Chụp cộng hưởng từ là gì? Những lưu ý khi chụp cộng hưởng từ

Đồng hành với sự phát triển của kinh tế - xã hội là sự phát triển về y tế, nhiều phương pháp kết hợp máy móc hiện đại hỗ trợ, và nâng cao giá trị chẩn đoán bệnh. Một trong các phương pháp là chụp cộng hưởng từ. Vậy chụp cộng hưởng từ (MRI) là gì? Những lưu ý cũng như ưu điểm của chụp cộng hưởng từ so với một số phương pháp khác.

1. Chụp cộng hưởng từ MRI là gì? 

Phần lớn thành phần cơ thể người chứa phân tử H2 –  được cấu tạo gồm một hạt nhân và một hạt electron, có trong nước và các mô của cơ thể. 

Khi đặt cơ thể trong một từ trường B0 ( từ trường trong máy cộng hưởng từ ) các proton của nguyên tử H2 trong cơ thể sẽ dịch chuyển từ trạng thái tự do sang trạng thái kích thích cùng hướng hoặc ngược hướng của từ trường B0. Các proton này sẽ triệt tiêu nhau theo nguyên lý vector, đồng thời khi ta kích thích một sóng Radio (RF), các proton còn lại sẽ chuyển từ trạng thái năng lượng thấp về trạng thái năng lượng cao và giải phóng ra năng lượng. 

Hình 1. Các proton ở trạng thái tự do (1) và trạng thái kích thích (2) 

Năng lượng được giải phóng đã được thu lại và mã hóa thành tín hiện hình ảnh cộng hưởng từ 

Nguyên lý trên giải thích cơ bản cho câu hỏi chụp cộng hưởng từ MRI là gì? 

2. Chụp cộng hưởng từ có ưu – nhược điểm gì? 

2.1 Ưu điểm 

Siêu âm, chụp X – quang, chụp cắt lớp vi tính, mỗi phương pháp đều có ưu điểm và thế mạnh riêng. Tuy nhiên chụp cộng hưởng từ có một số ưu điểm nổi bật về giá trị chẩn đoán cũng như an toàn cho người bệnh. 

Chụp cộng hưởng từ MRI sử dụng năng lượng từ tính và song Radio (RF) vì vậy sẽ không gây nhiễm xạ cho người bệnh 

Chụp cộng hưởng từ MRI đánh giá cực tốt về các khớp ( khớp gối, khớp cổ chân, khớp cổ tay, bàn tay..), đánh giá được hệ thống cơ, dây chằng.. 

Hình 2. Chụp cộng hưởng từ khớp gối 

Chụp cộng hưởng từ MRI sọ não có thể phát hiện nhồi máu não cực sớm trong hai giờ đầu, đánh giá hệ thống chất xám, chất trắng, hệ thống dây thần kinh. cũng như hệ thống mạch máu não mà không cần tiêm thuốc. 

Chụp cộng hưởng từ MRI cột sống đánh gió rõ nét thoát vị, phồng đĩa đệm, sự chèn ép dây thần kinh, các khối u xương, u cơ, và hệ thống ống sống. 

Hình 3. Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng 

Chụp cộng hưởng từ MRI là một phương pháp tầm soát, kiểm tra hiệu quả các bệnh lý về gan, tuyến tiền liệt, tử cung, phần phụ. 

Nhược điểm 

Bên cạnh rất nhiều ưu điểm là một số nhược điểm khi chụp cộng hưởng từ MRI. 

Thông thường thời gian chụp cộng hưởng từ MRI kéo dài từ 15-30 phút vì vậy yêu cầu bệnh nhân cần nằm yên trong thời gian dài. 

Sử dụng sóng RF liên tục kèm theo lồng chụp hẹp, tạo tiếng ồn lớn kéo dài gây cảm giác khó chịu và nóng bức cho bệnh nhân. 

Một số bộ phận chuyển động liên tục như phổi, chụp cộng hưởng từ sẽ đánh giá kém hơn so với chụp cắt lớp vi tính. 

