Dấu hiệu nguyên nhân và cách điều trị đau dây thần kinh V

Đau dây thần kinh V là một dạng đau đặc thù, thường khởi phát đột ngột nhưng gây đau vô cùng nghiêm trọng. Vậy cơ chế, nguyên nhân gây bệnh là gì và điều trị đau dây thần kinh V như thế nào?

1. Đau dây thần kinh V ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? 

Dây thần kinh số V hay còn gọi là dây thần kinh tam thoa, chia nhánh tại hàm trên, hàm dưới và vùng mắt, thực hiện vai trò dẫn truyền cảm giác của vùng mặt này đến não. Ngoài ra, dây thần kinh V còn điều khiển hoạt động tiết nước bọt, hoạt động của cơ nhai hay việc tạo nước bọt. Khi dây thần kinh này bị tổn thương, cơn đau thường xuất hiện đột ngột nhưng nghiêm trọng, kéo dài khoảng dưới 1 phút.

Chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây đau dây thần kinh V

Dây thần kinh số V có nhánh ở cả hai bên mặt, song hầu hết trường hợp chỉ bị đau ở một bên, số ít là đau 2 bên. Tỉ lệ mắc phải cơn đau này cao hơn ở người già, nhất là những người trên 70 tuổi. Cơn đau này là khá hiếm gặp, song những người mắc phải cho biết cơn đau giống như điện giật hoặc cảm giác như bị đâm bởi 1 vật rất sắc nhọn. 

Đau dây thần kinh V khởi phát theo đợt không theo quy luật nào, mỗi đợt chỉ kéo dài vài giây nhưng nhiều đợt với mức độ đau nghiêm trọng khiến người bệnh tưởng chừng cơn đau kéo dài lâu. Ngoài gây đau đớn thì người bệnh không có biểu hiện hay triệu chứng nghiêm trọng nào khác. Một số người sau khi cơn đau qua di, khi ấn vào 1 số điểm như dưới ổ mắt, trên ổ mắt, trên lỗ cằm. Đây cũng là một trong những dấu hiệu để chẩn đoán đau dây thần kinh V.

2. Nguyên nhân gây đau dây thần kinh V thường gặp

Nguyên nhân chính xác gây đau dây thần kinh V vẫn chưa được xác định rõ, dựa trên đặc điểm cơn đau, một số yếu tố nguy cơ cao bao gồm:

2.1. Do khối u chèn ép

Khi dây thần kinh V bị chèn ép bởi khối u nằm ở vùng lân cận của góc cầu - tiểu não hoặc vùng góc cầu - tiểu não như: u ác tính di căn, u màng não, u nang thượng bì, túi phình động mạch,… cơn đau có thể xuất hiện song không biết chính xác về tần suất hay mức độ đau đặc thù gặp phải.

2.2. Do chèn ép mạch máu

Ngoài chèn ép trực tiếp vào dây dây thần kinh V thì chèn ép mạch máu được cho là có liên quan đến khoảng 60% trường hợp bệnh. Thường gặp nhất là chèn ép ở động mạch tiểu não trên, thường gặp ở nhóm người cao tuổi nhưng nguyên nhân khiến mạch máu chèn ép ảnh hưởng đến dây dây thần kinh V thì không rõ.

2.3. Do virus

Nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra, đau dây thần kinh V đặc hiệu có liên quan mật thiết đến 1 loại virus nhiễm trùng, gây tổn thương ở nhánh dây thần kinh sọ ngoại biên hoặc hạch Gasser.

Đau dây thần kinh V có thể liên quan đến virus tấn công dây thần kinh

Ngoài những nguyên nhân thường gặp trên, đau dây thần kinh V còn có thể do chấn thương, thủ thuật can thiệp tại vùng mặt như nhổ răng, gọt hàm, sửa mũi,… Những chấn thương nặng vùng đầu mặt, điển hình là gãy xương nền sọ thường gây đau dây thần kinh V nghiêm trọng.

3. Bác sĩ trình bày chi tiết phương pháp điều trị đau dây thần kinh V

Đau dây thần kinh V dễ nhầm lẫn với những cơn đau do nguyên nhân khác, vì thế cần chẩn đoán chính xác dựa trên nhiều thông tin trước khi điều trị.

3.1. Chẩn đoán đau dây thần kinh V

Chẩn đoán đau dây thần kinh V chủ yếu dựa trên biểu hiện lâm sàng, song không phải trường hợp nào biểu hiện cũng rõ ràng, có thể gây chẩn đoán nhầm với những bệnh răng miệng. Vì thế, có thể cần thiết phải làm 1 số xét nghiệm như: chụp CT, chụp cộng hưởng từ,… phân biệt đau dây thần kinh V với các bệnh như:

• Phân biệt với bệnh xoang mặt, đau nửa đầu Migraine, thiên đầu thống.

• Phân biệt với bệnh tuyến tai, răng hàm trên hoặc viêm xoang sàng.

• Phân biệt với đau răng hàm dưới.

3.2. Phương pháp điều trị đau dây thần kinh V

Hai phương pháp chính trong điều trị đau dây thần kinh V là nội khoa và ngoại khoa, tùy vào mức độ bệnh qua chẩn đoán mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp.

Đa phần bệnh nhân đau dây thần kinh V được điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa

Đau dây thần kinh V thường không đáp ứng với morphin hay thuốc giảm đau thông thường, vì thế chủ yếu được dùng thuốc hướng thần kinh và tâm thần. Đây cũng là một đặc điểm phân biệt đau dây thần kinh V với các cơn đau dạng khác.

Khi dùng thuốc này để giảm đau, cần lựa chọn thuốc với chủng loại và dùng với liều lượng thích hợp, nếu không sẽ gây hại cho sức khỏe. Nghiên cứu trên những bệnh nhân bị đau dây thần kinh V, hầu hết ở giai đoạn đầu vẫn đáp ứng điều trị với nội khoa.

Tuy nhiên khi cơn đau lặp lại, sử dụng thuốc nhiều lần thì tác dụng giảm đau sẽ không còn. Vì thế khoảng 75% dùng thuốc không còn hiệu quả phải chuyển sang điều trị ngoại khoa.

Điều trị ngoại khoa

Những bệnh nhân bị đau dây thần kinh V nặng nề, dùng thuốc không hiệu quả hoặc không thể dùng thuốc sẽ phải can thiệp thủ thuật và phẫu thuật. Các phương pháp can thiệp thường dùng bao gồm: phẫu thuật giải ép vi mạch máu, nhiệt đông dây thần kinh V qua da, chèn ép hạch Gasser qua da, tiêm glycerol trong bể thần kinh sinh ba,…

Can thiệp ngoại khoa để khắc phục điều trị đau dây thần kinh V

Trong các phương pháp can thiệp trên thì phẫu thuật giải ép vi mạch máu được áp dụng rộng rãi hơn quả, gây ít biến chứng và đem lại hiệu quả giảm đau lâu dài.

Như vậy, điều trị đau dây thần kinh V cần dựa trên chẩn đoán chính xác về bệnh và mức độ bệnh, hầu hết bệnh nhân sẽ được hướng dẫn dùng thuốc để giảm đau. Bệnh rất dễ nhầm lẫn với cơn đau do viêm, sưng ở răng miệng, vì thế nếu có những biểu hiện nghi ngờ bệnh nên sớm đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị. 

Để được tư vấn thêm, hãy liên hệ đến hotline 1900 56 56 56, các chuyên gia Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.