tra tổn thương phổi sau Covid có thể đến trực tiếp 3 cơ sở bệnh viện và phòng khám Medlatec tại Hà Nội hoặc gọi đến số tổng đài 1900565656 để được tư vấn và hỗ trợ.