Chụp cộng hưởng từ MRI cần lưu ý những gì? 

Nguyên lý chụp cộng hưởng từ cơ là sử dụng từ trường và năng lượng giải phóng ra để tạo ảnh. Vì vậy khi chụp cần lưu ý các vật dụng gây nhiễu từ và gây ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh. 

Bỏ toàn bộ vật dụng kim loại, bình oxy các vật có từ tính ra ngoài trước khi vào phòng chụp. 

Chống chỉ định tuyệt đối với những bệnh nhân sử dụng máy trợ tim. 

Những bệnh nhân có mảnh đạn, mảnh kim loại trên người cần kiểm tra thật kỹ đủ kiều kiện mới được chụp. 

Không cử động trong quá trình chụp để tránh nhiễu ảnh do chuyển động. 

Chống chỉ định với bệnh nhân bị hội chứng buồng kín hoặc không thể nằm yên trong quá trình chụp. 

Hình 4. Một số dụng cụ chống chỉ định khi chụp cộng hưởng từ 

Tóm lại để đảm bảo an toàn trước khi chụp bệnh nhân thay đồ loại bỏ toàn bộ vật liệu không được phép mang vào và làm bảng check list đủ điều kiện trước khi tiên hành chụp. 

4. Chụp cộng hưởng từ MRI được chỉ định khi nào? 

Chụp cộng hưởng từ MRI là biện pháp thăm khám an toàn, không xâm lấn và không sử dụng tia X vì vậy được chỉ định thăm khám rộng rãi nhiều bộ phận như: 

Chụp hốc mắt: đánh giá các cơ vận nhãn, phần mềm quanh hốc mắt, dây thần kinh thị giác... 

Các khớp: đánh giá viêm nhiễm, đứt dây chằng, di lệch khớp, tụ dịch các khớp ( khớp gối, khớp vai, khớp thái dương - hàm, khớp cổ chân, các khớp chi..)... 

Sọ não: đánh giá u não, nhồi máu, xuất huyết não, phình, tắc động mạch não, hệ thống tĩnh mạch não... 

Cột sống: đánh giá cột sống toàn trục (cột sống cổ, cột sống lưng và thắt lưng), thoát vị, phình đĩa đệm, trượt đốt sống, u di căn đốt sống, hệ thống ống sống và đám rối thần kinh đuôi ngựa... 

Cơ, phần mềm: đánh giá u, viêm cơ, u phần mềm vùng cổ, u hạch bạch huyết... 

Chụp gan, túi mật: u gan, viêm,  áp-xe gan, nang gan, đo độ nhiễm mỡ gan, hệ thống túi mật đường mật, sỏi túi mật, u túi mật... 

Chụp vú: đánh giá u vú, các cấu trúc tuyến vú... 

Tử cung, tuyến tiền liệt: đánh giá nhân, u xơ tử cung, nang, u buồng trứng, phì đại, u tuyến tiền liệt, đánh giá u bàng quang khi căng tiểu... 

Một số kỹ thuật thăm khám nâng cao: như đánh giá hệ thông dẫn truyền thần kinh cánh tay, chụp bó sợ thần kinh sọ não, chụp cộng hưởng từ tim mạch, đánh giá hình thái chức năng tim... 

Hiện nay rất nhiều cơ sở y tế lắp đặt hệ thống chụp cộng hưởng từ ( từ 1,5 – 3T). Bệnh viện MEDLATEC là một trong các cơ sở chụp cộng hưởng từ uy tín về trình độ chuyên môn của kỹ thuật viên và bác sỹ chẩn đoán. Bệnh viện liên kết nhiều chuyên gia đầu ngành đảm bảo chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả với nhiều mặt bệnh. 

Mọi thông tin cần tư vấn thêm xin liên hệ hotline 1900565656 hoặc đến bất kỳ cơ sở MEDLATEC nào trên toàn quốc để được hỗ trợ.