Chụp x quang bàng quang trên xương mu - những điều cần biết

Chụp X quang bàng quang trên xương mu là một trong các kỹ thuật X quang nâng cao có sử dụng thuốc cản quang, nhằm đánh giá, khảo sát bàng quang và niệu đạo. Kỹ thuật chụp X quang bàng quang trên xương mu phần lớn được thay thế bởi chụp cắt lớp vi tính hệ tiết niệu có sử dụng thuốc cản quang, chụp cộng hưởng từ hoặc siêu âm

1. Chụp X quang bàng quang trên xương mu là gì

Chụp X quang bàng quang trên xương mu là kỹ thuật chụp bàng quang qua máy X quang hoặc máy chiếu X quang, có sử dụng thuốc cản quang bơm trực tiếp vào bàng quang qua da vị trí trên khớp mu khoảng hai đốt tay, nhằm đánh giá các bệnh lý về bàng quang - niệu đạo.

2. Khi nào cần chụp X quang bàng quang trên xương mu

Bệnh nhân được chỉ định chụp X quang bàng quang trên xương mu khi bác sĩ nghi ngờ các bệnh lý về bàng quang như U bàng quang, bất thường dị dạng về hình thái, kích thước bàng quang. Kiểm tra khả năng bài xuất của bàng quang, niệu đạo.

Hình ảnh khối u bàng quang

3. Người bệnh cần chuẩn bị gì trước khi chụp X quang bàng quang trên xương mu.

Bệnh nhân cần khai báo đầy đủ tiền sử bệnh lý với bác sĩ lâm sàng trước khi chỉ định dịch vụ, có đầy đủ các xét nghiệm cần thiết. Đảm bảo không bị nhiễm trùng, viêm bàng quang - niệu quản. Trước khi làm thủ thuật bệnh nhân sẽ được giải thích về quy trình chụp, tác dụng, tác dụng không mong muốn có thể xảy ra và làm cam kết trước khi chụp. Bệnh nhân đảm bảo căng tiểu, có thể sử dụng thêm thuốc lợi tiểu nếu cần thiết. Một số trường hợp bệnh nhân cần sử dụng thêm thuốc an thần để đảm bảo quá trình chụp diễn ra thuận lợi. Bệnh nhân không dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc cản quang. Trước khi vào phòng chụp loại bỏ toàn bộ vật dụng kim loại ảnh hưởng đến hình ảnh sau khi chụp.

4. Quy trình chụp X quang bàng quang trên xương mu

Sau khi đảm bảo tất cả các tiêu chí trước khi chụp X quang, bệnh nhân được thay đồ chụp chuyên dụng. Sau đó nằm ngửa trên bàn chụp, điều chỉnh vị trí bóng, tấm cảm biến nhận ảnh, tiểu khung nằm trong tấm cảm biến, đặt dấu phải, trái.

Xác định vị trí đặt kim, vị trí chính xác nằm trên đường giữa, cách khớp mu khoảng hai đốt ngón tay, vệ sinh vùng da vị trí đặt kim đã xác định, nhằm hạn chế tối đa tai biến viêm nhiễm.

Hướng kim thẳng góc da hoặc chếch lên phía đầu 10 độ.  Khi thấy cảm giác qua thành bàng quang, đẩy kim vào 2cm, rút nòng, quan sát thấy nước tiểu trào ống thông hoặc bơm vài ml thuốc đối quang để xác định ống thông đã vào bàng quang. Sau đó luồn dây dẫn vào bàng quang, rồi đẩy ống thông vào theo dây dẫn.

Sử dụng xô hoặc bô có vạch đo dung tính. Hướng dẫn người bệnh đi tiểu hết vào xô, đo lượng nước tiểu có được.

Tiếp tục bác sỹ, kỹ thuật viên sẽ bơm thuốc vào bàng quang, lượng thuốc bơm tương đương với với lượng nước tiểu thu được trong xô.

Chụp phim trong quá trình đầy thành bàng quang, đầy đủ tư thế thẳng, chếch, chụp nghiêng nếu cần thiết. Khi người bệnh có cảm giác căng tiểu, tức thành bàng quang ta chụp tiếp tư thế thẳng, chếch hoặc nghiêng đánh giá bàng quang lúc đầy.

Tiếp tục chụp thì bệnh nhân đi tiêu. Tại thì đi tiểu cần lưu ý khóa ống thông và cố định chặt vị trí đặt ống thông đảm bảo không thoát nước tiểu khi bàng quang căng tiểu. Tư thế bệnh nhân khi chụp đứng chếch sau phải hoặc chếch sau trái hoặc có thể chụp nằm đối với nam giới. Chụp khi người bệnh đi tiểu tự nhiên và khi làm tắc niệu đạo bằng cách kẹp vừa đủ phần niệu đạo phần sau dương vật nhằm đánh giá niệu đạo tốt nhất.

Tháo ống thông vệ sinh và băng chống nhiễm khuẩn vị trí đặt ống thông sau đó hướng dẫn bệnh nhân đi tiểu hết và quay lại chụp thì sau khi đi tiểu để hoàn thành quy trình chụp.

Hình ảnh chụp X quang bàng quang có thuốc cản quang

5. Một số tai biến có thể xảy ra khi chụp x quang bàng quang trên xương mu

• Người bệnh có thể bị dị ứng với thuốc đối quang hoặc bất kỳ thuốc có sử dụng liên quan đến thủ thuật.
• Không thể đặt ống thông vào bàng quang.
• Đặt ống thông vào thành bàng quang chưa chính xác dẫn đến bơm thuốc cản quang vào thành bàng quang, bơm thuốc vào phúc mạc hoặc vào khoang Retzius.
• Một số tai biến hiếm gặp như thủng trực tràng, nhiễm khuẩn…

6. So sánh với một số kỹ thuật đánh giá bàng quang niệu đạo khác

Bên cạnh kỹ thuật chụp x quang bàng quang trên mu còn có một số kỹ thuật chụp đánh giá bàng quang, niệu đạo khác như chụp x quang ngược dòng, chụp x quang UIV, chụp chụp cắt lớp vi tính hệ tiết niệu có hoặc không sử dụng thuốc cản quang, chụp cộng hưởng từ đánh giá bàng quang, niệu đạo hoặc siêu âm.. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và thế mạnh riêng. Tuy nhiên ta chỉ đánh giá kỹ thuật x quang bàng quang trên xương mu với kỹ thuật x quang khác.

So với kỹ thuật X quang đánh giá bàng quang niệu đạo ngược dòng, kỹ thuật chụp bàng quang trên xương mu giảm thiểu tối đa các nguy cơ viêm nhiễm ngược dòng. Giảm đau cho bệnh nhân.

Khi chụp UIV (chụp x quang hệ tiết niệu có tiêm thuốc cản quang qua đường tĩnh mạch), thuốc cản quang sẽ tới bàng quang qua quá trình bài tiết vì vậy thời gian thuốc lấp đầy và đánh giá tốt bàng quang sẽ lâu hơn tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của bệnh nhân.

Kỹ thuật chụp x quang bàng quang qua xương mu cũng hạn chế trong việc đánh giá niệu quản và quá trình bài tiết thận

7. Tổng kết

Chụp cộng hưởng từ, chụp cắt lớp vi tính, chụp x quang hay siêu âm. Mỗi phương pháp đều có những lợi thế, ưu điểm riêng nhằm bổ xung cho nhau hoàn thiện quy trình chẩn đoán giúp kết quả được chính xác nhất. Hiện nay chụp x quang bàng quang trên xương mu được ít chỉ định hơn so với các kỹ thuật khác, tuy nhiên kỹ thuật vẫn đem lại những giá trị chẩn đoán nhất định.

Máy siêu âm tại bệnh viện đa khoa MEDLATEC

Bệnh viện đa khoa MEDLATEC là cơ sở đồng bộ đầy đủ tất cả các trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh từ máy x quang, máy chụp cắt lớp vi tính 128 dãy, máy cộng hưởng từ 1.5 tesla và hệ thống máy siêu âm hiện đại. Song hành là đội ngũ chuyên gia phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sỹ.. đầu ngành trong chẩn đoán hình ảnh, luôn là địa điểm uy tín mang lại kết quả chính xác nhất cho người bệnh. Mọi thông tin chi tiết khách hàng có thể liên hệ hotline 1900565656 để tư vấn và đặt lịch.